به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، رسوب کالاها در گمرکات و بنادر باعض شد تا دی ماه سال جاری معاون اول رییس جمهوری برای رفع این معظل دستور ویژه ای را صادر کند. این دستور ویژه باعث شد تا گمرک اقدامات فوری خود را برای رفع این معضل آغاز کند. در ابلاغیه گمرک در این باره آمده است: «تیم فنی دفاتر ستادی گمرک در بندر شهیدرجایی مستقر می‌شود. این پیشنهاد با توجه به ضرورت بررسی میدانی مشکلات و اقدامات فوری در فرآیند ترخیص از سوی مهرداد جمال ارونقی معاون جدید فنی و امور گمرکی مطرح و با استقبال مهدی میراشرفی رییس کل گمرک ایران همراه شده و قرار است ریاست این تیم را معاون فنی و امور گمرکی بر عهده بگیرد.»
یکی از اثرات منفی رسوب و انباشت کالاها لطمه به سیستم اقتصادی است چرا که کالاهای مورد نیاز جامعه در وقت مناسب به بدنه اقتصادی تزریق نمی شود و این وضوع باعث فزایش بی رویه قیمت ها می شود چون کالا به اندازه کافی وجود ندارد و تقاضا به میزان زیادی بالا می رود و کمبود عرضه باعث جهش ناگهانی در قیمت ها می شود همانطور که در ماه های پیش شاهد افزایش غیرقابل توجیه در دستمال کاغدی و اقلام مشابه آن بودیم. در کنار این کالاها افزایش قیمت خودرو را نیز می توان به دلیل این امر دانست چرا که رسوب بخش زیادی از لوازم یدکی در گمرکات باعث شوک قیمتی به بازار این محصول می شود.
این در حالی است که چندی پیش «ناصر سراج» در حاشیه جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته بود: «در حدود ۱۰ هزار کانتینر لوازم یدکی خودرو در گمرکات و مناطق آزاد وجود دارد که آنها را بررسی کردیم و با مدیرعاملان سایپا و ایران خودرو صحبت کردیم آنها مطالبی در رابطه با کمبود نقدینگی داشتند و قرار شد که اقداماتی در رابطه با ترخیص این ۱۰ هزار کانتینر لوازم یدکی انجام شود. امیدواریم هرچه سریع‌تر این کانتینرها ترخیص شوند و به سیستم خودروسازی بیایند که قبل از عید مشکلات تا حدودی مرتفع شود.»
رییس سازمان بازرسی کل کشور ادامه داده بود: « در رابطه با قیمتها نیز مذاکراتی داشتیم، حاشیه بازار را خودروسازان تشکیل می‌دهند به دلیل اینکه چند روز خودرو به بازار تزریق نمی‌کنند قیمتها قطعاً بالا می‌رود. بعد از آنکه قیمت بالا رفت ۱۰ درصد حاشیه بازار است البته این را هم تکذیب کردند و گفتند که ۲۰ درصد در این رابطه اقدام می‌کنیم و هنوز حاشیه بازار را عملیاتی نکردیم. در خصوص نقدینگی نیز مکاتباتی انجام داده ایم. قرار شد با بانک‌هایی که مصوبه شورای اقتصاد را عملیاتی نکردند صحبت کنیم تا از نظر نقدینگی نیز مشکلشان برطرف شود اگر این موضوع برطرف و لوازم یدکی وارد خودروسازی شود امیدی هست که بتوانیم تخفیفات خوبی در رابطه با خودروسازها داشته باشیم.»
بنابراین گزارش، از این ۱۰ هزار کانتینر، 3 هزار کانتینر در انبارهای منطقه آزاد چابهار است و تحت کلید گمرک، هزار کانتینر مربوط به ایران‌خودرو خراسان و ۲ هزار کانتینر هم متعلق به سایپا است و بنا به گفته مدیرکل کمرگ چابهار به ایسنا این کالاها از مبدا چین وارد شده‌اند و ۴ ماه است که در انبارهای گمرک هستند. قوانین گمرک می‌گوید تا سه ماه صاحب کالا می‌تواند کالای خود را در انبارهای گمرک نگه دارد، دنبال کارهایش برود و مقدمات ترخیص را فراهم کند در صورتی که وارد ماه چهارم شود، کالا متروکه به حساب می‌آید و احیانا جزو اموال تملیکی و غیره و ذالک می شود.
«عزیز شمس» اضافه کرده است: «البته تمام قوانین، بخش‌نامه‌ها و تشریفات گمرک مشی را بر حمایت از تولیدکننده داخلی گذاشته، برهمین مبنا و با وجود آنکه وارد ماه چهارم شده‌ایم، یک ماه اضافه به خودروسازان فرصت دادیم تا کالاهای خود را ترخیص کنند، علاوه‌بر آن به دستور رئیس کل گمرک، این دو خودروساز می‌توانند بدون تشریفات ۷۰ تا ۸۰ درصد کالاهای خود را ببرند و بقیه در انبارها می‌ماند تا تشریفات ترخیص انجام شود و احیانا اگر مشکل تخصیص ارز و یا هر مشکل دیگری دارند؛ برطرف شود. بنا به جلسه‌ای که مدیران دو خودروساز اخیرا در چابهار داشتند، قرارشد همان ۷۰ تا ۸۰ درصد را تا اواخر اسفند ترخیص کنند و هم‌زمان مقدمات و کارهای خود را برای ترخیص بقیه انجام دهند. عمده مشکل خودروسازان، مباحث تخصیص ارز دولتی و کارهای بانکی و غیره است که تاکنون روند طولانی شده است، با این حال فرصت تمام شده و در صورت عدم ترخیص تا آخر اسفند، آنها را جزو کالای متروکه اعلام می‌کنیم.»
وجود این حجم از لوازم یدکی در چابهار این احتمال را ایجاد کرده است که مقدمات تبدیل این بندر به هاب سوم خودروسازی ایران در بلند مدت در حال انجام است. موضوعی که «اکبر ترکان»، دبیر وقت شورای عالی مناطق آزاد چند سال قبل آن را در نشست خبری مطرح کرده و گفته بود: «قطب سوم خودروسازان کشور در آینده نزدیک در منطقه آزاد چابهار ایجاد می‌شود و انحصار تولید خودرو از دو شرکت خودروسازی سایپا و ایران خودرو خارج می‌شود. این سایت خودروسازی که یکی از بزرگترین سایت‌های تولید خودرو در آسیا است در منطقه آزاد چابهار احداث می‌شود.»
این در حالی است که مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار نیز اردیبهشت ماه سال جاری به ایسنا گفته بود: «قطب سوم خودروسازی ایران تا زمانی که صنایع پایین دستی فولاد و پتروشیمی در چابهار ایجاد نشود، اولویت اول سازمان منطقه آزاد چابهار نیست. برای اینکه چابهار بتواند به قطب خودروسازی تبدیل شود، باید یکسری مزیت رقابتی داشته باشد که الآن فقط به دلیل نزدیکی به اقیانوس، مزیت دسترسی آسان به بازار را دارد و از دیگر مزیت‌ها که درواقع مزیت‌های اصلی و از ملزومات این صنعت هستند، محروم است.
«عبدالرحیم کردی» با بیان اینکه مزیت اصلی برای خودروسازی استقرار صنایع وابسته و تکمیلی است، اضافه کرده بود: «این صنایع که عمدتاً پایین دستی فولاد و پتروشیمی هستند در حال استقرار در منطقه آزاد چابهار بوده و تا زمانی که این صنایع به‌بهره‌برداری نرسند، قطب سوم خودروسازی برای ما اولویت نیست و فعلاً تکمیل و به‌بهره‌برداری رساندن این صنایع برای ما در دستور کار است. بسیاری از قطعات و مواد لازم برای تولید خودرو از محصولات پتروشیمی و فولاد است، زمانی که این دو صنعت مادر در چابهار به وجود آید ما باید به سمت خودروسازی برویم چراکه الآن باید همه‌چیز را از خارج بیاوریم که قاعدتاً این مهم می‌تواند در هرجای دیگری غیر از چابهار هم اتفاق بیفتد.»
با این تفاسیر این احتمال به نظر می رسد که تلاش شده با هدایت محموله‌های یدکی و خودروسازان به چابهار و هم‌چنین ایجاد صنایع بالادستی فولاد مقدمات برای قطب خودروسازی در بلندمدت فراهم شود با این وجود گمرک اعلام کرده این خودروها در حال خاک خوردن هستند و در صورت عدم ترخیص جزو کالای متروکه اعلام می‌شوند از این رو باید منتظر بود تا دید که هدف نهایی از 3 هزار کانتینر لوازم یدکی در انبارهای منطقه آزاد چابهار چیست./
نظر شما