خبرگزاری شبستان: در جهان امروز صنعت توریسم پس از نفت و خودرو به عنوان سومین صنعت پر درآمد دنیا، نقش بسیار مهمی در برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت کشورها دارد. هر کشور با توجه به مزیت مطلق یا نسبی در جاذبه های طبیعی و مکان های مذهبی یا گردشگری که در اختیار دارد، سعی می کند با ارائه تصویر زیبا از این جاذبه ها، بخشی از این صنعت پر درآمد در دنیا را به خود اختصاص دهد و از این طریق علاوه بر درآمدزایی از پتانسیل های موجود در صنعت توریسم برای انتقال و اشاعه فرهنگ خود به مردم سایر کشورها استفاده کند.
مذهب و زیارت از گذشته های دور ریشه در زندگی جوامع مختلف داشته و در زندگی پر زرق و برق و پیشرفته کنونی نیز همچنان نقش پررنگی را برعهده دارد. سفرهای مذهبی از زمان ظهور ادیان در زندگی اجتماعی مردم معنا پیدا کرد و سفر های زیارتی شکل تازه ای به خود گرفت. به گونه ای که در زمان یونان باستان نیز بیشتر مسافران را زائرانی تشکیل می دادند که به زیارت مکان های مقدس می رفتند. با ظهور اسلام و تبلور دین برتر در جامعه بشری، هویت دینی و توجه به سنت و دین رنگ و بوی جدیدی به خود گرفت. پیامبر اکرم و امامان شیعه با ارائه شکل جدیدی از زندگی جایگاه ویژه ای در قلوب مومنین و مسلمانان پیدا کردند. همین علت دلیلی شد تا عشق به ائمه اطهار حتی پس از شهادت آنها نیز با زیارت قبور آن بزرگواران، قالب جدیدی از سفر را با عنوان توریسم زیارتی پدید بیاورد. توریسم زیارتی علاوه بر بازدید از مکان های مقدس و زیارتگاه ها کارکرد های مختلفی در زمینه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در پی دارد. از سویی دیگر پایدارترین گردشگران آنهایی هستند که بر پایه مذهب به زیارت اماکن مقدس می روند.
وجود عبادتگاه های ادیان مختلف در ایران بی نظیر بوده و به همین دلیل از تمام حوزه های دینی توانایی جذب گردشگر را از کشورهای مختلف دارد. با توجه به وجود سه هزار و 119 مکان مذهبی و تاریخی همانند مساجد، حسینه ها، کلیسا، کنیسه و نیایشگاه ها از ادیان مختلف زمینه های جذب گردشگر خارجی در کشور را فراهم آورده است.
توریسم زیارتی به عنوان یکی از زیر شاخه های پر طرفدار صنعت توریسم جهانی در سال های گذشته توانسته است درآمد های سرشاری را برای کشورهای اسلامی به وجود بیاورد. مکان های زیارتی در کشورهای اسلامی باعث شده است مقصد بسیاری از مسلمانان دنیا برای مسافرت اماکن زیارتی در سایر کشورهای اسلامی باشد. کشورهای عربستان، سوریه و عراق توانسته اند درآمد بالایی را در این زمینه به دست آورند. جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل وجود حرم مطهر امام هشتم شیعیان امام رضا علیه السلام و گروه بسیار زیادی از نوادگان و فرزندان امامان معصوم (ع) توانسته است به یکی از کشورهای اسلامی تبدیل شود که از سایر سرزمین های اسلامی دیگر توریسم جذب کند. اما هنوز زمینه های بسیاری برای ارتقا و رشد صنعت توریسم زیارتی در ایران وجود دارد.
حرم مطهر حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ نعمت بزرگ و گرانقدرى است که در اختیار ایرانى هاست، امام جواد ـ علیه السلام ـ مى فرماید:
« زِیارَةُ أَبى أَفْضَلُ مِنْ زِیارَةِ الْحُسَیْنِ ـ علیه السّلام ـ؛ لأَِنَّ الْحُسَیْنَ ـ علیه السّلام ـ یَزُورُهُ الْعامَّةُ وَ الْخاصَّةُ، وَ أَبى لایَزُورُهُ إِلاَّ الْخاصَّةُ. » زیارت پدرم [امام رضا ـ علیه السّلام ـ] از زیارت امام حسین ـ علیه السّلام ـ افضل است، زیرا امام حسین ـ علیه السلام ـ را عامّه و خاصّه زیارت مى کنند، ولى پدرم را جز خاصه [شیعیان دوازده امامى] زیارت نمى کنند. (اصول کافی، جلد چهارم، صفحه 584)
حرم مطهر امام رضا (ع) در چند سال گذشته همواره یکی از پر بازدیدترین مکان های زیارتی در کشورهای مسلمان تبدیل شده است. در کنار حرم مطهر و پاک پیشوای هشتم شیعیان جهان، حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قم نیز از پتانسیل خوبی برای گسترش فرهنگ گردشگری اسلامی برخوردار است.
یک هفتم جمعیت جهان را مسلمانان تشکیل می دهند. بیشتر از یک میلیارد مسلمان در گوشه و کنار دنیا زندگی می کنند. این تعداد می تواند فرصت مناسبی برای کشورهای نظیر ایران فراهم آورد تا بتوانند به مقصد زیارتی و گردشگری این افراد تبدیل شود. ایران به صورت بالقوه توانایی جذب تعداد زیادی از این افراد را دارد و با برنامه ریزی های کوتاه و بلندمدت می توان این نقطه قوت را به فعلیت تبدیل نمود. داشتن مکان های دینی و زیارتی فراوان می تواند همواره از جنبه های دیگری غیر از زیارت برای هر کشوری دارای اهمیت باشد. آشنایی با فرهنگ، ادبیات، اقتصاد و ...
از سویی دیگر ایران با داشتن جاذبه های تاریخی فراوان همانند تخت جمشید و سی و سه پل و ... می تواند گردشگرانی را که از ادیان مختلف هستند به ایران بکشاند. این می تواند فرصت مناسبی باشد که بتوان پیروان سایر ادیان الهی را نیز با دین مبین اسلام آشنا کرد. با توجه به هجوم رسانه ای کشورهای غربی بر ضد کشورهای اسلامی این فعالیت ها می تواند در راستای نشان دادن چهره واقعی مسلمانان بسیار موثر باشد.
در جامعه جهانی کنونی که بسیاری از کشورها با ارائه جاذبه های غیر دینی و غیر اخلاقی سعی می کنند مردم دیگر سرزمین ها را به سمت خود بکشانند و هویت های دینی را با چالش مواجه کنند، وظیفه کشورهای مسلمان در مقابله با این پدیده بسیار سنگین تر می شود. با توجه به اهمیت بسیار زیاد دین اسلام به رعایت اخلاق و دینداری، کشورهای اسلامی می توانند به مقصدی برای سایر مردم ادیان دیگر برای بازیابی هویت دینی خود تبدیل شوند. از سویی دیگر با توجه به کوتاهی تعداد محدودی از کشورهای اسلامی در این زمینه نقش کشوری همانند ایران که ام القرای جهان اسلام است، بسیار پررنگ تر می شود. تشکیل کنفرانس ها و همایش های بین المللی برای یکپارچگی در این زمینه و تشکیل کارگروهای مذهبی و فرهنگی می تواند توجه مسافران و گردشگران جهانی را به این مقوله بیشتر جلب کند.
توجه بیشتر به ارائه امکانات رفاهی در محدوده مکان های زیارتی به جذب توریست در این حوزه کمک بسزایی خواهد کرد. ارائه تسهیلات برای ارتقا کیفیت اماکن زیارتی علاوه بر گسترش فرهنگ اسلامی و دینی، راهی برای درآمدزایی بیشتر برای کشور خواهد بود تا وابستگی نفتی کشور کاهش یابد و زمینه برای پیشرفت و توسعه ایران اسلامی فراهم آید.
پایان پیام/
نظر شما