به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، جمهوری آذربایجان تا حدود دویست سال پیش جزو خاک ایران بود ولی در جنگ ایران و روسیه، طی قراردادهای گلستان و ترکمنچای به روسیه ملحق شد. جمهوری آذربایجان در مقایسه با جمهوریهای تازه استقلال یافته اطراف خود در اثر بهره‌برداری از منابع نفتی در حال حاضر در منطقه یک صادرکننده محصولات گازی محسوب می‌شود و سرمایه‌گذاری پس از استقلال توسعه بیشتری پیدا کرده‌است.
روابط اقتصادی و تجاری هم راستا با روابط سیاسی میان دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان در جریان بوده و است. توسعه روابط دو کشور باعث شده است تا جمهوری آذربایجان در سال 2018 میلادی هشتمین شریک عمده جمهوری اسلامی ایران در حوزه های غیر نفتی باشد. طبق ترجمه ایرنا از پایگاه خبری رپورت «حجم تجارت غیر نفتی میان جمهوری آذربایجان و ایران در آوریل تا دسامبر سال 2018 میلادی - فروردین تا دی ماه سال 1397 به 702 هزار و 62 تن و معادل 326.91 میلیون دلار بوده است. حجم تجارت غیر نفتی میان ایران و جمهوری آذربایجان در مقایسه با یک سال قبل 32.7 درصد از نظر وزنی و 35.49 درصد به لحاظ ارزش دلاری افزایش یافته است .
ایران در مدت ذکر شده گاز طبیعی مایع، فلزات و لوله های فولادی به جمهوری آذربایجان صادر کرده است . واردات ایران از جمهوری آذربایجان در این مدت نیز 36 هزار و 255 تن محموله به ارزش 13 میلیون و 650 هزار دلار بوده که در سنجش با بازه زمانی مشابه یک سال قبل 15.5درصد از نظر وزنی و 16.85 درصد از لحاظ ارزشی افزایش یافته است . محصولات عمده وارداتی ایران از جمهوری آذربایجان در ماه های فروردین تا دی ماه امسال آهن کربن، خوراک دام و جو بوده است »
این در حالی است که رییس جمهوری کشورمان و رییس مجلس جمهوری آذربایجان به تازگی در اوایل دی ماه دیداری با یکدیگر داشتند. حجت الاسلام «حسن روحانی» در این دیدار که چهارم دی ماه انجام شد توسعه روابط با جمهوری آذربایجان را به عنوان کشوری دوست، برادر و همسایه حائز اهمیت دانسته و گفته بود: «خوشبختانه روابط دو کشور در سال‌های اخیر رو به گسترش بوده و امروز شاهد مناسبات و همکاری‌های نزدیک و صمیمانه تهران- باکو هستیم. ایران و جمهوری آذربایجان در زمینه استفاده از منابع انرژی دریای خزر، تصمیم مهمی مبنی بر فعالیت مشترک در این حوزه اتخاذ کردند که امیدوارم با تلاش مسئولان شاهد تسریع در اجرای توافقات فیمابین باشیم، چرا که این توافق برد – برد و به نفع دو ملت و دو کشور است.»
روحانی همکاری‌های دو کشور در زمینه احداث کریدور شمال-جنوب و تلاش‌های انجام شده برای اتصال راه‌آهن آستارا – آستارا و رشت به آستارا را گامی مهم در توسعه همکاری‌های ترانزیتی فیمابین دانسته و گفته بود: «با اجرای کامل کریدور شمال-جنوب دریای عمان و اقیانوس هند به جمهوری آذربایجان، روسیه، دریای سیاه و اروپای شرقی و شمالی متصل می شود.»
«اوکتای اسداف»، رئیس مجلس جمهوری آذربایجان نیز در این دیدار با بیان اینکه ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور دوست و برادر هستند و از این‌رو همواره روابط خوب و صمیمانه‌ای با هم داشته‌اند، گفته بود: «اهتمام روسای جمهور دو کشور نسبت به توسعه مناسبات و همکاری‌ها باعث گسترش روزافزون روابط فیمابین است. حجم تبادلات تجاری دو کشور در سال 2018 چهل درصد افزایش یافته و با توجه به توانمندی و ظرفیت‌های موجود می‌تواند بیش از پیش توسعه پیدا کند. احداث کریدور شمال – جنوب با ابتکار عمل روسای جمهوری ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در مراحل پایانی قرار دارد. با بهره‌برداری کامل از این مسیر مناسبات تجاری و اقتصادی ایران و آذربایجان بیش از پیش گسترش یابد.»
حالا در ادامه روند رو به رشد مبادلات تجاری میان دو کشور سفیر ایران در جمهوری آذربایجان خبر داده است که «حجم کالاهای صادراتی ایران به جمهوری آذربایجان در سال 2018 میلادی در همسنجی با سال پیش از آن، 73 درصد افزایش داشته است.»
ایرنا به نقل از «جواد جهانگیرزاده» در این باره نوشته است: «می توان با برنامه ریزی لازم و ایجاد زیرساخت های مناسب حجم تبادلات تجاری بین دو کشور را 10 برابر افزایش داده و به پنج میلیارد دلار رساند. این شرایط باید ادامه داشته باشد زیرا فضای مناسبی برای صادرات و ارز آوری به کشور فراهم شده است. در سال 2018 از چهار گمرک مرزی جمهوری آذربایجان با ایران، فعالیت سه گمرک 24 ساعته شده است. استان اردبیل با توجه به قابلیت و ظرفیت های خود در پیوندهای تجاری و اقتصادی با جمهوری آذربایجان می تواند نقش مهمی داشته باشد.»
بنابراین گزارش، با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید زمینه بهبود روابط دو جانبه ایران و جمهوری آذربایجان فراهم شد و هر دو کشور در برنامه ریزی و سیاست های خود تعمیق روابط تجاری و اقتصادی را در دستور کار قرار دادند. حجم مبادلات تجاری ایران و آذربایجان در سال 2015 میلادی برابر با 86.47 میلیون دلار بود که میزان واردات آذربایجان از ایران برابر با 64.41 میلیون دلار و صادرات آذربایجان به ایران نیز برابر با 22.07 میلیون دلار بوده است اما در سال 2016 میلادی حجم مبادلات تجاری ایران و آذربایجان برابر با 137.65 میلیون دلار است که میزان واردات آذربایجان از ایران برابر با 102.74 میلیون دلار و صادرات آذربایجان به ایران نیز برابر با 34.91 میلیون دلار است. در سال 2016 میلادی در مقایسه با سال قبل از آن حجم مبادلات تجاری دو کشور 59.19 درصد ، میزان واردات آذری ها از ایران 59.52 درصد و میزان صادرات آذری ها به ایران نیز 58.22 درصد افزایش یافته است.
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان نیز در بیانیه‌ای که در شرح دستاوردهای این کشور در یک سال گذشته صادر شد، سال ۲۰۱۷ را در روابط ۲ جانبه باکو-تهران مهم ارزیابی کرده بود. در این بیانیه آمده بود: «سطح همکاری و دوستی با جمهوری اسلامی ایران برپایه حسن همجواری و همکاری متقابل افزایش یافته و دیدارهای دوجانبه در سطح ریاست‌جمهوری و تشکیل جلسات در چارچوب رویدادهای بین‌المللی به روابط دوجانبه تحرک بیشتری بخشیده است. همچنین، در طول سال گذشته، توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین ۲ کشور و دیدارهای دوجانبه در سطوح مختلف، در توسعه هرچه بیشتر همکاری‌ها دخیل بوده است.»/
نظر شما