به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، کشاورزی یکی از بخش های مهم در اقتصاد همه کشورها محسوب می شود و کشاورزی ایران از پرسابقه ترین در جهان است. امروزه این صنعت نقش مهمی را در اقتصاد ایران بازی می کند. همواره یکی از مهمترین دغدغه های دولتها تامین امنیت غذایی و توسعه بخش کشاورزی است. بر اساس آمارهای موجود در ۱۳۹۳ در ۴ بخش اصلی زراعت، باغبانی، شیلات و دامداری رشد ۶.۶ درصدی را تجربه کرده است و براساس آمارهای سازمان جهانی خواروبار فائو ایران به همراه ترکیه در مقام سوم جهان از لحاظ تنوع محصولات باغی و در تولید ۲۲ محصول کشاورزی جزء ۵ کشور اول دنیاست.
عمده صادرات محصولات کشاورزی ایران شامل پسته، انواع توت، خرما، گردو، خربزه و گرمک، زردآلو، گیلاس، گوجه فرنگی و هندوانه است که در سال ۱۳۹۲ مجموعا حدود ۴ میلیون تن انواع مجصولات به ارزش ۵.۱ میلیارد دلار را شامل شد. ایران همچنین واردکننده محصولات کشاورزی از جمله ذرت دامی، جو، کنجاله، سویا، برنج کامل، موز سبز تازه و خشک، گوشت گاو، روغن خام سویا وآفتابگردان است.
ایران توانسته است از این مزیت خود در سال های اخیر استفاده بهره بیشتری برد و براساس آمارهای منتشر شده، بخش کشاورزی در حوزه اقتصاد بیشترین پیشرفت را در 40 سال بعد از انقلاب داشته به گونه‌ای که صادرات محصولات این بخش تا پیش از انقلاب 285 میلیون دلار بود و اکنون با 102 درصد رشد، به 577 میلیون دلار رسیده است.
این در حالی است که «محمود حجتی» نیز بهمن ماه در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما اعلام کرده بود که «در سال 57 همه تولیدات کشاورزی حدود 26 میلیون تن برآورد شده، امروز این رقم به 122 میلیون تن رسیده است. در سال 57 دانش و تکنولوژی آنچنان که امروز در عرصه کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد در اختیار نبود و بیشتر کشاورزی به صورت معیشتی انجام می شد.»
وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه تولیدات محصولات باغی در سال 57 حدود سه میلیون تن بود که امروز به 21 میلیون تن افزایش داشته است به مقایسه دیگر دستاوردهای حضوزه کشاورزی طی 4 دهه اخیر پرداخته و گفته بود: «در زمینه شیلات هم تولید و بهره برداری کشور در سال 57 حدود 32 هزار تن بود که این رقم به یک میلیون و 132 هزار تن رسیده است. تولید گندم هم نزدیک 4 میلیون تن بود که امروز به 13 و نیم تن رسیده است. گوشت و مرغ هم حدود 163 هزار تن تولید می شد که در حال حاضر این رقم به دو میلیون و 300 هزار تن رسیده است. در حوزه تولید مرغ جزو 10 کشور اول دنیا هستیم، البته به خاطر تنوع اقلیم در تولید بسیاری از محصولات دارای مزیت هستیم. کل محصولات کشاورزی در سال 57 حدود 285 میلیون دلار بود و سال 97 این رقم به پنج میلیارد و 770 میلیون دلار رسیده است.»
حالا آمارهای تجارت خارجی محصولات کشاورزی و غذایی و مقایسه آن با سال گذشته، نشان می‌دهد که تراز وزنی و تجاری آنها مثبت‌تر شده و گرچه بهبود جزئی را نسبت به این بازه زمانی نشان می‌دهد اما به نظر می‌رسد، با افزایش صادرات و کاهش واردات محصولات کشاورزی، تراز بازرگانی این بخش وضعیت بهتری داشته باشد.
آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که بیش از پنج میلیون و ۶۹۱ هزار تن انواع محصولات کشاورزی و غذایی به ارزشی بالغ بر پنج میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شده است. در طرف مقابل نیز میزان واردات همین بخش بیش از ۱۵ میلیون و ۹۲۰ هزار تن به ارزشی بالاتر از هشت میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار بوده است. آنچه با توجه به این آمار به دست می‌آید تراز وزنی منفی ۱۰ میلیون و ۲۲۸ هزار تنی بخش کشاورزی و غذایی و تراز تجاری منفی سه میلیارد دلاری است.
ایسنا در خبری آورده است: «این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که تراز بازرگانی بخش کشاورزی در ۱۰ ماهه امسال حدود ۶۵۷ میلیون دلار و تراز وزنی آن بیش از ۶۰۰ هزار تن نسبت به سال گذشته بهبود پیدا کرده است.
البته نگاهی به عمده محصولات صادراتی از نظر وزنی و ارزشی هم نشان می‌دهد که هندوانه، گوجه فرهنگی، سیب زمینی، سیب و پیاز و موسیر به عنوان بیشترین و عمده‌ترین محصولات صادراتی به شمار می‌روند که سهم دو میلیون و ۱۶۲ هزار تنی و دارند و البته از نظر قیمتی عمده‌ترین محصولات صادراتی این بخش قدری متفاوت است و به ترتیب پسته، زعفران، گوجه فرنگی، هندوانه و خرما هستند که سهمی معادل یک میلیارد و ۳۱۲ میلیون دلار دارند.
از سوی دیگر نیز عمده‌ترین کالاهای وارداتی محصولاتی مانند ذرت دامی، لوبیای سویا، جو، برنج و کنجاله سویا هستند که سهم ۱۳ میلیون و ۳۸۷ هزار تنی و چهار میلیارد و ۶۶۴ میلیون دلاری را از واردات این بخش دارند و در زمینه تناژ و ارزش دلاری کالاهای وارداتی فرقی با یکدیگر نداشته و ترتیبشان تغییری نمی‌کند.»
گفتنی است ارزآوری صادرات محصولات کشاورزی در سال ۹۵ پنج میلیارد و ۶۸۶ میلیون دلاربوده‌است. بیش از پنج میلیون و ۸۱۲ هزار تن محصولات کشاورزی در سال ۹۵ از کشور صادر شده که نسبت به سال قبل از آن به لحاظ وزنی ۲۱٫۷۷ درصد و از نظر ارزشی۳٫۶۱درصد افزایش نشان می‌دهد. سهم صادرات بخش کشاورزی از کل صادرات غیرنفتی به لحاظ وزنی ۴٫۴۸ درصد و از نظر ارزشی ۱۲٫۹۷درصد بوده‌است. بیشترین میزان صادرات بخش کشاورزی به لحاظ وزنی مربوط به زیر بخش زراعی با سهم ۶۳٫۴۸ درصد، باغی با سهم ۲۱٫۰۵درصد، دام و طیور با سهم ۱۳٫۴۳ درصد بوده‌است. از نظر ارزشی نیز بیشترین میزان سهم صادرات را زیر بخش باغی با سهم ۴۷٫۴۵ درصد، زراعی ۲۳٫۳ درصد و دام و طیور با سهم ۲۲٫۱۲ درصد به خود اختصاص داده‌است. اقلام عمده صادراتی به لحاظ وزنی در سال ۹۵ را هندوانه، سیب زمینی تازه یا سرد کرده، گوجه فرنگی تازه یا سرد کرده، سیب تازه، پیاز و موسیر عنوان شده‌است. اقلام عمده صادراتی بخش کشاورزی از نظر ارزشی شامل پسته با پوست به میزان ۹۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار، رب گوجه فرنگی ۲۰۷ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار، مغز پسته تازه یا خشک ۲۰۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار، زعفران در بسته‌بندی بیش از ۳۰ گرم به میزان ۱۹۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار بوده‌است.
میزان واردات بخش کشاورزی در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ به لحاظ وزنی ۵٫۷۸ درصد و به لحاظ ارزشی ۱٫۱۵درصد کاهش داشته‌است. ارزش واردات در سال ۱۳۹۵ به رقمی حدود ۸٫۷۸ میلیارد دلار و صادرات به ارزش ۵٫۶۸ میلیارد دلار رسید. در نتیجه تراز تجاری در این سال ۳٫۰۹ میلیارد دلار و منفی شد. میزان تولید محصولات کشاورزی در سال ۱۳۹۵ از ۱۱۲ میلیون تن به ۱۱۸ میلیون تن رسید./
نظر شما