به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، روابط سیاسی ایران و ژاپن گذشته از سوابق تاریخی با بستن یک قرارداد دوستی در سال ۱۳۰۸ برقرار شد. در روابط ایران و ژاپن از بدو تأسیس تا به امروز همواره جنبه‌های اقتصادی دارای اهمیت ویژه بوده‌است. از یک طرف ژاپن به نفت و بازار ایران نیازمند است و از طرف دیگر ایران نیز ژاپن را همواره بازار عمده برای فروش نفت و تأمین کالاهای صنعتی و فناوری قلمداد کرده است.
پس از انقلاب اسلامی حجم مبادلات تجاری بین دو کشور، گسترش چشمگیری یافت و در سال ۲۰۰۶ به مرز ۳٫۱۲ میلیارد دلار رسید. پس از آن که «حسن روحانی» بر سر کار آمد افزایش گسترش تجاری با ژاپن کلید خورد اما با اجرای برجام این مهم میسرتر شد تا جایی که در 4 ماه نخست سال 94 میزان صادرات ایران به کشور ژاپن 111 میلیون و 397 هزار دلار بوده است.
ایران همچنین در این مدت بیش از 203 میلیون دلار کالا از ژاپن وارد کرده است. از محصولات صاداتی ایران به ژاپن می‌توان به پسته، خرما، چای کیسه‌ای، زعفران، گلاب، جاجیم، جوراب زنانه، خیار، ترشی، انگور بی‌دانه و کتیرا اشاره کرد.همچنین ایران محصولاتی از جمله کامپوزیت، پنیر، سوزن، چرخ‌های دوزندگی، مانیتور ال سی دی، کمک فنر خودروهای سواری، توپ فوتبال و والیبال و مدادهای خودکار یا نوکی از ژاپن وارد کرده است. پس از آن سال نیز روز به روز بر میزان حجم مبادلات تجاری میان ایران و ژاپن افزوده شده است تا جایی که امروز برخی شرکت های تجاری ژاپنی به از سرگیری واردات نفت از ایران چشم دوخته اند.
ژاپن و ایران دوستی بسیار دیرینه ای دارند و به طور سنتی توکیو همواره با بازار کشورمان ارتباط نزدیکی داشته ولی پس از برجام، اراده خود را برای حضور در آن راسخ تر کرده است. یکی از اقدامات مهم توکیو به دنبال توافق برجام این بود که تحریم های ایران را لغو کرد و به سرعت دو کشور یک پیمان سرمایه گذاری منعقد کردند.
جدیت فراوانی در دولت و شرکت های ژاپنی برای گسترش روابط با ایران وجود دارد به طوری که دولتمردان ژاپنی بسیاری از شرکت های این کشور را ترغیب کرده اند که به ویژه پس از برجام و لغو تحریم‌ها، سرمایه گذاری کلانی در بازار ایران انجام دهند. توکیو بارها تاکید کرده است که حضور شرکت های ژاپنی در بازار ایران برای هر دو طرف دارای اهمیت است و باعث افزایش تجارت دوجانبه خواهد شد.
ایران همچنین در بخش سرمایه گذاری با 50 کشور دنیا از جمله فرانسه، آلمان، چین و کره جنوبی و همینطور ژاپن معاهده سرمایه گذاری متقابل امضا کرده است ژاپن نیز با نزدیک به 30 کشور و منطقه پیمان های سرمایه گذاری متقابل امضا کرده است که امتیازات ویژه اقتصادی و تجاری به این کشور می دهد.
علاقه مفرط دیگر کشورها به بازار ایران حتی باعث شد تارنمای «ژاپن تایمز» در گزارشی اعلام کند شرکت های ژاپنی نمی خواهند فرصت ها را از دست بدهند و برای همین منظور از سال 2017 برنامه های گسترده ای را برای گسترش مناسبات اقتصادی در نظر گرفتند.
گزارش این نشریه می افزاید: اعتبار 10 میلیارد دلاری که برای تجارت با ایران از سوی ژاپن در نظر گرفته شده علاوه بر آنکه مشوقی برای شرکت ها محسوب می شود نشانه ای نیز از اهمیت روابط با تهران به خصوص در عرصه اقتصادی است.
بر همین اساس انتظار می رود که روابط تجاری دو کشور، بخش های غیرنفتی چون برق، آب، صنایع پتروشیمی و فولاد را نیز در برگیرد و شرکت های ژاپنی پس از برجام عزم خود را برای حضور جدی و رقابت با رقبای سرسخت در ایران جزم کرده اند.
حالا نیز در ادامه این مراودات چندی پیش سفیر ژاپن دیداری با رییس کل بانک مرکزی داشت. در دیدار رییس کل بانک مرکزی با سفیر ژاپن، همتی با اشاره به شروع واردات نفت توسط ژاپن از ایران ابراز امیدواری کرد روابط اقتصادی دوکشور گسترش یابد.
«میتسو گو ساتیو» نیز در این دیدار تاکید کرده بود: «علیرغم تحریم امریکا، شرکت‌های ژاپنی فعال در ایران در ماه های گذشته حضور خود را در ایران ادامه دادند. ما براساس منافع کشورمان به روابط اقتصادی ادامه می دهیم.
سفیر ژاپن در این دیدار آغاز فعالیت بانکی بین دوکشور را شروع دور جدید فعالیت تجاری و اقتصادی دوکشور دانسته و اضافه کرده بود: «ژاپن طی دو ماه گذشته روزانه به طور میانگین حدود ۲۰۰ هزار بشکه نفت برداشت کرده است.»
همچنین در این جلسه موضوع همکاری بانک های تجاری ژاپنی در فرآیند تسویه وجوه حاصل از صادرات نفت و واردات کالا ها و سایر اقلام بشردوستانه مطرح و مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و مقرر شد با هدف تسریع در نهایی کردن ترتیبات اجرایی، هیات بانکی در کوتاه ترین زمان ممکن به کشور ژاپن اعزام شود.
یادآور می شود: ژاپن که فاقد هر گونه منابع طبیعی است در تمام این سال‌ها تلاش کرده رابطه خوبی با کشورهای تولیدکننده انرژی خاورمیانه برقرار کند و ایران که چهارمین کشور بزرگ تولیدکننده نفت و دومین کشور بزرگ دارای ذخایر گازی است، یکی از این کشورها است. ژاپن در روابط خود با ایران در عرصه انرژی همواره یک واردکننده صرف است واردات از ایران در سال 2017، 400 میلیارد ین تخمین زده شده است 98 درصد این میزان را سوخت‌های معدنی نظیر نفت خام تشکیل داده است.
صادرات ژاپن به ایران در سال 2017 میلادی 98.5 میلیارد ین بوده و در مجموع شامل 35.5 درصد تجهیزات حمل و نقل، 20.4 درصد ماشین آلات و 11.4 درصد فولاد و اقلام فلزی بوده است. ایران به عنوان کشوری با جمعیت 80 میلیونی، بازار بالقوه خوبی برای کشورهای اروپایی و آسیایی و البته ژاپن است./
نظر شما