به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، شاخص توسعه انساني در سال 1990 به عنوان مقياس جديدي از توسعه و اندازه گيري آن جوامع در نظر گرفته شد. اين شاخص مبتني بر اين ايده اساسي است که لازمه دستيابي به زندگي بهتر، علاوه بر داشتن درآمد بالاتر، پرورش و بسط استعدادها و ظرفيت هاي انساني است.
شاخص توسعه انساني درصدد اندازه گيري متوسط دستيابي يک کشور در سه بعد توسعه انساني شامل «زندگي طولاني توام با سلامتي»، «دانش»، «استاندارد زندگي» است. زندگي طولاني توام با سلامتي با معيار اميد به زندگي در بدو تولد، دانش به وسيله ترکيبي از ميزان سواد بزرگسالان و نسبت ثبت نام خالص ترکيبي در آموزش ابتدايي، متوسطه و عالي و استاندارد زندگي به وسيله GDP سرانه و يا درآمد اندازه گيري مي شود.
بر اساس گزارشات توسعه انساني، شاخص توسعه انساني در ايران از 0.571 در سال 1975 به 0.782 در سال 2009 افزايش پيدا کرده است و در گزارش توسعه انساني سازمان ملل متحد در سال 2009، جمهوري اسلامي ايران در بين 182 کشور جهان، رتبه 88 را به خود اختصاص داده و در بين کشورهاي منطقه حوزه سند چشم انداز بيست ساله در رتبه دوازدهم قرار گرفت. این در حالی است که توجه به مبانی کلی در اندازه گیری شاخص توسعه انسانی و ارتقای آنها در خلال سال های جاری باعث شد تا کشورمان در سال گذشته جایگاه 69 جهان را در شاخص توسعه انسانی از آن خود کند.
سازمان ملل متحد در آخرین به روزرسانی آمار خود که اوایل بهمن ماه سال جاری اعلام شد شاخص توسعه انسانی در ایران را ۰.۷۹۸ عنوان کرد که به این ترتیب ایران در جایگاه نخست منطقه قرار گرفته است. فارس به نقل از وبسایت رسمی سازمان ملل در این باره نوشته بود: «رتبه ایران در آخرین ارزیابی شاخص توسعه انسانی سازمان ملل متحد در رده شصتم قرار دارد و این کشور در مرز ورود به دسته کشورهایی است که شاخص توسعه انسانی در آنها بسیار بالا ارزیابی شده است. درواقع شاخص توسعه انسانی ایران برای رسیدن به رده کشورهای با توسعه بسیار بالا تنها ۰.۰۰۲ واحد فاصله دارد، به گونهای که کشور در رده پنجاه و نهم شاخص توسعه انسانی ۰.۸۰۰ واحد بوده و شاخص ایران ۰.۷۹۸ است.
سازمان ملل در ارزیابی خود 189 کشور جهان را مورد ارزیابی قرار داده است و برخی شاخصهای دیگر کشورها نظیر سرانه تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی نیز در آمار سازمان ملل ارائه شده است. در واقع شاخص توسعه انسانی ایران در میان کشورهای منطقه در بالاترین سطح قرار دارد و بنابراین کشورمان از این منظر در رتبه یک منطقه قرار دارد. شاخص توسعه انسانی در ایران حتی از ارزیابی این شاخص در کشورهایی نظیر ترکیه، گرجستان، مکزیک، چین، برزیل، آذربایجان، ارمنستان، تایلند، اردن، تونس، ازبکستان، ترکمنستان، فیلیپین، آفریقای جنوبی، مصر، اندونزی، عراق، قرقیزستان، تاجیکستان، هند، و پاکستان بالاتر بوده است.»
این در حالی بود که مقامات در داخل کشور نیز در آمارهایی که ارائه می دادند بر افزایش شاخص توسعه انسانی در خلال 40 سالی که از پیروزی انقلاب گذشته است تاکید دارند تا جایی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده بود که براساس گزارش سازمان ملل در 17 سال گذشته با وجود تحریم، ترور و جنگ تحمیلی، کشور در حوزه توسعه انسانی 38 درصد رشد یافته است و ایران در حالی وارد دهه 50 انقلاب شده است که در هر سه شاخص و در نهایت توسعه انسانی موفق بوده و در بازه صفر تا یک رتبه توسعه انسانی از نیم درصد به 0.8 درصد رسیده است و در رتبه بالای توسعه انسانی قرار گرفتیم.»
حالا ایرنا نیز در خبری درباره آورده است: « گزارش سازمان ملل متحد حاکی از این است که شاخص توسعه انسانی در ایران به عنوان نماد بارز سطح توسعه یافتگی، از حدود 57 صدم درصد در سال 1369 با رشد 38.3 درصدی به حدود هشت دهم درصد در سال 1396 رسید. برابر اعلام سازمان ملل متحد امید به زندگی ایرانیان در سال 1990، 63.8 سال بود و این میزان در طول 27 سال گذشته سیر صعودی داشته تا اینکه در سال 2017 به 76.2 سال رسید. سازمان ملل متحد متوسط سال های تحصیل در کشور را به عنوان یکی از نمادهای شاخص توسعه انسانی در سال 1990 را 4.3 سال اعلام کرد که این رقم در سال 2010 به 9 سال رسید و رشد آن همواره ادامه داشت تا اینکه در سال های 2015 تا 2017 در میزان 9.8 سال ثابت مانده است.
درآمد سرانه ایران برحسب قدرت برابری خرید سال 2011 در سال 1990 معادل 11 هزار و 420 دلار بود که در 10 سال به رقم 13 هزار و 126 دلار رسید و 10 سال بعد با رشد چهار هزار و 820 دلار به 17 هزار و 946 دلار رسید. بررسی جدول های سازمان ملل متحد نشان می دهد که در بین سال های 2010 تا 2015 درآمدسرانه مردم ایران یک هزار و 409 دلار کاهش یافت اما دوباره در سال های 2016 و 2017 صعودی شد و به 19 هزار و 130 دلار رسید.»
یادآور می شود: چندی پیش «محمد باقر نوبخت» اعلام کرده بود «از نظر زیرساخت ها، فعالیت های علمی و رشد علمی در رتبه نخست و از نگاه فناوری های نو و فضایی در رتبه دوم منطقه هستیم. برپایه آخرین آمار صندوق بین المللی پول، از نظر اقتصادی هجدهمین اقتصاد بزرگ جهانیم و پیش بینی شده تا سال 2021 در جایگاه پانزدهم قرار خواهیم گرفت.»/
نظر شما