به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان،مساجد در صدر اسلام به‌دلیل عهده‌داری کانون اصلی ارتباط مردم به‌ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می‌کردند.در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم مساجد نه تنها محلی برای عبادت بلکه پایگاهی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شده بود. در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نظرات تعدادی از کارشناسان حوزه دین در خصوص نقش مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی و نیز تاثیر انقلاب اسلامی بر تقویت کارکرد اجتماعی مساجد را در گفت و گو با شبستان مرور می کنیم.
حجت الاسلام«حسین ابراهیمی» مساجد، را پایگاه و جایگاهی برای حضور مومنین و متدینین دانست و گفت: در همین سنگر است که اخوت، برادری مسلمانان و عبادت در برابر پروردگار به نمایش گذاشته می شود.
وی بیان کرد: پیامبر(ص) همه خدمات اجتماعی را از طریق این سنگر به مردم ارایه می داد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد، جایگاه خدمت به محرومین،مرکز حل و فصل، مشکلات حقوقی و مشاورهای مردم و پشتیانی و اعزام به میدان جنگ بوده اند.
امام جماعت مسجدالاقصی تهرانپارس، بر لزوم شناسایی و فراهم کردن زمینه حضور نخبگان فرهنگی هر محله در مساجد تاکید کرد و افزود: معتقدم مساجد باید برای همه مردم برنامه داشته باشند، تا آنان این خانه‌های خدا را خانه دوم خود بدانند و با برنامه ریزی بتوانند در طول شبانه روز ساعاتی را برای حضور در خانه های خدا صرف کنند که این برنامه ریزی باید توسط امام جماعت مسجد که مدیر طبیعی آن به شمار می آید انجام شود.
وی ادامه اد: امروز دشمن به خوبی می داند که اگر کارکرد سیاسی، اجتماعی و دینی مساجد همانند صدر اسلام احیا شود، مساجد بیش از پیش پایگاه حضور و تربیت انسان‌های مومن و متعهد به نظام اسلامی خواهند شد،به همین جهت با برنامه ریزیهای گسترده در تلاش است تا مردم نسبت به مساجد و روحانیت بدبین شوند.
حجت الاسلام «سید محسن ذوالفقاری» با اشاره به اینکه پیامبر گرامی اسلام (ص) با بنای مساجد به دنبال، «اعتلای همزیستی اجتماعی مومنانه»در میان جامعه اسلامی بودند، گفت: بدون شک نقش تاثیرگذار مساجد در حفظ وحدت و همگرایی میان مسلمانان بر کسی پوشیده نیست و در صدر اسلام هم پیامبر (ص) از همین مرکز به دنبال دستیابی به جامعه متعالی بودند.
این کارشناس در حوزه دین با اشاره به پیشرو و پیشتاز بودن مساجد در تحقق اهداف انقلاب اسلامی، خاطر نشان کرد: در دوران پیروزی انقلاب اسلامی هم مساجد، مرکز حضور و تجمع انقلابیون بودند، به گونه ای که شاهد بودیم که تبلور و وحدت میان آحاد مردم و علما در همین مساجد شکل می گرفت و در واقع هسته و مرکز اصلی انقلاب هم همین پایگاه بود، به طوری که گفت وگو پیرامون انقلاب، پخش اعلامیه ها و بیانات امام خیمنی (ره) در همین مساجد شکل می گرفت و ائمه جماعات در همین سنگر اقدام به روشنگری مردم می کردند، امروز هم می توانیم از این سنگر بهترین بهره برداری را در رشد و تعالی انقلاب انجام دهیم.
ذوالفقاری با اشاره به اینکه کارکرد اجتماعی مساجد، بیشترین تاثیرگذاری را در پیروزی انقلاب اسلامی داشته است، افزود:انقلاب اسلامی با مجاهدت مردم و روحانیون به پیروزی رسید و رشد فرهنگی محلات و شهرها نیز در گرو کارآمدی مساجد بوده است، از همین رو باید در جهت همه جانبه فعالیت داشتن آنها تلاش کرد.
«محمدعلی موظف رستمی» هم با اشاره به نقش تاثیرگذار مساجد در شکل گیری انقلاب اسلامی اظهار کرد: پایه و اساس دین اسلام بر اصل اجتماعی بودن است، زیرا انسان با در جمع بودن، از زندگی فردی و تنهایی رها می شود و به سمت زندگی جمعی سوق می یابد، به همین جهت، اسلام، مومنین را به شرکت در اجتماعات برای عبادت خداوند ترغیب می کند.
وی بیان کرد: فضاي مساجد از لحاظ سخت افزاري و بناي فيزيكي، فضايي است كه در درجه اول، مکانی براي عبادات و نيايش مؤمنان است که در واقع این کارکرد مهمترین هدف آن به شمار می آید.
این نویسنده و کارشناس در حوزه مسجد، گفت: پيامبر گرامي اسلام (ص) در همين زمینه مي‌فرمايند: «المسجد بيت كل مومن؛ مسجد، خانه هر انسان مؤمن است» و در جاي ديگر نيز مي‌فرمايند: «انّ المؤمن مجلسه مسجده؛ همانا مجلس مؤمن، مسجد است» که با اين دو فرموده ایشان مشخص ميشود كه مهمترين هدف از بناي مسجد، اختصاص مكاني براي حضور مؤمنان در آن است زیرا این حضور می تواند زمینه ساز همزیستی آنان را فراهم کند.
موظف رستمی خاطر نشان کرد: حضور در خانه های خدا، نيازمند داشتن اصول، چهارچوب، سبك و روش خاصي است كه يك مخاطب مسجدي به هنگام ورود در آن بايد نسبت به اين امور و ارزش‌ها پايبند باشد و آن را در وجود خود نهادینه کند، زیرا که با چنین نگاهی مي‌توانيم اين سبك حضور اهالي مساجد را، رفتار مؤمنانه يك مسجدي واقعي به شمار آوريم.
وی افزود: در آيين اسلام مساجد به عنوان پايگاهي مقدس و نهادي ديني به شمار می آیند که با محوريت اجتماع مردم شكل گرفته‌اند و همواره فضاي مساعدي را براي تعامل و ارتباط و همزيستي مؤمنانه براي اهالي خود فراهم کرده‌اند، به همین جهت است كه يكي از كاركردهاي مهم مساجد، كاركرد اجتماعي آنها است، زیرا با تعامل و ارتباط در مساجد است که فرهنگ و رفتار خاص اجتماعی، زمینه ساز رفتار مومنانه می شود که چنين رفتاري در ديگر مراكر فرهنگي كمتر مشاهده ميشود، بدون شک انقلاب اسلامی هم در احیای کارکردهای اجتماعی مساجد نقش قابل توجه ای داشته است.
این کارشناس در حوزه دین بر لزوم تقویت راهکارهایی که در زمینه ترویج فرهنگ همزیستی اجتماعی مومنانه در سطح مساجد باید شکل بگیرد،تاکید کرد و گفت: بستر شکل گیری و فعالیت مساجد باید در راستاي تقويت رفتاري مومنانه باشد، بنابراین با رویکردی نوین در توسعه تعاملات اجتماعی می توان کارکرد اجتماعی مساجد را تقویت کرد، از طرفی با موعظه هاى مذهبى و خط مشیهای رفتاري كه از منابر مساجد، توسط وعاظ و مبلغان ديني اعلام می شوند، باید همواره بر احترام متقابل و داشتن رفتاري برادرانه بر اساس آموزه‌هاي دين مبين اسلام تاکید داشت.
خبرنگار: فاطمه اقبالی
نظر شما