به گزارش خبرنگار سیاسی دفاعی خبرگزاری شبستان، مسلسل گاتلینگ نام عمومی رده‌ای از مسلسل و توپ‌های اتوماتیک است که بجای داشتن یک لوله دارای چند لوله است که هنگام شلیک حول محور مرکزی می‌گردند. سلسل‌های گاتلینگ نواخت تیر بسیار بیشتری از مسلسل‌های دیگر دارند. برای مثال نواخت تیر تئوریک ام۶۱-ولکان با ۶ لوله، که مسلسل اغلب هواپیماهای جنگی آمریکاست، در هر دقیقه ۶۰۰۰ تیر است.
اولین مسلسل این‌گونه را مخترع آمریکایی ریچارد گاتلینگ اختراع کرد. گردش لوله‌ها در «توپ گاتلینگ» با دست و به‌کمک یک دسته گرداننده انجام می‌شد به همین دلیل یک سلاح اتوماتیک محسوب نمی‌شد و اولین سلاح اتوماتیک مسلسل ماکسیم است که در سال ۱۸۸۴ اختراع شد و پس از هر شلیک با فشار گاز باروت گلوله مسلح می‌شد. گاتلینگ‌های امروزی با موتور برقی می‌گردند.
اختراع گاتلینگ در واقع پیش از اختراع مسلسل‌های تک لول انجام شد و می‌توان آن را اولین نوع مسلسل دانست. ریچارد گاتلینگ این اختراع خود را در سال ۱۸۶۲ ثبت کرد و چندی بعد توسط ایالت‌های شمالی در جنگ داخلی آمریکا استفاده شد.
هر چند این سلاح ها امروزه پرکاربرد هستند اما در کشورهای معدودی ساخته می شوند که به طور عمده شامل آمریکا، روسیه، چین و چند کشور اروپایی است. کشورمان نیز چند سالی است که نمونه های مهندسی و آزمایشی تیربار چند لوله طرح گتلینگ خود را با نام «اخگر» رونمایی کرده است که توسط متخصصان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران(نزاجا) ساخته شده است.
این سلاح ایرانی که تاکنون روی خودروهای تاکتیکی و پرتحرک کوچک مانند «رنجر» و «سمندر» که آنها هم توسط جهاد خودکفایی نزاجا طراحی و ساخته شدهاند مشاهده شده دارای کالیبر 7.62 میلیمتر و 6 لوله بوده، بیشینه نواخت تیر این سلاح 4هزار تا 5هزار گلوله بر دقیقه و برد نهایی آن بیش از 1000 متر عنوان شده است. به نظر میرسد توان حرکت چرخشی لولههای آن از یک موتور الکتریکی تأمین می‌شود.
ساخت کامل، تولید و به کارگیری سلاح 6 لوله اخگر مقدمه خوبی برای توسعه نمونهای با کالیبر بزرگتر از این سلاح برای دفاع زمینی و هوایی به ویژه برای استفاده در شناورهای دریایی محسوب می شد. واضح است برخورداری رزمندگان اسلام از سلاح‌هایی که دشمن نیز به عمق تأثیر آن واقف است موجب تغییر محاسبات او در عرصه نبردهای زمینی خواهد شد و این توان آتش بینظیر اخگرهای ایرانی در ترکیب با تحرک بالای خودروهای تاکتیکی متنوع تولید شده، تیر مؤثر دیگری در کمان سربازان این مرز و بوم است.
به دنبال آن سلاح ایرانی «محرم» که در سال 93 توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده با قابلیت نواخت تیر 2500 گلوله در دقیقه از 6 لوله بهره می‌گیرد که به نوعی می‌توان آن را تنها مسلسل گاتلینگ 12.7 میلیمتری عملیاتی با 6 لوله در جهان دانست.
گاتلینگ ایرانی «محرم» هرچند 2500 گلوله در دقیقه شلیک می‌کند اما وقتی بحث کالیبر پیش می‌آید، گاتلینگ ایرانی با 12.7 میلی متر در مقابل کالیبر 7.62 میلی متری «مینی گان» آمریکایی حرف اول را می‌زند چون این سلاح آمریکایی از کالیبر 7.62 میلی متر استفاده می کند و برد این سلاح در نهایت 1000 است؛ در صورتی که برد موثر تیربار ایرانی در حدود 2500 متر بوده و علاوه بر این برد نهایی سلاح ایرانی «محرم» تا نزدیک به 5 کیلومتر نیز عنوان می‌شود. طراحی و ساخت این سلاح ایرانی موجب شد تا نیروی زمینی سپاه برای مقابله با پژاک در شمال غرب از این سلاح بهره بگیرد.
مشخصات این سلاح شامل موارد زیر است:
وزن: 45 کیلو گرم
طول: 80 سانتیمتر
خدمه: دو نفر
کالیبر: 12.7 میلیمتر
برد موثر: 2500 متر
حداکثر برد: 7000 متر
سیستم تغذیه: فشنگ استاندارد تیربار 12.7میلیمتری
سرعت خروج گلوله از اسلحه: 1050 متر بر ثانیه
موتور: دینام چرخان تک فاز دو خازنه
حالا سپاه در ادامه بهره از این فناوری از توپ های گاتلینگ در قایق های تندروی خود استفاده کرده است. در نمایشگاه دستاوردهای ملی ۴۰ سال انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که برخی از دستاوردهای نظامی و دفاعی کشورمان در آن به نمایش درآمده است نیروی دریایی سپاه 2 سامانه جدید تسلیحاتی را به نمایش گذاشته که یکی از آنها توپ گاتلینگ ۲۰ میلی متری ۳ لوله و دیگری یک پرتاب گر ۱۹ تایی راکت‌های ۷۰ میلی متری بود، سلاح‌هایی که در ابتدا به عنوان بخشی از تسلیحات بالگردهای کبری وارد ایران شدند و امروز به شکل متفاوت در قایق‌های تندروی سپاه مورد استفاده قرار گرفته اند.
توپ گاتلینگ که در قایق های تندروی سپاه مورد استفاده قرار گرفته با الهام از مدل ام ۱۹۷ که بر روی بالگردهای کبری نصب شده ساخته است. نرخ تیراندازی ام ۱۹۷ در حدود ۱۵۰۰ گلوله در دقیقه است که در سامانه جدی نیروی دریای سپاه نیز دارای همین نرخ تیراندازی است.
ساخت این نوع سلاح ها تاییدی دیگر بر ارتقای توانمندی دفاعی و نظامی ایران است. توانمندی که در سایه تحریم ها و با اتکا به توان داخلی متخصصان داخلی ایجاد و باعث شده است حتی کشورهایی که دارای پیشرفته ترین دانش نظامی هستند نیز بر این نکته تاکید کنند که ایران در خلال سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رشد چشمگیری در حوزه تسلیحات نظامی و دفاعی دست یافته است./
نظر شما