به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، ساز و کار ویژه مالی و بانکی اروپا در حالی روز گذشته اعلام شد که گویا ایران هنوز نسبت به این کانال ابراز رضایت کامل ندارد. در همین رابطه، «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان پس از اعلام ساز و کار مالی ویژه اروپا با ایران در توئیتی اجرای آن را بسیار با تأخیر دانست. او در عین حال گفت که ایران آماده تعامل سازنده در شرایط برابر و احترام متقابل با اروپا است.
ظریف در توئیت خود آورده است: «ایران از # INSTEX ( ساز و کار ویژه مالی اروپا و ایران ) - گام بسیار پر تأخیر اول - در اجرای تعهدات می ۲۰۱۸ اعضای اروپایی برجام برای حفظ برجام با تضمین بهره مندیایرانیان از مزایای این توافق پس از اعمال مجدد تحریم غیرقانونی آمریکا استقبال می‌کند. ما برای تعامل سازنده با اروپا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم.»
از سویی دیگر، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران درباره طرح اتحادیه اروپا برای تبادلات مالی با کشورمان گفت: اینکه دقیقا این سازوکار چگونه کار خواهد کرد در جلسات کارشناسی که ما با طرف‌های اروپایی خواهیم داشت بررسی خواهد شد و بانک مرکزی ما با این مکانیزم باید وارد گفت‌وگو شود و شکل انجام کار را مشخص کند.
«عباس عراقچی» در گفت‌وگوی تلفنی با بخش خبری ساعت ۱۴ شبکه یک سیما با توضیح سازوکار کانال ویژه مالی اروپایی‌ها، اظهار کرد: این یک سازوکار ویژه مالی است که اروپایی‌ها چندین ماه به دنبال ایجاد آن بودند و هدف سازوکار این است تا مجموعه دریافت‌ها و پرداخت‌های ایران با اروپا، صادرات و واردات ما و همه اینها وارد این سازوکار مالی بشود و از طریق این سازوکار تبادلات دو طرف صورت بگیرد.
وی افزود: همچنین قرار است تا سازوکار مشابهی هم به این منظور در ایران تشکیل شود تا بتوانند تبادلات ریالی را برای طرف‌های ایرانی ساماندهی کند. این در حقیقت سیستمی است تا شرکت‌هایی که مایل باشند با ایران کار تجاری انجام دهند، تبادلات مالی خود را از طریق این سازوکار صورت دهند.
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه «این سازوکار وقتی برای ما منفعت کامل را خواهد داشت که برای کشورها و یا شرکت‌های غیراروپایی نیز در دسترس باشد»، اظهار کرد: ظاهراً گام بعدی این خواهد بود و در این صورت است که مجموعه خریدهای بین‌المللی ما می‌تواند زیر نظر این سازوکار انجام شود.
وی با اشاره به چگونگی فعالیت این سازوکار ویژه مالی تاکید کرد: اینکه دقیقاً این سازوکار چگونه کار خواهد کرد در جلسات کارشناسی که ما با طرف‌های اروپایی خواهیم داشت بررسی خواهد شد. بانک مرکزی ما با این مکانیزم باید وارد گفت‌وگو شود و شکل انجام کار را مشخص کند.
عراقچی در ادامه اظهار کرد: اینکه چقدر شرکت‌های اروپایی مایل باشند با این سازوکار وارد عملیات تبادلات با ایران بشوند موضوع بعدی است که باید اطلاع‌رسانی کامل صورت بگیرد. آنطور که ما مطلع هستیم اروپایی‌ها این سازوکار را به شکلی طراحی کرده‌اند تا شرکت‌هایی که می‌خواهند با ایران کار بکنند مشمول تحریم‌های آمریکا نشوند، البته فشار آمریکا نیز سرجای خودش هست.
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه آمریکایی‌ها تهدید کرده‌اند که با این سازوکار مقابله خواهند کرد، گفت: اینکه طول کشید تا اروپایی‌ها این سازوکار را تعیین کنند برای این بود که بتوانند راهکارهایی پیدا کنند تا این تحریم عملیاتی نباشد. البته این سازوکار اصولاً برای کالاهای تحریمی طراحی شده و اینکه برخی گفته‌اند که این سازوکار برای کالاهای غیرتحریمی مانند مواد غذایی و از این قبیل، طراحی شده، ممکن است که شروع کار با این کالاها باشد تا یک مکانیزمی برای پرداخت‌ها شکل بگیرد اما این سازوکار برای کالاهای تحریمی خواهد بود.
وی افزود: از نظر ما این قدم اول از مجموعه تعهداتی است که اروپایی‌ها در قبال ایران متعهد شده‌اند که در بیانیه ماهمی ۲۰۱۷ که بین وزرای خارجه ایران و سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه تدوین شد، مجموعه‌ای از تعهدات را پذیرفتند، و این قدم اول است که با ایجاد یک کانال بانکی بقیه فعالیت‌ها هم می‌تواند آماده شود و امیدواریم که این کانال مالی بطور کامل اجرا شود و ناقص نباشد تا همه کالاها را در بر بگیرد.
عراقچی در پایان تاکید کرد: هدف اصلی این سازوکار این است که از شرکت‌هایی که می‌خواهند با ایران وارد تعاملات تجاری شوند، حمایت کند و اینکه این شرکت‌ها چقدر رغبت کنند تا وارد این کار بشوند منوط به این است که سازوکار به درستی طراحی شده باشد و به درستی هم به شرکت‌ها معرفی شود، که البته این گام بعدی است که باید انجام شود. هدف این سازوکار این است که کاری کند تا شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند توسط آمریکا تحریم نشوند.
این در حالیست که اروپایی ها در نقطه مقابل نسبت به این مساله ابراز رضایت کامل دارند. در همین خصوص، «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای که روی وب سایت رسمی این اتحادیه قرار گرفته است، از راه اندازی «INSTEX» استقبال کرد.
طبق ترجمه ایسنا، در این بیانیه آمده است: من از ثبت رسمی INSTEX (ابزار حمایت از تبادلات تجاری) در روز پنجشنبه، که یک سازوکار ویژه فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان سهامداران اولیه است، استقبال می‌کنم. رفع تحریم‌های ایران یک جنبه حیاتی از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا همان توافق هسته‌ای با ایران است. این ابزار امروز راه اندازی شد که به اپراتورهای اقتصادی اجازه می‌دهد در این چارچوب به تجارت مشروع با ایران ادامه دهند.
موگرینی در بیانیه خود آورده است: ما به همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اروپا ادامه می‌دهیم تا این سازوکار را در کنار تعامل نزدیک با همتایان ایرانی خود هرچه زودتر عملیاتی کنیم. ما از تعهد آنها برای توسعه INSTEX با کشورهای اروپایی مایل به مشارکت حمایت می‌کنیم و این ابزار را در آینده برای اپراتورهایی از کشور ثالث باز می‌کنیم.
وی همچنین با تاکید بر «ادامه تعهد اتحادیه اروپا به برجام مادامی که ایران به تعهداتش در توافق پایبند است»، خاطر نشان کرد که آژانس بین المللی انرژی اتمی در تمام ۱۳ گزارش خود تأیید کرده است که ایران به طور کامل به تعهداتش در این توافق عمل می‌کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: کار مشترک ما برای حفظ برجام، به همراه دیگر طرف‌های این توافق و شرکای بین المللی ادامه دارد. این مسئله‌ای مربوط به احترام به توافقات بین المللی و پیشبرد امنیت مشترک منطقه‌ای و بین المللی مان است.
همچنین سفیر آلمان در ایران در دو توییت جداگانه، به راه اندازی سازو کار مالی اتحادیه اروپا با ایران واکنش داد و از این موضوع استقبال کرد.
این دیپلمات ارشد آلمانی در توئیتر خود نوشت: «SPV خلق شد. INSTEX نام دارد و نشانگر ابزار و برای حمایت از مبادلات تجاری است و تجارت مشروع با ایران را تسهیل خواهد کرد.»
وی همچنین در توییتی دیگر با انتشار بیانیه مشترک وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام «آلمان، انگلیس و فرانسه» نوشت: برای حفظ برجام که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تأیید شده است فرانسه، آلمان و انگلستان تأسیس INSTEX را اعلام کردند.
علاوه براین، وزیر امورخارجه اتریش که برای نشست وزرای امورخارجه اتحادیه اروپا در بخارست پایتخت رومانی به سر می‌برد، با اشاره به ثبت ساز و کار مالی اتحادیه اروپا با ایران بر اهمیت این موضوع تاکید کرد و گفت: اجرایی شدن سیستم INSTEX برای شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی مهم است.
براساس ترجمه ایسنا، وزیر امورخارجه اتریش در ادامه گفت: این ساز و کار مالی برای شرکت‌های کوچک و متوسط می‌تواند راهکاری را فراهم آورد تا بدون واهمه از یافتن بانکی که پروژه‌های تجاری آنها در ایران را به دلیل خطر تحریم از سوی آمریکا پشتیبانی نمی‌کند، به تجارت با ایران ادامه دهند.
وی با اشاره به جایگزین شدن چین بعد از خروج اروپایی‌ها از بازار ایران به جای توتال و شرکت‌های خودروسازی افزود: اینگونه نمی‌تواند باشد که ما پا پس بکشیم که چینی‌ها وارد شوند.
کنایسل همچنین در پاسخ به سوال انتظار از برخورد آمریکا نیز گفت: اتحادیه اروپا حتی بعد از بحران مالی سال ۲۰۱۲ نتوانست سازوکار مشخصی برای مقابله با این نوع بحران‌ها پایه گذاری کند. باید یورو تقویت شود تا بتواند نقش بیشتری در مبادلات بین المللی ایفا کند و شاید این سازوکار مالی بهانه‌ای برای مقابله با یکجانبه بودن نقش دلار در تعیین قیمت نفت و بازارهای بین المللی باشد.
وزیر امورخارجه اتریش در عین حال گفت: از نظر من این سازوکار مالی، مناسب شرکت‌های عظیم انرژی نخواهد بود.
یادآور می شود، روز گذشته آلمان فرانسه و انگلیس با انتشار بیانیه‌ای مشترک از راه اندازی کانال ویژه مالی با ایران خبر دادند.
در این بیانیه آمده است: انگلیس فرانسه و آلمان در ادامه تعهد و تلاش‌های خود برای حفظ توافق هسته‌ای که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده است، به طور رسمی اعلام می‌کنند که "INSTEX" (ابزار حمایت از تبادلات تجاری) راه اندازی شد.
«هایکو ماس»، «ژان ایو لودریان» و «جرمی هانت»، وزیران امور خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در ادامه بیانیه مشترک خود آورده‌اند: «INSTEX یا همان SPV سازوکاری است که امکان تجارت مشروع اپراتورهای اقتصادی اروپایی با ایران را فراهم می‌سازد.»
سه کشور اروپایی تاکید می‌کنند که تلاش‌هایشان برای حفظ تمهیدات اقتصادی برجام منوط به اجرای کامل تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل این توافق، شامل همکاری کامل و به موقع با آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه خود با تاکید بر اینکه INSTEX اولین گام مهم به شمار می‌آید، مراحل فعالیت این سازوکار را این گونه مشخص می‌کنند:
- سه کشور اروپایی با یکدیگر، از طریق INSTEX به کار روی جزئیات دقیق و عملیاتی برای مشخص کردن روش فعالیت این شرکت ادامه می‌دهند.
- سه کشور اروپایی همچنین با ایران همکاری می‌کنند تا یک نهاد نظارتی شفاف و مؤثر ایجاد کنند چراکه لازم است INSTEX را عملیاتی کند.
در ادامه این بیانیه آمده است: INSTEX از تجارت مشروع اروپا با ایران حمایت می‌کند و در ابتدا بر بخش‌هایی که برای مردم ایران ضروری‌تر هستند تمرکز دارد، همچون اقلام دارویی، تجهیزات پزشکی و غذا و کشاورزی. هدف INSTEX در بلند مدت این است که برای اپراتورهای اقتصادی کشورهای دیگر که خواهان تجارت با ایران هستند، باز باشد و این سه کشور اروپایی نیز به تلاش خود برای کشف چگونگی دست یافتن به این اهداف ادامه می‌دهند.
همچنین در این بیانیه آمده است: INSTEX تحت بالاترین استانداردهای بین المللی مطابق با قوانین مقابله با پولشویی، مقابله با تروریسم و تحریم‌های سازمان ملل و اتحادیه اروپا عمل خواهد کرد. در همین راستا، این سه کشور اروپایی از ایران می‌خواهند تا هر چه سریع‌تر تمام عناصر طرح اقدام خود در خصوص گروه اقدام مالی (FATF) را اجرایی کنند.
این سه کشور اروپایی علاوه بر این بر تعهد خود برای ادامه گسترش INSTEX به همراه دیگر کشورهای اروپایی مایل به مشارکت، تاکید می‌کنند تا این ابزار در پشتیبانی از تبادلات تجاری با ایران طبق اهداف ذکر شده عملیاتی شود.
هایکو ماس، وزیر امورخارجه آلمان امروز پس از دیدار با همتایان فرانسوی و انگلیسی خود در بخارست پایتخت رومانی که برای بررسی این موضوع تشکیل شده بود در جمع خبرنگاران درباره سازوکار مالی اروپا گفت: این اقدام به روشنی مشخص می‌کند که ما در حال حرکت در مسیر خود به گونه‌ای متحد و مصمم در داخل اتحادیه اروپا هستیم، حتی اگر دیگران دیدگاهی متفاوت داشته باشند.
این سازوکار در فرانسه ثبت شده و توسط پر فیشر ۶۹ ساله، بانکدار برجسته آلمانی و رئیس پیشین کامرتس بانک هدایت خواهد شد. این سه کشور اروپایی، یعنی فرانسه، انگلیس و آلمان سهامداران آن هستند و امیدوارند که دیگر کشورهای اروپایی پس از این، به آن بپیوندند.
پس از اعلام خبر ایجاد INSTEX توسط انگلیس، فرانسه و آلمان سفارت آمریکا در برلین اعلام کرد که به دنبال جزئیات بیشتر درباره این سازوکار است و این اقدام اروپا تأثیری بر سیاست واشنگتن برای اعمال فشار حداکثری بر تهران ندارد.
گفتنی است، خبرگزاری رویترز گزارش داد: رئیس پیشین کامرتس بانک ریاست کانال ویژه مالی اروپا با ایران را بر عهده خواهد داشت./
نظر شما