ناگفته هایی از وضعیت درآمدها و هزینه‌‌های شهرداری آران و بیدگل

خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل: بسیاری از مردم گمان می کنند که شهرداری ها نهادی دولتی هستند که منابع مالی مورد نیاز برای اداره ی شهر را از بودجه های دولتی دریافت کرده و برای ساخت و ساز و ارائه خدمات به شهروندان هزینه می کنند. اما عملا از سال 1370 به بعد، کمک های مالی دولت به شهرداری ها تقریبا حذف و این نهاد عملا تبدیل به یک نهاد خودگران مالی شد، به این معنا که هر شهرداری برای تامین هزینه های مورد نیاز شهر بایستی برای خود درآمد کسب کند و از محل همین درآمدها نیز خدمات مورد نیاز مردم را تامین کرده و فعالیت های عمرانی شهری را به اجرا برساند. شهرداری آران و بیدگل هم در این سال ها از این قاعده مستثنی نبوده است. این مساله بهانه ای شد تا برای اولین بار و بصورت تخصصی در گفت و گو با دکتر رضا رمضانی، شهردار آران و بیدگل، وضعیت درآمد ها و هزینه های شهردار ی آران و بیدگل را مورد بررسی قرار دهیم. این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

به عنوان نخستین سوال بفرمایید درصد مشارکت مردم در هزینه های اداره شهر به چه میزان است؟

آمارها نشان می دهد در سال ۱۳۸۵ به میزان ۶.۵ درصد درآمد شهرداری آران و بیدگل از طریق عوارض پروانه های ساختمانی به دست آمده که این درآمد در سال ۱۳۹۵، ۲۰.۷ درصد درآمدها را شامل می شود. از آغاز سال ۱۳۹۷ تاکنون، عوارض پروانه ساختمانی ۱۳ درصد درآمدهای شهرداری را به خود اختصاص داده است.

همچنین عوارض نوسازی که شهروندان پرداخت می کنند در سال ۱۳۸۵ ، ۰.۴ درصد درآمدهای شهرداری را تشکیل داده است. در سال ۱۳۹۵ فقط ۱.۵ درصد درآمدهای شهرداری از محل عوارض نوسازی تامین شده است. در نیمه نخست سال ۱۳۹۷، عوارض نوسازی فقط ۰.۶ درصد درآمدهای شهرداری را تامین کرده است.

سهم مشارکت های مردمی در قالب عوارض پروانه ساختمانی و نوسازی و ... در درآمدهای شهرداری در نیمه نخست سال ۱۳۹۷به میزان ۳۲ درصد بوده است. در نهایت می توان گفت که مشارکت مردم در درآمدهای شهرداری نسبت به سال های گذشته کاهش یافته است.

یکی از راه های درآمد شهرداری ها از مالیات بر ارزش افزوده و عوارض کسب است. این موضوع در طول یک دهه گذشته در شهرداری آران و بیدگل به چه میزان بوده است؟

در خصوص سهم شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده هم نشان می دهد سهم دریافتی شهرداری تناسب و تطابق با وضعیت شهرک های صنعتی آران و بیدگل و فعالان بخش بازرگانی و تجاری ندارد.

در سال ۱۳۹۵، دریافتی شهرداری از این درآمد مبلغ ۲.۸ میلیارد تومان بوده است. تعداد واحدهای صنعتی در شهر و شهرکهای صنعتی بیانگر سهم کم اختصاص داده شده به شهرداری می باشد. معیار دولت برای مالیات بر ارزش افزوده به شهرداری ها، جمعیت آن شهر می باشد. درحالی که این معیار برای شهرهای میانی همچون آران و بیدگل که دارای چندین شهرک صنعتی با واحدهای صنعتی متعدد هستند و جمیت کمتری دارند ناعادلانه است و با سهم واقعی و پرداختی واحدهای صنعتی شهر تطابق ندارد.

در سال ۱۳۸۵، درآمد شهرداری از عوارض بر پروانه کسب و پیشه ، ۴۰میلیون تومان (۲۰۰/۴۱۰/۴۰۰ریال ) بوده است. در سال ۱۳۹۵، میزان این درآمد مبلغ ۱۳۱ میلیون تومان شده است. به عبارت دیگر، درآمد شهرداری از این عوارض در یک مقطع ده سال فقط سه برابر شده است. در نیمه نخست سال ۱۳۹۷، ۵۷.۲ میلیون تومان درآمد شهرداری از بخش عوارض بر کسب و پیشه حاصل شده است.

در مورد سایر حوزه های درآمدهای شهرداری هم توضیح می دهید؟

در سال ۱۳۸۵دولت به مبلغ ۲۳۳ میلیون تومان به شهرداری کمک بلاعوض اعطا کرده است. در سال ۱۳۹۵، از میزان کمک های بلاعوض دولتی به شدت کاسته شده است و مبلغ ۶.۲ میلیون تومان به شهرداری آران و بیدگل تو سط دولت کمک شده است.

در سال ۱۳۸۵، درآمدهای شهرداری از فروش زمین ۵۱ درصد بوده است که  در سال ۱۳۹۰ به ۴۰ درصد، در سال ۹۴ به ۳۳ درصد و در سال ۱۳۹۵ به ۳۱ درصد درآمد شهرداری رسیده است. در نیمه نخست سال ۱۳۹۷، این درآمد ۳۷ درصد درآمدهای شهرداری را به خود اختصاص داده است. آمارها نشان می دهد که در ۱۰ سال گذشته همواره ۴۰ درصد درآمد شهرداری از فروش زمین بوده است.

قاعدتا در کنار درآمدها، هزینه های سنگینی هم بر دوش شهرداری هاست. وضعیت شهرداری آران و بیدکل را در این زمینه چگونه ارزیابی می کنید؟

هزینه های شهرداری در سال ۱۳۸۵ مبلغ ۴.۵ میلیارد تومان بوده است و در سال ۱۳۹۵ به مبلغ ۳۱.۹ میلیارد تومان رسیده است. در این میان، هزینه های جاری شهرداری در سال ۱۳۸۵، مبلغ ۱.۳ میلیارد تومان بوده است که در سال ۱۳۹۵ هزینه های جاری به ۳.۱۳ میلیارد تومان افزایش یافته است. هزینه های عمرانی شهرداری هم در یک بازه زمانی ده ساله از 3.2 میلیارد تومان در سال ۱۳۸۵ به ۵.۱۸ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. در این مقطع ده سال، هزینه های شهرداری ۵.۷ برابر شده است. هزینه های عمرانی ۵.۶ برابر شده است در حالی که هزینه های جاری ۱۰ برابر شده است.

در سال ۱۳۸۵، ۲۸.۵ درصد هزینه های شهرداری را هزینه های جاری تشکیل می داده است این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ ، ۴۱.۷ درصد هزینه های شهرداری، هزینه های جاری است. ۷۱.۵ درصد هزینه های شهرداری در سال ۱۳۸۵ هزینه های عمرانی بوده است این سهم در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته و به میزان ۵۸.۳ درصد رسیده است.

در نیمه نخست سال ۱۳۹۷ هزینه های جاری و عمرانی به ترتیب ۴۴.۱ درصد و ۵۵.۹ درصد هزینه های شهرداری را شامل می شود. افزایش سهم هزینه های جاری و کاسته شدن از هزینه های عمرانی روندی است که از دوره های قبلی به شهرداری تحمیل شده است. افزایش هزینه های جاری موجب می شود سهم عمران و توسعه شهر کاهش یابد.

وضعیت مقایسه ای هزینه های نیروی انسانی شهرداری آران و بیدگل در طی ۱۰ سال گذشته چگونه است؟

هزینه های نیروی انسانی در سال ۱۳۸۵ مبلغ ۵۶۰ میلیون تومان  بوده است و در سال ۱۳۹۵ به مبلغ  ۴.۹ میلیارد تومان افزایش یافته است.  در حال حاضر ۲۳ درصد درآمدهای شهرداری برای پرداخت پرسنل هزینه می شود. هزینه های نیروی انسانی در مقطع زمانی ده ساله ۸.۷ برابر شده است.

نسبت هزینه های شهرداری به درآمدها نیز بیانگر روند صعودی سالهای اخیر است در سال ۱۳۸۵ نسبت هزینه ها به درآمدها ۰.۹ برابر بوده است و در سال ۱۳۹۵ این نسبت ۱.۵ برابر شده است، لذا شهرداری با کسری بودجه مواجه بوده است.

در سال ۱۳۸۵ مبلغ ۱.۲ میلیاردتومان در بخش تملک و آزاد سازی معابر هزینه شده است. در سال ۱۳۸۵ حدود ۳۷ درصد هزینه های عمرانی هزینه تملک و آزادسازی معابر بوده است و در سال ۱۳۹۴ ، ۵۳.۶ درصد هزینه ها و در سال  ۱۳۹۵ ، ۲۷.۹ درصد هزینه های عمرانی را شامل می شود. در ۱۰ سال، حدود ۵۰ درصد هزینه های عمرانی شهرداری به تملک و آزادسازی تخصیص یافته است.

در سال ۱۳۸۵ کمک شهرداری به این سازمان مبلغ ۳۶۰ هزار تومان) بوده است اما در سال ۱۳۹۴، ۷۰۱ میلیون تومان و در سال ۱۳۹۵، ۶۵۰ میلیون تومان  به این سازمان کمک شده است. در نیمه نخست سال ۱۳۹۷ شهرداری مبلغ ۴۳۰ میلیون تومان به صورت یارانه به سازمان حمل و نقل کمک کرده است.

آمارهای فوق بیانگر افزایش و روند صعودی هزینه های جاری در شهرداری در یک مقطع زمانی ده ساله را نشان می دهد و شهرداری در حال حاضر وارث یک سازمان با هزینه های جاری بالا و رو به رشد می باشد.

واضح است اداره شهر با درآمدهای شهرداری مطابقت ندارد. عدم برخورداری شهرداری از منابع مستمر درآمدی – حداقل برای پاسخگویی به هزینه های جاری- اداره شهر را دچار مشکل کرده است و با این روند منابع درآمدی قعلی جوابگوی هزینه های روز به تزاید اداره شهر در نیمه دوم سال و سال های آتی نخواهد بود. از یک سو انتظارات شهروندان افزایش یافته و آنان خواهان انواعی از خدمات شهری هستند که در دسترس بوده و در مقابل نیازهای آنها پاسخگو و مسئول باشد و از سوی دیگر منابع مالی و دیگر منابع شهرداری ها هر روز محدودتر می شود و مشکلات اجتماعی و کالبدی شهرها پیچیده تر شده است که لازم است تدابیر اساسی برای آنها اندیشیده شود.

سیاست شما در مقابل این مشکلات درآمدی و هزینه ای شهرداری چه بوده است؟

شهرداری با توجه به وضعیت درآمدی و هزینه ای که اشاره شد دوسیاست را در سال ۱۳۹۷ مد نظر قرار داد در بدو امر به شفاف سازی نظام مالی پرداخت و در اولین قدم تحول نظام مالی و ساماندهی نظام مالی به عنوان هدف اولیه در نظر گرفته شد در مرحله بعد اولویت بندی پروژه ها بود. در دوره حاضر با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، تاکید بر انجام پروژه های کلیدی، و عدم شروع پروژه جدید و تکمیل پروژه هایی است که از دوره های قبل بر عهده شهرداری نهاده شده بود./