به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری شبستان، بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی در دستور کار جلسه نوزدهم دی ماه مجلس شورای اسلامی بود که نمایندگان در این جلسه با کلیات طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی با 155 رای موافق، 64 رای مخالف و 2 رای ممتنع از مجموع 231 رای موافقت کردند.
طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی از دور ششم پارلمان مطرح و با هدف متمرکز کردن نماینده بر قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون تدوین شده است. در این طرح هر یک از استان‌ها به‌عنوان یک حوزه انتخابی اصلی و حوزه‌های انتخابیه فعلی به‌عنوان حوزه فرعی در نظر گرفته می‌شوند. هر داوطلب نمایندگی، صرفا در یک حوزه انتخابی فرعی می‌تواند ثبت‌نام کند و کسی پیروز انتخابات است که علاوه بر کسب برتری و اکثریت آراء در حوزه اصلی حداقل ۱۵ درصد حوزه فرعی را داشته باشد. در این طرح از تعداد نمایندگان حوزه انتخابیه فعلی و استان‌ها کاسته نمی شود و تعداد نمایندگان مجلس نیز تغییر نمی کند.
پس از طرح این موضوع در مجلس شورای اسلامی و چکش کاری آن در کمیسیون ها با وجود آنکه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی کلیات آن تصویب شد اما باز هم دیدگاه های مختلفی درباره این موضوع وجود دارد. برخی آن را باعث افزایش لابیگری و برخی باعث پویایی بهتر احزاب می دانند.
«محسن کوهکن» با اشاره به تصویب کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس به شبستان گفته است: «در دو یا سه دهه اوایل انقلاب عموم مطالبات مردم منطقه ای، روستایی و شهری بود یعنی مردم عموما آب، گاز یا برق می خواستند اما دیگر در حال حاضر مردم مشکلات از این قبیل ندارند. مطالبات مردم دیگر ویژگی های منطقه ای ،شهرستانی و استانی ندارد و پاسخگویی به این مطالبات می طلبد که وکلای آنها بحث های کلان رادرمرکز دنبال کنند.»
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ادامه داد: «نمایندگان باید ملی فکر کنند اما شهرستانی عمل کنند ،در واقع کار اصلی و اولیه نمایندگان باید در مجلس و پرداختن به مسائل کلان مملکت باشد و در عین حال پیگیر مسائل مردم در حوزه های انتخابیه شان نیز باشند. ما افرادی را داریم که به واسطه کار، تجربه، علم و ارتباطات شان شخصیت های استانی هستند و این شخصیت های استانی به صورت طبیعی از من که شخصیتم یک شخصیت شهرستانی است به مسائل کلان تر نگاه می کنند. الان همگرایی های نمایندگان استانی نیست اما وقتی انتخابات مجلس استانی شود دیگر بین نمایندگان استان نباید اختلافی باشد چراکه مسئولیتی در قبال کل استان دارند.»
همچنین «قاسم میرزایی نکو» نیز در این رابطه به شبستان گفته است: «تصویب این طرح یکی از نقاط قوت و مثبت مجلس دهم است ،شاید هیچ نفعی برای اصلاح طلب یا اصولگرا نداشته باشد ولی برای کل کشور و نظام مفید است چرا که همه مسائل بروی ریل اصلی خودش برمی گردد. ممکن است کسانی بگویند با این طرح افراد با گرایشات خاص و پول و مجموعه دیگر در کلان شهرها به مجلس راه پیدا می کنند که اینگونه نیست و چنین اتفاقی نمی افتد.»
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: با طرح استانی شدن انتخابات مشارکت نیز گسترده تر و بیشتر می شود، همانگونه که در شهرهای همانند تهران و قم نیز این موضوع نتیجه داد.»
اما «رسول خضری» عقیده دیگری دارد و در این باره به شبستان گفته است: «چون ما احزاب قوی و فراگیر در کشور نداریم با استانی شدن انتخابات کسانی وارد انتخابات می شوند که پول خوب داشته باشند و در سطح استان و مرکز استان شناخته شده باشند. با این شیوه کسانی در فرآیند انتخابات بالا می آیند و به مجلس راه پیدا می کنند که بیشتر نگرش شان به مرکز استان است و به شهرستان ها و مناطق محروم توجه ندارند و با این مکانیسم عملا شهرهای محروم که از امکانات کمتری برخوردارند با محرومیت مضاعفی مواجه می شوند؛ جایی که محروم است، محروم تر می شود و جایی که داراست، داراتر می شود.»
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرده است: «ما اگر احزاب قوی داشته باشیم می توانیم نسبت به استانی شدن انتخابات اقدام کنیم و نسبت به فرآیند آن خوشبین باشیم ولی در حال حاضر که احزاب قوی نداریم آن چیزی که در استانی شدن انتخابات حرف اول را می زند، پول و رسانه است که همین خودش فسادزاست. ما باید به جای برگزاری انتخابات به صورت استانی انتخابات تناسبی برگزار کنیم یعنی متناسب با بافت و جمعیت هر منطقه کرسی ها را تعریف کنیم و بگوییم هر منطقه چند کرسی دارد که در کنار این کرسی ها نیز احزاب شکل بگیرد.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر زیرساخت های برگزاری انتخابات به صورت استانی فراهم نیست، گفته است: «تا زیرساخت های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی این فرآیند فراهم نشود نمی توان نسبت به اجرای آن امیدوار بود.»
در کنار دیدگاه های نمایندگان شورای نگهبان نیز در این باره به ارائه نظر خود پرداخته است. «عباسعلی کدخدایی»، سخنگوی شورای نگهبان در حساب توئیتری خود در این باره نوشته است: «نسبت به مصوبات مجلس، از جمله اصلاح قانون انتخابات و استانی شدن نمی‌توان قضاوت پیشینی داشت. با وصول مصوبه شورا نظر خواهد داد. لیکن در خصوص کاهش مشارکت مردم و بروز مشکلات امنیتی باید دقت لازم انجام شود. شایسته‌گزینی، شفافیت، و نظارت بر عملکرد نمایندگان به ارتقا جایگاه مجلس می‌انجامد.»
«عباس گودرزی» نیز با حضور در برنامه تیتر امشب (دوشنبه 24 دی ماه) درباره چند و چون استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی با ذکر این نکته که با این طرح مخالف است، گفت: «این طرح سطح مشارکت را کاهش می دهد. اگر نامزدی 90 درصد آرا را در شهرستانی کسب کند و دیگری 10 درصد آرا را کسب کند ولی تعداد آرای نامزد 10 درصدی شهرستانی در استان بیشتر از نامزدی باشد که در شهرستان 9۰ درصد آرا را کسب کرده، نامزد 90 درصدی از راه یابی به مجلس باز می‌ماند.»
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه این شرایط باعث دلسردی و ناامیدی مردم به آرای خود می شود، گفت: «طرح استانی شدن انتخابات، طرح ناپخته ای است. این طرحی برای حذف رقیب و به نفع کاندیدای سرشناس است. این طرح شکاف های قومی را بیشتر می کند. در استان‌‌‌هایی که شکاف مذهبی و قومیتی وجود دارد این طرح، انتخابات را به بحران امنیتی تبدیل می‌کند.»
وی در تشریح این موضوع گفت: «شهری با اکثریت اهل سنت در استانی با اکثریت شیعه در تمام دوره‌ها یک نماینده شیعه خواهد داشت یا برعکس. اولویت کشور اکنون انتخابات استانی یا شهرستانی نیست و از طرفی این طرح مشکلات متعددی را می تواند ایجاد کند.»
در ادامه این برنامه «قاسم احمدی لاشکی» نیز درباره چند و چون استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: «با استانی کردن انتخابات نامزدها 10 یا 15 درصد رأی حوزه‌های انتخابیه خودشان را به دست آورند اما در همان حوزه انتخابیه فردی پیروز می‌شود که بیشترین تعداد رأی استان را هم آورده باشد.»
نائب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به شاخص های مطرح در این طرح پرداخت و گفت: «سه شاخص برای ثبت نام در نظر گرفته شده است اول اینکه محل تولد نامزد باشد. دوم اینکه 5 سال منتهی به ثبت نام در آن محل ساکن باشد و سوم اینکه قبل نماینده آن حوزه در مجلس باشد. این طرح در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی تایید شده بود. در حال حاضر این طرح به تصویب رسیده است اما چرا نباید اجرا شود.»
طرح استانی شدن انتخابات ادهاف زیر را محقق می کند:
1- پرداختن نمایندگان به بررسی امور ملی و پرهیز از صرف اوقات نمایندگی برای امور جزئی با حفظ ویژگی محلی و ملی بودن مسئولیت نمایندگی و جایگزین کردن برنامه‌محوری به جای شخص‌محوری.
2- ارتقای سطح کیفی و افزایش کارایی مجلس از طریق ایجاد امکان انتخاب داوطلبان شاخص‌تر با صلاحیت‌های برتر
3- متمایل کردن انتخاب کنندگان و انتخاب‌شوندگان به سمت ایجاد نظام انتخاباتی متناسب با ساختارهای سیاسی و حقوقی ایران.
4- حذف رقابت‌های شدید و اختلاف‌برانگیز قومی و قبیله‌ای و تقویت همبستگی ملی.
5- کاهش تعداد داوطلبان و هزینه‌های اجرایی انتخابات
6- افزایش میزان و تسهیل امکان مشارکت عمومی شهروندان در اعمال حق تعیین سرنوشت
7- عادلانه شدن نظام انتخاباتی و ایجاد فرصت‌های برابر برای آحاد افراد ملت
8- کنترل تخلفاتی نظیر خرید رأی
9- تقویت فرهنگ تحزب./
نظر شما