نقش گیلان در چهل سال نخبه‌پروری انقلاب اسلامی ایران

خبرگزاری شبستان، رشت_حمیدرضا علیپور: پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد دستاوردهای متعدد علمی و فناوری در علوم و رشته‌هایی مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، سلول‌های بنیادی، هوافضا، داروهای نو ترکیب و پزشکی بودیم.

نظام اسلامی ثابت کرد که در صورت اتکا به ظرفیت‌های داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قله‌های علم و فناوری امکان‌پذیر است.

پیش از انقلاب اسلامی، هیچ پارک رشد و فناوری در کشور وجود نداشت در حالی که امروز پارک‌های علم و فناوری خود به عنوان نهادهای اجتماعی موثر در توسعه فناوری، تولید علم و اقتصاد دانش بنیاد، اشتغالزایی تخصصی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

پارک علم و فناوری گیلان از سال ۱۳۸۱ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای هشت مرکز رشد در شهرستان‌های رشت، آستارا، هشتپر، بندرانزلی، رودبار، آستانه‌اشرفیه و رودسر است.

این پارک علم و فناوری به عنوان مرجع منطقه‌ای ثبت اختراعات شناخته شده است و توانسته حمایت‌های گسترده‌ای از جوانان نخبه استان گیلان انجام دهد.

ایران در نرخ شتاب علمی رتبه اول جهان است

«علی باستی» با اشاره به جایگاه ایران در زمینه تولید علم در دنیا، تصریح کرد: ایران در ۴۰سال گذشته، تنها ۲۸دانشگاه داشت که این دانشگاه‌ها الان به ۲۶۰ دانشگاه و ۲ هزار و ۵۰۰ مرکز آموزشی رسیده است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان، افزود: ۲۵۰ هزار دانشجوی کشور در سال ۵۷، هم‌اکنون به چهار میلیون دانشجو  رسده و همچنین ۹۰ هزار هیئت علمی در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی مشغول به کار هستند.

وی به آمار کیفی آموزش عالی در کشور اشاره و خاطرنشان کرد: کشور ایران بالغ بر ۲۰۰ محقق و دانشمند ایرانی دارد که جزء یک درصد دانشمندان برتر دنیا هستند.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان با بیان اینکه ۱۸دانشگاه کشور جزء دانشگاه های برتر دنیا انتخاب شدند، تصریح کرد: در سال‌ ۱۳۵۵، وضعیت علمی یا شاخص تولید علم در کشور، رتبه ۵۲ جهانی بود ولی طبق اعلام "موسسه وب آو ساینس" هم‌اکنون رتبه ۱۵ جهانی را دارا هستیم.

باستی با بیان اینکه از لحاظ تولید علمی، ایران ۲ درصد تولید علمی دنیا را داراست، تاکید کرد: این آمار در وضعیتی است که جمعیت کشور، 1.1 دهم درصد جمعیت دنیا است.

وی با بیان اینکه از لحاظ تولید علمی برتر نیز، ما ۳ درصد تولید علمی برتر دنیا را داریم و همچنین وضع کشور در مورد مقالات پر استناد، رتبه بیستم جهان است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان به وضعیت تولید علم ایران در جهان اسلام اشاره کرد و گفت: کشور ایران با تولید 22 درصد تولیدات علمی جهان اسلام، مقام اول را دارد و بعد از ما کشور ترکیه قرار دارد.

باستی همچنین، اذعان کرد: ایران اسلامی در رشد شتاب علمی و نرخ شتاب علمی، رتبه اول جهان است.

نگه‌داشت نخبگان جوان از اهداف تشکیل بنیاد نخبگان است

وی با بیان اینکه یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی تصویب اسناد بالادستی و قوانین در خصوص شناسایی و حمایت از نخبگان و استعدادهای برتر است، گفت: تشکیل بنیاد نخبگان در کشور ذیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف شناسایی، حمایت و نگه‌داشت نخبگان جوان داخل کشور است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان به تمایل دانشجویان کشورهای مختلف برای تحصیل در دانشگاه غیر از کشور خود اشاره و بیان کرد: در سال 1990، یک میلیون و 300 هزار دانشجوی بین‌المللی در دنیا داشتیم ولی در سال ۲۰۱۵ این عدد به چهار میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده که پیش‌بینی می‌کنیم در سال ۲۰۲۵ این عدد به هشت میلیون برسد.

باستی با اشاره به اینکه پیش از انقلاب حدود ۴۰ درصد دانشجویان ما در خارج از کشور تحصیل می کردند، بیان کرد: این میزان یعنی از ۲۵۰ هزار دانشجو در قبل از انقلاب، ۱۰۰ هزار نفر در خارج از کشور تحصیل می کردند.

وی با تاکید بر اینکه کشور ایران و حتی استان گیلان، دارای دانشجوی بین‌المللی است، افزود: در حال حاضر طبق گزارش مؤسسه گالوپ، میزان دانشجویان بین‌المللی ایران به یک درصد کل دانشجویان رسیده است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان اظهار کرد: با وجود اینکه تحصیل در خارج از کشور فی‌نفسه بد نیست، اما سیاست تشویقی تحصیل خارج از کشور هم وجود دارد.

باستی با اشاره به اینکه حمایت از نخبگان در کشور انجام می‌شود، بیان کرد: در کشور شعبه‌های مختلفی وجود دارد که از ایده‌های خلاقانه حمایت کرده و ثبت اختراع در این شعبات انجام می‌شود.

فعالیت ۴۴ شرکت دانش‌بنیان در استان گیلان

وی با اشاره به اینکه نسل جدیدی از کارآفرینان در قالب شرکت‌های دانش بنیان شکل گرفته است، گفت: این شرکت‌ها، وارد بازار کسب و کار شدند و رابط بین علم و صنعت هستند.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان با بیان اینکه استان گیلان، ۴۴ شرکت دانش بنیان دارد، افزود: هدف این شرکت‌های دانش‌بنیان تولید ثروت از علم و توسعه اقتصادی بر پایه دانش در حوزه‌های فناوری برتر یا ارزش افزوده بالا است.

باستی به ابلاغ قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در آذر ماه سال ۱۳۸۹ اشاره و تاکید کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های نوپایی هستند و هم‌اکنون حدود سه هزار و ۹۰۰شرکت دانش‌بنیان در سراسر کشور وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان به دو گروه نوپا و تولیدی تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: ۷۰ درصد این شرکت‌ها نوپا هستند و بقیه دانش‌بنیان تولیدی هستند.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان بیان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته، ۶۰ هزار میلیارد تومان فروش داشتند که صادرات آنها حدود ۴۵۰ میلیون دلار بوده و همچنین ۱۲۷ هزار شغل مستقیم ایجاد کردند.

فعالیت ۳۰۰ شرکت، واحد فناور و هسته در پارک علم و فناوری گیلان

باستی به خدماتی که پارک‌های علم و فناوری انجام می‌دهند اشاره کرد و گفت: خدمات مرتبط با زیرساخت مثل فضای کاری و اینترنت، حمایت کسب و کار مثل آموزش‌های کارآفرینی، بازاریابی، حضور در نمایشگاه و تسهیلات مالی، خدمات نوآوری مثل ثبت اختراع و انتقال تکنولوژی و شبکه‌سازی از جمله این خدمات است.

وی با بیان اینکه خدمات پارک‌های علم و فناوری، ارتباط بین عرضه و تقاضا و ارتباط بین شرکت‌ها و مجموعه‌ها برای هم‌افزایی را انجام می‌دهند، تصریح کرد: پارک علم و فناوری گیلان از سال ۱۳۸۱ تأسیس شده و دارای هشت مرکز رشد است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان از فعالیت ۳۰۰ شرکت، واحد فناور و هسته در پارک علم و فناوری استان خبر داد و گفت: در این شرکت‌ها ۹۶۱ نیروی تمام وقت و پاره‌وقت مشغول فعالیت هستند.

باستی با بیان اینکه این شرکت‌ها، واحدهای فناور و هسته‌ها طی سال گذشته، ۱۴۰مورد قرارداد امضاء کرده‌اند، تاکید کرد: درآمد این شرکت‌ها نیز در سال گذشته، ۵۷ میلیارد تومان بوده است و ۳۸۳ هزار دلار صادرات داشتند.

وی با بیان اینکه پارک علم و فناوری گیلان به عنوان مرجع منطقه‌ای ثبت اختراعات شناخته شده است، تاکید کرد: ما در پارک علم و فناوری استان، شرایط را برای مخترعین که قصد ثبت بین‌المللی اختراع دارند، فراهم کرده‌ایم.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان با اشاره به اینکه پیش از انقلاب اسلامی، غیر از برخی از صنایع‌دستی و سنتی، هیچگونه فناوری بومی در کشور وجود نداشت، خاطرنشان کرد: در دوران پهلوی، تکنسین‌های ما به نوعی اپراتور تجهیزات خارجی بودند اما الان ما کالاهایی با فناورهای بالا تولید می‌کنیم که صادر هم می شود که این نشان از ارتقای جایگاه فناوری کشور در دنیا دارد.

باستی تصریح کرد: حجم و سهم تجارت جهانی به ویژه صادرات کالاهای با فناوری بالا یا هایتک به عنوان یکی از شاخصه‌های قدرت اقتصادی هر کشور است.

وی با اشاره به اینکه کالاهای هایتک حرف اول را در مناسبات جهانی می‌زنند، خاطرنشان کرد: ایران جزء ۱۳ کشور برتر دنیا در زمینه تکنولوژی چرخه سوخت هسته‌ای است.

رئیس پارک علم و فناوری گیلان، اضافه کرد: طی چهل سال اخیر، کشور ایران رتبه هشتم در تولید و ساخت ماهواره و ماهواره‌بر را کسب کرده است و این یعنی ایران وارد باشگاه فضایی شده است.

باستی با اشاره به اینکه پارک علم و فناوری، ایده‌های خام فارغ‌التحصیلان و دانشجویان را به تجاری شدن تبدیل می‌کند، اذعان کرد: هسته‌های یک یا دو نفره با ایده خاص وارد پارک شده و آموزش‌هایی به آنها داده می‌شود و آن ایده بارور شده و در مسیر تجاری‌سازی قرار می‌گیرد.