به گزارش خبرگزاری شبستان، نشست علمی «خمس منافع شرکت ها» به همت معاونت پژوهش بنیاد بین المللی احیاء فرهنگ خمس و با حضور روحانیون و پژوهش گران حوزه، روز سه شنبه ۲۵ دی ماه در مرکز آموزش بنیاد بین المللی احیاء فرهنگ خمس برگزار شد. در این نشست علمی، حجت الاسلام و المسلمین طباطبائی به ارائه دیدگاه خود درباره خمس منافع شرکت ها پرداخت.
وی پس از بیان حکم فریضه الهی خمس در اسلام و تعلق خمس به منافع کسب گفت: پرداخت خمس سرمایه و سود حاصل از آن بر افراد حقیقی مانند تاجر و کاسب واجب است. علاوه بر اشخاص حقیقی از آنجاکه برخی از شرکتها و مؤسسات دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند، ظاهر آن است که حکم فوق دربارۀ آنها نیز جاری گردد. زیرا شخصیت شرکت مستقل است و از افرادی که آن شرکت را بوجود آورده اند به لحاظ حقوقی جداست و همانگونه که می دانید بخشی از سود فعالیت اقتصادی شرکتها، به شخص حقوقی شرکت و نه موسسان و یا سهام داران آن باز می گردد و در صورت ضرر و زیان نیز سهامداران بیش از مقدار آورده خود مسؤلیت ندارند، پس شرکت در سود و زیان، مستقل است و با تنقیح مناط در حکم وجوب خمس و دائرمدار ملکیت و منفعت دانستن آن و توجه به اینکه اصل تعلق خمس به عنوان یک بدهی و حق مالی، حکم تکلیفی نیست بلکه حکمی وضعی است که شارع مقدس در منافع قرار داده باید گفت که شرکتها نیز وظیفه دارند خمس منافع خود را پرداخت کنند زیرا احکام وضعی مشروط به اهلیت و عقل و بلوغ نیست.
حجت الاسلام و المسلمین طباطبائی پس از ذکر شواهدی که فقهاء بر وضعی بودن حکم خمس تصریح کرده اند، گفت: از این تعابیر فقهاء می‌توانیم چنین استفاده کنیم که خمس نیز مانند دیگر حقوق مالی درنظر گرفته می شود و تعلق خمس به اموال، حکمی وضعی است و همانند دیگر دیون، دائرمدار صلاحیت خطاب و اهلیت تکلیف نیست.
این محقق حوزه در پاسخ به این سوال که در پرداخت خمس شرکت، قصد قربت چگونه حاصل می شود، گفت: اصل تعلق خمس بر اموال و منافع شرکت، حکم وضعی است اما ادای آن را متولی، مدیرعامل یا دیگر متصدیان قانونی برعهده دارند، همان گونه که در نظام عقلایی شرکتها مانند یک شخص حقیقی وارد معامله می شوند، طلبکار و بدهکار می شوند و حتی طبق قانون مجازات اسلامی، در صورت احراز تخلف، مجازات می شوند. البته مخالفت برخی از فقها که خمس را واجب تعبدی دانسته اند قابل حمل به ادای آن است نه اصل تعلق آن.
استاد طباطبائی در ادامه به نقل شواهد متعددی از مراجع و فقهای معاصر در تأیید دیدگاه خود پرداخت. در پایان این نشست، شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح کردند وحجت الاسلام و المسلمین طباطبائی نیز به پرسش های حضار پاسخ گفت.
نظر شما