از «جهان پهلوان» علی حاتمی تا «غلامرضا» بهرام توکلی

خبرگزاری شبستان- سرویس فرهنگی، محمد پورعلم: فیلمسازی درباره اسطوره های معاصر همواره جذابیت خاص خود را دارد، چرا که خاطره مردم از آن ها زنده تر است و به همین نسبت فیلم زندگی آن ها تاثیرگذارتر.

«غلامرضا تختی» از جمله اسطوره های معاصر ایرانیان است. کشتی گیری که در اذهان مردم از یک قهرمان ورزشی فراتر رفته و به نمادی از پهلوانی و رویای ایرانی بدل شده است. کاراکتری که مرگ مشکوک او در 17 دیماه 1346 بر جذابیتش افزود و زندگی او را رازآلود کرد.

حال فکر کنید پرداختن به زندگی چنین شخصیتی تا چه اندازه می تواند برای مخاطبی که تاکنون تنها با تعدادی عکس و داستان روبرو بوده، هیجان انگیز باشد. این هیجان البته می تواند دو چندان شود وقتی نام «علی حاتمی» به عنوان نویسنده و کارگردان کنار پروژه «غلامرضا تختی» بیاید.

ماجرا به سال 1373 بازمی گردد، وقتی بنابر شنیده ها حاتمی از ساخت دو پروژه یکی درباره همسران شاه و دیگری درباره زندگی پیامبر اسلام(ص) بازماند تا پروژه زندگی «جهان پهلوان تختی» را کلید بزند. او با جلب رضایت خانواده مرحوم تختی، فیلمنامه را نهایی و فیلمبرداری آن را آغاز کرد. او صحنه های مربوط به کودکی و نوجوانی تختی را فیلبرداری کرد اما به خاطر اوج گیری بیماری سرطان، کار حدود یک سال متوقف شد و در نهایت هم در سال 1375 در حالی که 50 دقیقه از فیلم آماده شده بود، اجل به حاتمی مهلت پایان پروژه را نداد.

«عزت الله انتظامی» که در فیلم حاتمی نقش پدر غلامرضا تختی را بازی می کرده، تعریف می کند در صحنه ای از فیلم باید می گفته «خدایا زن و بچه م را از ما نگیر» ولی به قدری ذهنش درگیر بیماری علی حاتمی بوده که گفته «خدایا علی رو از ما نگیر»

«جهان پهلوان» افخمی؛ تریلری درباره مرگ تختی

به هر روی پس از فوت علی حاتمی، پروژه جهان پهلوان او چندسال مسکوت ماند تا این که «بهروز افخمی» -که پیش از آن قرار بود در «تختی» به عنوان دستیار در کنار حاتمی باشد- تصمیم گرفت پروژه حاتمی را ادامه دهد. اما آن چه افخمی در سال 1376 روانه سینماها کرد به کلی با آن چه حاتمی فیلمبرداری کرد، متفاوت بود.

افخمی «جهان پهلوان تختی» را به جای یک فیلم زندگی نامه به یک تریلر تبدیل کرد. او برای این کار فیلمنامه تازه اش را از جایی نوشت که علی حاتمی فوت می کند و داستان کارگردانی را روایت می کند که می خواهد کار ناتمام حاتمی را به سرانجام برساند. حال در جریان این تلاش، مخاطب با زوایای مختلفی از زندگی مرحوم تختی آشنا می شود.

از سوی دیگر افخمی اثر خود را مثل یک مستند با داستانی تو در تو ساخت که گزاره های مختلف درباره مرگ غلامرضا تختی را بررسی می کند اما مرگ مشکوک او را همچون یک راز نگاه می دارد.

بهرام توکلی به کارزار می آید

در این سال ها و پس از تجربه بهروز افخمی، بارها نام کارگردان ها و پروژه هایشان درباره زندگی جهان پهلوان تختی مطرح شده. زمانی قرار بود «مسعود کیمیایی» نخستین سریال خود را برای تلویزیون درباره تختی بسازد. حتی برخی از تصویب فیلمنامه آن در رسانه ملی به عنوان پروژه الف سخن گفتند اما این طرح تاکنون مسکوت مانده است. حسن فتحی، داود میرباقری، مهدی کرم‌پور و سعید سهیلی از جمله نام هایی است که در سال های گذشته به عنوان کارگردان نیمه ساخته نشده فیلم حاتمی مطرح شده اند.

حالا و پس از این همه سال اما و اگر چند وقتی است که خبر می رسد «بهرام توکلی» کارگردان تجربه گرای سینمای ایران مشغول ساخت فیلم زندگی «غلامرضا تختی» است. بهرام توکلی که سال گذشته با «تنگه ابوقریب» و صحنه های جنگی اش همه را شگفت زده کرد، امسال می خواهد با فیلم زندگی تختی بار دیگر مخاطبان سینمای ایران را سورپرایز کند.

اردیبهشت ماه امسال بود که نخستین خبر از قصد توکلی برای ساخت «غلامرضا تختی» رسانه ای شد. در آن زمان اعلام شد که توکلی فیلمنامه کار را به اتمام رسانده و سعید ملکان به عنوان تهیه کننده آن را برای پروانه ساخت به وزارت ارشاد سپرده است.

تاکنون و در آستانه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر اخبار زیادی از تازه ترین ساخته بهرام توکلی به رسانه ها درز نکرده و توکلی همچون گذشته در سکوت خبری کار خود را به پیش می برد، اما همان اندک خبر و عکسی که در رسانه ها منتشر شده، جذابیت خاصی دارد.

جدایی جدیدی از تختی

یکی از مهمترین خبرها درباره ساخته توکلی اما به حضور «امیرجدیدی» در نقش تختی بازمی گردد؛ خبری که خردادماه امسال رسانه ای شد و واکنش های متفاوتی برانگیخت.

این همکاری اما دوام نیاورد و مهرماه سال جاری خبر رسید جدیدی از فیلم جداشده است. در آن زمان طولانی شدن ساخت دکور فاز های نوجوانی و جوانی تختی و ورود مواد خارجی برای تست گریم و همین طور تعهدات جدیدی به پروژه های دیگر به عنوان عوامل این جدایی مطرح شد.

از سوی دیگر، گویا پس از تست گریم گروه تولید به این نتیجه می رسند که امکان فیلمبرداری صحنه مبارزات کشتی با تست گریم سنگین امیر جدیدی امکان پذیر نیست. از سوی دیگر امکان حذف این صحنه های مهم از فیلمنامه هم وجود نداشته. در این وضعیت و با وجود حضور شش ماهه امیرجدیدی در پروژه و تمرینات سنگین کشتی، تصمیم بر این می شود که همکاری این بازیگر با فیلم «غلامرضا تختی» به صورت توافقی پایان یابد.

در پی این جدایی، امیر جدیدی با انتشار تصویری از تمرینات خود برای ایفای نقش جهان پهلوان تختی نوشت: هربلایی شد سرم آوردی ای دنیا ولی/ میرسد روزی که کارت گیر باشد پیش ما

پس از این اتفاق -و در حالی که فاز نخست فیلم درباره کودکی تختی در احمدآباد مستوفی فیلمبرداری شده بود- بار دیگر شائبه ها درباره توقف پروژه ای دیگر از زندگی جهان پهلوان تختی مطرح شد تا جایی که بعضی به کنایه گفتند «انگار تختی راضی به ساخت این فیلم نیست!» اما خبرهای بعدی نشان داد بهرام توکلی در ساخت فیلم خود مصمم است.

فیلمبرداری فاز دوم فیلم با حضور «علیرضا گودرزی» به عنوان تختی نوجوان و «معصومه قاسمی پور» به عنوان مادر غلامرضا تختی و انتشار عکس هایی از فیلم همه و همه نشان داد که به واقع باید منتظر حضور ساخته توکلی در جشنواره فجر باشیم.

تاکنون حضور بازیگرانی چون ماهور الوند، حمیدرضا آذرنگ، بهنوش طباطبایی، آتیلا پسیانی، حمیدرضا آذرنگ، پریوش نظریه، ستاره پسیانی، بانیپال شومون و مجتبی پیرزاده در تازه ترین ساخته بهرام توکلی رسانه ای شده است و انتشار تازه ترین عکس از فیلم که غلامرضا تختی را در بزرگسالی نشان می دهد، بر جذابیت آن افزوده است.

اما شاید هنوز هیجان انگیزترین خبر درباره «غلامرضا تختی» بهرام توکلی، معرفی بازیگر نقش تختی در بزرگسالی باشد. البته رسانه ها تاکنون گمانه هایی را درباره ایفاگر نقش تختی مطرح کرده اند اما از آن جا که یک نابازیگر برای بازی انتخاب شده، احتمالا باید تا جشنواره فجر و اکران فیلم برای شناسایی این هویت مرموز صبر کرد.