ایجاد بزرگترین سازه آبخیزداری شرق کشور/ تحقق خواسته ۴۰ ساله مردم بین آباد

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: خشکسالی های پی در پی خراسان جنوبی و قهر آسمان از زمین با زمین خراسان جنوبی بر کسی پوشیده نیست بگونه‌ای که امروز امید کشاورزان بعد از خدا به تدابیر و پیگیری‌های مسئولان بوده تا آنها راه و چاره ای پیدا کنند و امید را در دل مردم زنده کنند.

 

مردم خراسان جنوبی دو دهه از خشکسالی را پشت سر گذاشته اند و هم اکنون به دنبال راه های جدیدی برای نگه داشت و احیای مراتع خود هستند، در این راستا منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اجرای سازه های آبخیزداری، امید را در دل مردمان این سرزمین با اجرای بندهای خاکی زنده کرده اند و توانسته اند گامی در پیشبرد اهداف سازمانی خود و توسعه مناطق محروم خراسان جنوبی بردارند.

 

 «غلامرضا رضوی» از اهالی روستای بین آباد به خبرنگار شبستان گفت: منطقه بین آباد قبل از ایجاد سازه وضعیت مطلوبی نداشت چرا که روستا با کمبود منابع آبی روبرو بود و باعث مهاجرت جوانان به شهر می شد، اما با ایجاد سازه امیدواریم که نسل جوان در روستا بمانند و در کار کشاورزی کمک پدران و مادران خود باشند.

 

وی افزود: چند سال است که کشاورزی در روستای بین آباد رونقی ندارد و کشت و کاری نشده، ولی هم اکنون با آب سازه آبخیزداری کشت و کار کشاورزان شروع شده است.

 

رضوی جمعیت روستای بین آباد را 70 خانوار برشمرد و افزود: هم اکنون جمعیت روستا به دلیل خشکسالی در حال مهاجرت هستند.

 

 

همچنین «خداداد تاجدینی» از دیگر کشاورزان روستای بین آباد با ابراز خرسندی از ایجاد سازه، افزود: نه تنها این روستا، بلکه روستاهای اطراف تا پایگاه خور که قبلا در معرض سیل بوده اند از برکات این سازه بهره مند می ‌شوند.

 

او با بیان اینکه روان آب ها سالیان سال به کویر سرازیر می شده است، گفت: با اجرای پروژه های آبخیزداری، آبدهی قنات روستای بین آباد 10 برابر شده و مهار این آب برای بین آباد و سه روستا مجاور و حتی خور و پایگاه خور مفید است.

 

تاجدینی می گفت: هر سال از رودخانه بین آباد ده ها بار آب طغیان و هدر می رفت و به بیابان سرازیر می شد، که با اجرای این پروژه، امیدواریم تمام جوانان به روستا بر گردند چراکه ما سالیان سال انتظار داشتیم و هم اکنون این پروژه برای نسل ها ماندگار خواهد بود و از بین نخواهد رفت.

 

این کشاور که خوشحالی در چشمانش موج می زد، ادامه داد:سال های سال است که نامه نگاری داشتیم و تاکنون مسئولی پاسخگو نبوده است و هم اکنون با مشارکت مردم و اهدای زمین های خود، مردم و کشاورزان پای کار هستند و همکاری می کنند.

 

تاجدینی تصریح کرد: من 2 هکتار زمین کشاورزی در مجاورت سازه داشتم که امسال 5 تن خربزه از این زمین روانه بازار شد ولی در راستای بهره وری از سازه، زمین اهدا و تخریب شد چراکه در این صورت همه کشاورزان از آن بهره می برند.

 

وی یادآوری کرد: درخت 50-60 ساله ای که به ما ارث رسیده الان خشک شده و سه سال است که با وجود بی آبی زمینی کشت نشده است، که این مسئله برایمان سخت است که هم اکنون با ایجاد بند خاکی، امیدواریم دوباره روستا و کشاورزی زنده شده است.

 

این کشاورز گفت: قبلا در فصل بهار 15 ساعت طول می کشید که قنات پرآب شود ولی هم اکنون با ایجاد سازه آبخیزداری و با بارندگی اندک با 3-4 ساعت، قنات پر آب می شود.

 

تاجدینی با بیان اینکه مسئولان زحمت زیادی کشیدند، اظهار کرد: امیدواریم کشاورزان بتوانند به نحو مطلوب از این آب مهار شده بهره ببرند.

 

همچنین مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار کرد: در سال گذشته با اهتمام نماینده مردم شهرستان های بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس و وزیر جهاد کشاورزی گزارشی در خصوص اجرای عملیات آبخیزداری در بالادست منابع آبی به رهبری ارائه شد.

 

 

«علیرضا نصرآبادی» ادامه داد: این گزارش در سال 96 مورد توجه مسئولان قرار گرفت و با برداشت 200 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح های آبخیزداری در سطح کشور موافقت شد.

 

او گفت: این حرکت بسیار استثنایی در تاریخ سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور بود و امسال در بازه زمانی سه ماهه حدود، این عملیات در 6 هزار و 100 نقطه از سطح کشور و در عرصه سرزمین 8 میلیون هکتار از حوزه های آبخیز کشور با اثربخشی مستقیم 800 هزار هکتار انجام می شود.

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه سهم اعتباری خراسان جنوبی حدود 16 میلیارد تومان است، افزود: با تخصیص 50 درصدی که تاکنون انجام شده است، خوشبختانه پیشرفت فیزیک بالای 85 درصد در این پروژه ها انجام شده است.

 

نصرآبادی گفت: این پروژه ها در 11 شهرستان خراسان جنوبی در قالب 26 پروژه و چهار طرح ملی آبخیزداری در صندوق توسعه ملی تعریف شده است.

 

وی وسعت عملیات اجرایی که به لحاظ سرزمینی خراسان جنوبی را پوشش می دهد 307 هزار هکتار برشمرد و افزود: حدود 80 سازه آبخیزداری، جنگل‌کاری و مرتع کاری در این قالب تعریف شده است که عملیات اجرایی این پروژه ها در هفته دولت کلنگ زنی شد.

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به پروژه بزرگترین سازه شرق کشور اظهار کرد: با حضور معاون عمرانی استاندار در هفته دولت این سازه کلنگ زنی شده و هم اکنون شاهد مراحل پایانی پروژه هستیم.

 

وی اظهار کرد: بند خاکی روستای آرک به عنوان یکی از 80 پروژه سطح استان، از بزرگترین سازه های شرق کشور و بزرگترین طرح آبخیزداری استان است.

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی یادآور شد: این سازه با حجم عملیات 91 هزارمتر مکعب خاکریزی سازه و با طول تاج 200 متر و ارتفاع 13 متر که نزدیک به تراز پایانی سازمان مطبوع در این پروژه بوده، اجرا شده است.

 

نصرآبادی گفت: حجم آبگیری پروژه بالغ بر 450 هزار مترمکعب است که به عنوان شاخص های استان بوده و در مجموع اعتبارات و حجم عملیات در سطح استان 440 هزار متر مکعب عملیات مکانیکی انجام شده است.

 

او اظهار کرد: افزایش آبگیری حدود 2 میلیون و 200 هزار متر مکعب به توان پروژه های آبخیزداری قبلی استان اضافه می شود یعنی حداکثر ظرفیتی که در خود سازه ها و بالغ بر 44 میلیون متر مکعب در سال گذشته در سازه های آبخیزداری اتفاق افتاد، با اجرای این پروژه  2 میلیون و 200 هزار متر مکعب هم به حجم آبگیری اضافه می شود.

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی گفت: این پروژه حداقل 4 روستای آرک، دهن رود، بین آباد و حامی را به صورت مستقیم تحت تاثیر می گذارد و علاوه بر روستاهای پایین دست سازه مانند شل آباد پایگاه هوایی خور و بخش خور و خوسف بابت بهبود کمی و کیفی منابع آب و کاهش خسارات سیل و خشکسالی های پی در پی تاثیر خواهند پذیرفت.

 

نصرآبادی می افزود: در هفته اخیر که شاهد بارندگی در منطقه آرک بودیم حجمی از مخزن آبگیری شد و ظرفیت کمتر از یک سوم ظرفیت اصلی مخزن بود، کشاورزان بلافاصله از تاثیرات افزایش آب قنات پایین دست سازه بهره بردند.

 

وی تصریح کرد: با پیش بینی هایی که در خصوص بارندگی های نرمال شده است، با ظرفیت کامل آبگیری، شاهد تحول عظیمی در قنات و اثرات خشکسالی مناطق خوسف تا پایین دست روستای خور خواهیم بود

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اضافه کرد: آرزوی 40 ساله مردم آرک با تلاش مسئولان و مشارکت کشاورزان به سرانجام رسید.

 

نصرآبدی افزود: امیدواریم باقی مانده حجم پروژه حداکثر تا 25 دی ماه تمام شود و در آستانه چهلمین سالگردپیروزی انقلاب اسلامی جشن سراسر اتمام پروژه ها به صورت همزمان در بزرگترین سازه آبخیزاری شرق کشور برگزار شود.

 

وی گفت: در بحث عملیات آبخیزداری به ازاری هر هکتار عملیات، 530 متر مکعب به سفره آب زیرزمینی تزریق می شود که این حجم می توانست منجر به سیل و خساراتی به بارآورد.

 

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی یادآور شد: با اجرای سازه در منطقه آرک و بین آباد، روان آب‌هایی که به سمت کویر در حرکت بودند، کنترل شد و هم اکنون آب به صورت مستقیم به جریان های زیر سطحی نفوذ می کند.

 

نصرآبادی با بیان اینکه خراسان جنوبی بیش از 6 هزار و 600 رشته قنات دارد، گفت: این قنوات در مناطق کوهستانی بوده و سفره‌های زیر زمینی به صورت ایده آل نداریم و آنچه که هست جریان زیر سطحی و یا زیر قشری است که از بستر رودخانه ها جریان دارد و بهترین گزینه برای داوم این جریان، این است که سیلاب و روان آب ها را کنترل کنیم.

 

وی افزود: سعی می شود که اجرای سازه های آبخیزداری از بالا دست شروع شود و به صورت چند منظوره باشد.

 

نصرآبادی گفت: در سطح 7.5 میلیون هکتار وسعت خراسان جنوبی، یک میلیون و 300 هزار هکتار تحت پوشش عملیات آبخیزداری قرار گرفته است و از ۶ هزار و 600 قنات، 30 درصد تحت پوشش قرار گرفته است که امیدواریم با همکاری مسئولان این اقدامات نیز در سطح گسترده انجام شود.

 

او افزود: این حق مردم است که در تک تک آبخیزهای استان در کوتاه مدت عملیات آبخیزداری انجام شود تا مشکل کم آبی و خشکسالی حل شود.

 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی یادآور شد: سازه های آبخیزداری منابع طبیعی 120 قنات را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد.

 

63 قنات و چشمه در خوسف احیا شد

فرماندار خوسف هم در جریان بازدید از این سازه، گفت: بیش از 50 درصد درآمد خراسان جنوبی بسته به دامداری و کشاورزی است، که باید به این حوزه توجه بیشتری شود.

 

«محمد شفیعی» افزود: شهرستان خوسف پراکندگی جمعیت زیادی داشته و نقاط آبادانی این شهرستان در سطح استان و شهرستان پراکنده بوده و از این جهت باید نقاط آبی متعددی را مرمت و احیا کنیم.

 

او گفت: بیشتر همت مسئولان در بحث نگهداشت آب و بهره وری آب در شهرستان است و تاکنون به جز بند خاکی آرک و بین آباد، پروژه دیگری از صندوق توسعه ملی در منطقه سیوجان انجام شده است.

 

فرماندار خوسف افزود: همچنین هفت پروژه در رودخانه های مهم نیز از محل اعتبارات استانی و شهرستانی در نقاط مختلف شهرستان انجام شده است.

 

شفیعی اظهار کرد: بحث شاهرود منطقه خوسف از برنامه های مهم سال آینده است که امیدواریم شبیه سازه آرک و بین آباد بر رودخانه شاهرود داشته باشیم، چراکه خروجی آب این رودخانه روانه کویر می شود که باید به سمت صنعت و کشاورزی هدایت شود.

 

او ادامه داد: از اواخر سال گذشته تاکنون بیش از 150 بند و پشت بند در بالا دست قنوات و چشمه ها، سازه آبخیزداری اجرا شده و حدود 63 قنات و چشمه با کمک اعتبارات شهرستان احیا شده است که امید به زندگی در مناطق کویری رای بیشتر کرده است.

 

فرماندار خوسف با بیان اینکه عمده وسعت خرسان جنوبی کویر است، تصریح کرد: هرچه تسهیلات درخصوص دامداری و به خصوص شترداری ارائه شود بدون تامین آب و علوفه بی فایده است.

 

شفیعی گفت: پیش بینی شده که حدود سه هزار هکتار از مراتع احیا شود چرا که در غیر اینصورت دام منطقه به خطر خواهد می افتد.

 

او افزود: دو پروژه کلیدی مانند بندخاکی آرک و بین آباد و نیروگاه 10 مگاواتی برق خورشیدی که بالغ بر 80 میلیارد تومان سرمایه گذاری خارجی انجام شده است در دهه فجر با حضور مسئولان افتتاح می شود.

 

احیای آب چهار روستا

همچنین رئییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خوسف هم به خبرنگار شبستان، گفت: با اجرای سازه آبخیزداری روستای آرک و بین آباد، جمعیت روستای حامی و دهن رود که در حال خالی شدن از سکنه بود، به روستا بر می گردند و آب قنات چهار روستا به صورت مستقیم احیا می شود.

 

«مهدی کرباسچی» گفت: با اجرای این سازه مردم روستای آرک و بین آباد نیاز به ذخیره آب در استخر ندارند و در بارندگی اخیر که تنها یک سوم حجم سازه آبگیری شده بود، نیاز مردم به آب کشاورزی مرتفع شد.

 

وی افزود: بزرگترین سازه شرق کشور با اعتبار یک میلیارد و 200 میلیون تومان و عملیات آبخیزداری سنگ و ملات در حوزه ریز آب روستای سیوجان با اعتبار بالغ بر 4 میلیارد و 900 میلیون تومان با حجم 750 متر مکعب از محل اعتبارات صندوق ملی توسعه انجام شده است.

 

گزارش: سمیه محمدی