خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: تلاش برای بهره مندی از نیرویی بیرونی که قدرت اش بیش از توان انسان است و می تواند آدمی را در مقابل مشکلات یاری کرده و برای عبور از سیل مصائب، روئین تن اش کند، سابقه ای به درازای تاریخ بشر دارد اما آنچه در این میان مهم است آنکه افراد بعضاً به جای توجه به منبع صحیح این حمایت یعنی خدا و توکل به او و توسل به رحمت و فیض بی انتهای اش، درصدد یافتن راه هایی اند که جز به بن بست ختم نمی شود.
ازجمله این راه ها توسل به رمّالی و به قول عامیانه تر سحر و جادو برای گره گشایی از کارها است اینچنین می شود که شاهد تاسیس دکّان های دروغین به اسم دعانویسی، رمّالی، باز کردن سرکتاب و ... هستیم؛ در این میان فضای مجازی هم فرصتی را فراهم آورده تا بازار این قسم انحرافات داغ تر شود، چنان که امروزه شاهد راه اندازی کانال ها و صفحات متعدد در شبکه های اجتماعی و پیام رسان هایی همچون تلگرام و اینستاگرام هستیم که سعی می کنند با ترفندهای مختلف و به اسم پیشگویی آینده یا جلب محبت و دفع شرّ و ... اما با بازی با اعتماد و اعتقاد دیگران، امرار معاش کنند.
در بررسی این پدیده سوء اجتماعی باید توجه داشت که درباره سِحر و جادو، احادیث و روایات زیادی از معصومین (ع) وارد شده که بسیاری از آنها مربوط به بدی و حرمت آن است، اما درباره چیستی، منشا و چگونگی سحر حدیثی از امام صادق(ع) نقل شده که بسیار مفید است. روایت شده که زندیقی(کافر) از امام صادق(ع) پرسید: منشأ جادو چیست و چگونه جادوگر مى تواند کارهایى عجیب و غریب انجام دهد؟ امام(ع) فرمودند: «سحر بر چند وجه است: یک نوع آن به منزله پزشکى است؛ یعنى همان گونه که پزشکان براى هر مریضى راه علاجى مى یابند جادوگران نیز براى هر صحتى، راهى براى از بین بردن آن مى یابند و براى هر عافیتى راهى براى رفع آن مى جویند.
نوع دوم شعبده و سرعت دست و اعمال فوق عادت است. نوع سوم آن که شیاطین را به خدمت مى گیرند.»
زندیق گفت: شیاطین جادو را از کجا آموخته اند؟
حضرت(ع) فرمودند: «از همان جا که پزشکان پزشکى را مى آموزند؛ بعضى را به تجربه و بعضى را به علاج.»
زندیق پرسید: آیا ساحر مى تواند با سحر خود، انسان را به صورت سگى یا الاغى یا مثل این ها درآورد؟
امام صادق (ع) فرمودند: «ساحر عاجزتر از آن است که بتواند خلق خدا را تغییر دهد و... اگر مى توانست هر آینه از خودش پیرى و فقر و مریضى را دور مى کرد ... پس بهترین سخن ها درباره سحر آن است که بگوییم سحر همانند پزشکى است؛ ساحر کارى مى کند که مرد نتواند با زن خود همبستر شود. او نیز نزد پزشک مى رود و خود را معالجه مى کند و خوب مى شود.»( میزان الحکمه، ج5 ، ص2412)
اما علی رغم این نگاه و تصریح آموزه های دینی، باز هم شاهدیم که دکّان ادعاهای واهی به اسم دعانویسی و رمآلی به ویژه در فضای مجازی متاسفانه داغ است و برای مثال در این فضا انگشترها و دیگر زیورآلات با برچسب «معجزه الهی» و «موکل دار» با توضیحاتی موهن تبلیغ شده و بدتر آنکه از چنین تبلیغاتی استقبال هم می شود!
برای مثال در توضیح تبلیغ انگشترهای موکل دار در یکی از کانال ها آمده است: «انگشتر موکل دار انگشتری است که توسط پادشان اجنه که مطیع حضرت سلیمان(ع) بوده اند و چندین موکل تحت هدایت او است، وظیفه ای را که به او داده اجرا کند.
در ضمن کسی که این انگشترها را می خرد باید تا مدتی از یک سری رفتارها و کردارها دوری کند که در نسخه فعال سازی همراه انگشترها کاملا توضیح داده شده است.»
در خواص این انگشترها هم آمده: «احضار و تسخیر معشوق، عزیز شدن و عزت یافتن نزد خلق الله، بسته شدن شهوت معشوق در برابر خیانت، بسته شدن زبان خلایق، جهت گشایش امور و مشکلات، دفع هر گونه سحر و جادو و طلسم، دفع چشم زخم، عزت یافتن و عزیز شدن نزد صاحب کار، به درجات عالی رسیدن، عاشق و شیفته شدن، دفع و رفع همزاد، محافظت از بلایا، گشایش در همه امور و ....»
در بررسی صحت و سقم این دست از ادعاها و اینکه اساسا می توان با انگشترهای موکل دار در عالم امکان تصرف کرد نظر یکی از کارشناسان را جویا شده ایم، که در ذیل می آید:
حجت الاسلام «سید طه موسوی هشترودی» با بیان اینکه امروزه و با رواج استفاده از فضای مجازی، بازار تبلیغ خرافات نیز رونق چشمگیری یافته است، اظهار کرد: در پی این تبلیغات است که متاسفانه مطالبی که فاقد هر گونه پشتوانه شرعی و مبانی دینی قرآنی اند به اسم ذکر، ورد، دعا، سحر و جادو و در قالب هایی همچون انگشتر، گردنبند، دستبند و به اسم دفع سحر و گره گشایی به مردم عرضه می شود.
عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه با بیان اینکه این خرافات، غیرشرعی و دارای ریشه صهیونیستی و یهودی است، گفت: هیچ گونه توصیه ای در اسلام و سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در این باره نداریم.
حجت الاسلام موسوی هشترودی اضافه کرد: در اسلام به سِحر و جادو اشاره شده که در برخی ادوار به ویژه دوران حضرت سلیمان(ع)، مسئله سحر و جادو یعنی تسلط برخی انسان ها به اجنه و شیاطین به واسطه اذکار و اوراد و نیز برخی محاسبات مطرح بوده است، بدین صورت که برخی با توسل به برخی رفتارها، اجنه کفار را در اختیار می گرفتند و چون آنها می توانستند تا آسمان هفتم تردد کنند لذا از رفتار ملائکه الهی که مامور به اموری بودند اطلاعات کسب کرده و آن را در اختیار به کارگیرانِ خود قرار می دادند و اینچنین آن افراد در آینده و زندگی مردم تصرف می کردند.
وی تاکید کرد: اما با ولادت عیسی بن مریم(ع) این اجنه فقط امکان رفتن تا طبقه چهارم آسمان را یافتند و نهایتا با ولادت پیامبر خاتم(ص) امکان تردد آنها به طبقه اول آسمان محدود و از تسلط شان کاسته شد.
حجت الاسلام موسوی هشترودی با بیان اینکه این بکارگیری اجنه در زمان حضرت سلیمان(ع) بشدت رواج یافته بود، ابراز کرد: بسیاری از این روش برای اختلاف افکنی میان زن و شوهرها و پاشیدن خانواده ها استفاده می کردند لذا خداوند هاروت و ماروت از ملائکه خویش را به زمین فرستاد تا سحر و جادوها را باطل کنند. اما متاسفانه، هنوز از آن دوران تشعشعاتی میان مردم باقی مانده که بخواهند از طریق معجزه و سحر و جادو گرفتاری های شان را رفع و یا در زندگی دیگران مشکل ایجاد کنند.
این استاد حوزه ابراز کرد: وقتی درخواست مردمی نسبت به چیزی افزایش بیابد، بازار عرضه اش هم داغ تر می شود؛ در این میان هرچه مردم در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... گرفتارتر شوند بیشتر به این راه های خرافی و غیرشرعی برای رفع گرفتاری های شان متوسل می شوند. در این میان عده ای هم که به دلیل ضعف و کمکاری خودشان دچار مشکل شده اند به غلط فکر می کنند این اذکار و اوراد و اصطلاحاً سحر و جادو ضعف و کمکاری شان را جبران می کند.
وی با بیان اینکه چنین افکاری بازار عرضه خرافات را داغ می کند، ابراز کرد: تنها راه حل مسئله آگاهی و افزایش درک فرهنگی مردم است تا فریب سوءاستفاده شیادان از معنویت های دروغین را به دلیل عدم شناخت از ماوراء و عالم متافیزیک نخورند و در پی رفع گرفتاری های خود به این بازارهای دروغین مبتلا نشوند.
حجت الاسلام موسوی هشترودی در پاسخ به این سوال که آیا اساساً می شود کسی از طریق ارتباط با اجنه در رفع مشکلات مردم توانمند شود، بیان کرد: باید توجه داشت اولاً هیچ احدی جز معصوم نمی تواند چنین ادعایی بکند و چنین قدرتی د اشته باشد، چراکه مسلط شدن بر عالم مُلک و ملکوت تا عرش جز بر غیرمعصوم ممکن نیست.
وی اضافه کرد: ثانیاً از دوران معصوم تا امروز هیچ علم مدونی وجود ندارد که بگوییم کسی با شاگردی و سختی کشیدن توانسته در علوم غریبه به درجات عالیه برسد، یعنی این علوم در اثر ریاضت و تقوا و ... به دست نمی آید و این علم جز معصوم در اختیار هیچ احدی نیست و اگر کسی ادعای داشتن آن را کند، کذب محض است.
وی در تشریح عواقب سوء افتادن جامعه در ورطه خرافات، تصریح کرد: متاسفانه حتی ممکن است یک پزشک که در درمان فرزند یا همسر خود مستاصل می شود، وقتی ناامید شد و (به قول نیچه به نیهلیسم رسید)، به هر کورسوی امیدی حتی به غلط اعتماد کند برای مثال حتی به این ادعا که شخصی در فلان جا می تواند به دلیل ارتباط با عالم ماوراء مشکلت را حل کند، اعتماد خواهد کرد.
عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه خاطرنشان کرد: این رواج خرافات به قدری است که بعضا دیده شده که حتی افرادی از مسلمانان به دعانویسان مسیحی مراجعه می کنند! این توسل به راه های غیرالهی در رفع مشکلات و خرافه گرایی نه فقط دین بلکه دنیای مردم را هم به خطر می اندازد چون به دلیل عدم تامین خواسته های فرد، او را دچار ناامیدی و بی انگیزگی می کند.
بنابر آنچه بیان شد و به تصریح آموزه های دینی، خدای متعال، قادر مطلق است و تقدیر انسان ها در ید قدرت او است و این تقدیر بنابر آیات قرآن (سوره مبارکه قدر) و به تناسب اعمال در لیله القدر تقریر می شود، لذا کسی توان پیش بینی و پیشگویی و دخل و تصرف در آن را ندارد که بخواهد با اذکارو اوراد موهوم چنین بکند.
تنها نسخه دین برای گشایش در امور و فرج در کارها، دعا است چنان که بنابر روایات «دعا سلاح مومن است» و با دعا است که می توان قضای الهی را برگرداند.
از امام صادق(ع) روایت شده که: «اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند: «دعا كليدهاى نجات و گنجينه هاى رستگارى است و بهترين دعا آن دعايى است كه از سينه پاك و دلى پرهيزكار برآيد و وسيله نجات در مناجات است و خلاصى به اخلاص به دست آيد و چون فزع و بى تابى سخت شود، مفزع و پناهگاه خداست.» (الكافى: ج2/ص 468)
لذا انتظار می رود در جامعه دینی ایمانی ما که همیشه ارتباطی وثیق با خدا و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام داشته، اجازه جولان مدعیانی که به دین و دنیای مردم ضربه می زنند در واقعیت و مجازی مجازی داده نشود.
*آمنه مستقیمی
نظر شما