دنیا عالَم اسباب است/فلسفه برخورداری از نعمت های الهی

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: «بنابر تصریح آموزه های دینی، شکرگزاری به درگاه الهی از عوامل افزایش نعمت است و در روایتی از امام کاظم(ع) آمده که فرمودند: «مَنْ حَمِدَ اَللَّهَ عَلَى اَلنِّعْمَةِ فَقَدْ شَكَرَهُ وَ كَانَ اَلْحَمْدُ أَفْضَلَ مِنْ تِلْكَ اَلنِّعْمَةِ؛ هر كه حمد خدا را بر نعمتى كند، او را شكر نموده و حمد از آن نعمت برتر است».

نعمات خداوند برای آن است که به او قرب پیدا کنیم، بنابراین، این نعمت ها نردبان سلوک ما هستند، در صورتی نعمات برای انسان پل می شود که خداوند را برایشان شکر کنیم. نعمت با شکر کردن به خدا گره می خورد در غیر این صورت اصلا نزدیک به خدا نمی شویم بلکه نعمت تبدیل به حجاب می شود و دیگر نعمت نیست.».

این جملات گزیده ای از بخش نخست از سخنرانی تفصیلی حجت الاسلام «مسعود عالی»، استاد اخلاق و کارشناس مباحث مذهبی درباره اهمیت شکرگذاری و تاثیر آن در زندگی است. و بخش دوم آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود:

حجت الاسلام «مسعود عالی» با بیان اینکه دنیا عالَم اسباب است، اظهار کرد: خداوند با واسطه رزق و فیضش را به بنده می دهد، برای مثال شفا یافتن از بیماری، ده ها واسطه نیاز دارد از جمله دوا و دکتر و درمان؛ اگر بخواهیم علم آموزی کنیم و به علم دست یابیم کتاب و دفتر و مدرسه و استاد و ... واسطه هستند، بنابراین اگر بخواهیم رزقی به دست بیاوریم صدها واسطه وجود دارد.

این استاد اخلاق با بیان اینکه خداوند دنیا را بر پایه اسباب طراحی کرده است، گفت: سوال آنکه «این طراحی به دلیل آن است که نظام عالم طولی است یا اینکه خداوند می خواهد ما را امتحان کند و نشان دهد که پشت این اسباب دست کسی است که مسبب الاسباب است؟»؛ برخی همین که روزی شان از سوی والدین، از سوی رئیس اداره، از سوی کشاورز و ... تامین شد همانجا متوقف می شوند و در بندگی و اطاعت از خداوند تاخیر می کنند.

عالی افزود: این در حالی است که اسباب و واسطه ها که به ما فیضی از طرف خداوند می رسانند به دلیل آنکه واسطه هستند محترمند و در روایت است که اگر از این واسطه ها تشکر و قدردانی نکنیم، جزایش را می بینیم و اصطلاحا چوب دارد. والدین، معلم، کشاورز و هر کسی که سبب بوده تا فیضی به ما در زندگی برسد، محترم است. در «اصول کافی» آمده: برای شخصی در روز قیامت حکم عذاب می نویسند و می گوید خدا من که شکرت کردم، پاسخ می آید: شکر کردی اما به واسطه ها را احترام نگذاشتی.

وی با اشاره به آیه 15 سوره مبارکه فاطر که می فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ» تصریح کرد: این آیه نشان از این دارد که انسان فقیر است و از خودش چیزی ندارد و هر چه که دارد از خداوند است. این نگاه را در ادعیه و مناجات نیز می بینیم برای مثال در مناجات مسجد کوفه حضرت امیر(ع) آمده است: «أَنْتَ الْغَنِيُّ وَ أَنَا الْفَقِيرُ وَ هَلْ يَرْحَمُ الْفَقِيرَ إِلاَّ الْغَنِيُ‏». در اینجا حضرت(ع) می فرماید «من فقیرم»، این یعنی حتی زمانی که خداوند به انسان چیزی عنایت می کند باز هم به معنای غنی شدن نیست بلکه آن موقع هم آدمی فقیر است چون از خودش چیزی ندارد. این تعبیرات بسیار بلندی است و همه عالم این گونه است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه کمالات خداوند است که به انسان تابیده و واسطه ها جلوه کردند، ابراز کرد: برای مثال اسم علیم خداوند به واسطه تابیده که معلم، علم را درس می دهد، اسم رزاق خداوند تابیده و به واسطه ها رسیده که می توانند به انسان رزق دهند، اسم شافی خداست که به دکتر و دوا رسیده که می توانند اسباب شفا شوند. اگر انسان این تعابیر را باور کند در این دنیا چه ها خواهد کرد.

عالی تاکید کرد: همه چیز را باید از خداوند بخواهیم، اگر انسان متوجه این نکات شود، اگر همه اسباب هم برایش فراهم شود، خداوند را فراموش نمی کند. چون می داند این اسباب باید کمالات خدا اعم از نافع بودن و شافی بودن، رازق بودن و علیم بودن خدا را دریافت کنند تا بتوانند اثر کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر انسان چنین نگاهی داشته باشد آن وقت اسباب را می بیند، از آنها استفاده می کند و در عین حال همانجا نمی ماند، بنابراین وهله اول برای شکرگذاری آن است که همه چیز را از جانب خداوند بدانیم، دوم آنکه بدانیم که اوست که باید به اسباب اثر دهد و نهایتا باید قلب و زبان شاکر داشته باشیم و نعمت ها را از خودمان ندانسته و برای خود حجاب نشویم.

علاقه مندان می توانند فایل سخنرانی را از اینجا دریافت کنند.