وقوع یخبندان در هاله‌ای از ابهام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، دهم دی ماه امسال خبری به نقل از «حسین اردکانی» استاد علم هواشناسی در یکی از خبرگزاری ها منتشر شد که در آن وقوع پدیده کولد اسپل (COLD SPELL)و یخبندان 10 روزه در دی ماه جاری را ( 15 تا 25 دی) را برای ایران پیش بینی کرده است.

به رغم پیگیری های خبرنگار خبرگزاری شبستان و تماس تلفنی با چند کارشناس سازمان هواشناسی، هیچ یک از کارشناسان حاضر به اظهارنظر درخصوص احتمال وقوع پدیده Codl Spell نشدند و اعلام کردند سازمان هواشناسی اگر بخواهد در این باره اظهار نظری داشته باشد، از طریق سایت رسمی سازمان هواشناسی اسلاع رسانی خواهد کرد.

این درحالی است که «حسین اردکانی» در گفت‌وگو با تسنیم درباره میزان بارش‌ها در دی ماه جاری و احتمال "پدیده یخبندان" در نخستین ماه از زمستان امسال گفته بود: در دی ماه جاری شاهد نخستین وقوع پدیده "کولد اسپل cold spell" یا همان ماندگاری هوای سرد به‌مدت حداقل 10 روز بعد از ریزش برف زمستانی در کشورمان خواهیم بود.

استاد علم هواشناسی، علت این پدیده را «هجوم هوای بسیار سرد» از روی دریای یخ‌زده «پرنس» در حاشیه اقیانوس منجمد شمالی و در شمال کشورهای اسکاندیناوی به‌طرف کشورهای اروپای شمالی و مسیری به‌طرف اروپای مرکزی و دریای سیاه و نهایتاً شرق دریای مدیترانه عنوان کرده است.

وی در ادامه توضیح داده است که با شکل‌گیری یک فشار زیاد از نوع سرد به‌روی کشورهای اسکاندیناوی و با توسعه مرکز فشار کم و فعال همراه با جبهه‌های گرم و سرد به‌روی مدیترانه شرقی و جفت شدن آن با ناوه باران دریای احمر، انتظار می‌رود از پنجم ژانویه 2019 مطابق با 15 تا 25 دی‌ ماه سال 1397 کشورمان تحت‌تأثیر این حادثه زمستانی قرار گیرد.

اردکانی با اشاره به پیامد‌های این حادثه زمستانی در بازه زمانی 15 تا 25 دی ماه جاری نیز اظهار کرده است: پیامد آن در تمام نواحی غربی، شمال غربی، سواحل دریای خزر، استان‌های شمالی و جنوبی البرز و همچنین منطقه زاگرس، نواحی جنوبی، استان‌های شرقی و شمالی کشور به‌استثنای جنوب شرق کشور، ریزش برف و باران خواهد بود که در برخی نقاط، ریزش برف قابل ملاحظه است و پس از عبور این سامانه بارشی سرد، پیش‌بینی می‌شود در این مناطق در یک بازه زمانی 10روزه یا "cold spell" با دمای چند درجه زیر صفر و یخبندان متوسط مواجه شویم.

وی هشدار داده است که کشاورزان و همچنین مسئولان راهداری و رانندگی تمهیدات لازم را انجام دهند.

اما سازمان هواشناسی می گوید، پیش بینی پدیده کولد اسپل قابل استناد نیست و رییس سابق پژوهشکده هواشناسی نیز معتقد است که گفته های استاد علم هواشناسی معمولا درست است و براساس تجربه بیش از ۵۰ سال رصد نقشه های هواشناسی و حرکت موج ها و توده های هوایی است که ایشان را قادر ساخته تا حرکت نظام های جوی را پیش بینی کند.

«احد وظیفه» در گفت‎‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: موجی برای روز 5 شنبه در پیش داریم که البته برف سنگینی در پی ندارد و مانند موج هفته گذشته در مناطقی مانند شمال غرب، ارتفاعات زاگرس و ارتفاعات البرز رخ داد و اینگونه نیست که کل کشور را در بر بگیرد.

مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی ادامه داد: اما شنبه هفته آینده هوا سردتر می‌شود برای روز دوشنبه هفته دیگر، موج دیگری می‌آید که مقداری سردتر از موج هفته جاری است. البته از الان نمی‌توان به‌طور قطعی گفت در مناطقی علاوه بر جاهایی که به صورت معمول بارش برف صورت می‌گیرد شاهد برف خواهیم بود یا خیر؟

وظیفه با بیان اینکه این پیش بینی برای 15 تا 25 دی ماه قابل استناد نیست، گفت: همین سیستمی که برای روز 5 شنبه کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد اوایل هفته نشان می‌داد که به شدت هوا سرد می شود و همه معقتد بودند برف خواهیم داشت اما از برف خبری نیست و جز مناطق معمول برفی اضافه نخواهد شد.

به گفته مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی، البته سامانه جوی که هفته آینده در راه است یکی دو درجه از سامانه کنونی سردتر است ولی اینکه بخواهیم از این نظر به آن استناد کنیم که یخبندان خواهیم داشت درست نیست.

وی با بیان اینکه تنها تا آخر هفته می توان با قطعیت در مورد وضعیت هواشناسی نظر داد، تاکید کرد: طبق اطلاعیه سازمان هواشناسی از 5 شنبه سیستمی به کشور وارد می شود که در شمال غرب و ارتفاعات غرب و زاگرس شاهد بارش برف خواهیم بود البته امکان بارش برف در نواحی شمال شرق نیز دور از انتظار نیست.

پیش‌بینی‌های دکتر اردکانی معمولا درست است

«محمد تقی زمانیان» در پاسخ به این سوال که این ادعا تا چه حد صحیح است به ایرناپلاس می‌گوید: ایشان استاد هواشناسی هستند و من نیز این پیش‌بینی را از زبان ایشان شنیده‌ام. پیش‌بینی‌های ایشان معمولا درست است و من در حدی نیستم که در مورد کار ایشان نظر بدهم و به مراتب بهتر از سازمان هواشناسی، وضعیت جوی را پیش‌بینی می‌کنند.

رییس سابق پژوهشکده هواشناسی در پاسخ به این سوال که چرا سازمان هواشناسی از چنین پدیده‌ای اطلاع ندارد گفت: سازمان هواشناسی معمولا از داده‌های پایگاه GFS استفاده می کند که پیش‌بینی‌های دراز مدت نمی‌دهند و یک هفته‌ای است.

زمانیان با بیان اینکه پیش‌بینی را نمی‌شود گفت 100 درصد اتفاق می افتد ادامه داد: اما اینکه استاد اردکانی فرموده‌اند، به احتمال زیاد اتفاق می‌افتد و تا زمانی که اتفاق نیفتد نمی‌توان مطمئن شد.

وی در پاسخ به این سوال که مگر دکتر اردکانی به اطلاعات ماهواره پایگاه‌های داده دیگری دسترسی دارند که پیش‌بینی آنها دقیق‌تر است، توضیح داد: خیر اینگونه نیست. دسترسی ایشان هم به اطلاعات مانند سازمان هواشناسی است اما ایشان بیش از 50 سال نقشه‌های هواشناسی و حرکت موج‌ها و توده های هوایی را کاملا رصد کرده و قادرند حرکت نظام‌های جوی را پیش‌بینی کنند. این در حالیست که این تعبیر و تفسیر از عهده هر کسی بر نمی‌آیند و ایشان براساس تجربه‌ای که دارد می تواند این کار را انجام دهد. پشتوانه پیش‌بینی ایشان تجربه بالایشان است.

این خبر شاید یکی از صدها خبری باشد که روزانه در رسانه ها منتشر می شود و به دنبال خود حواشی و پیامدهایی دارد که با موج خبری دیگر به فراموشی سپرده می شود. ورای صحت یا عدم صحت اخباری از این دست به ویژه در فصول پاییز و زمستان که میزان بارندگی در مقایسه با ماه های دیگر سال بیشتر است؛ مسئولان و مدیران ذی ربط باید به این موضوع توجه داشته باشند که میزان تاب آوری مناطق شهری در برابر بارش برف و باران و احتمال وقوع یخبندان و یا سیل چقدر است؟ آیا اساسا آمادگی مواجهه با چنین شرایط جوی را داریم یا نه؟ شهروندان برای مواجهه با چنین شرایطی چقدر آموزش دیده اند؟ سطح آگاهی و دانش مسئولان در شرایط بحران های طبیعی چقدر است؟