به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: دومین همایش «ملی ابن سینا و حکمت مشرقی، بازخوانی تأثیر حکمت ایرانی بر فلسفه ابن سینا» دوشنبه، ۱۰ دی ماه در بنیاد ایران شناسی برگزار شد.
بنابر این گزارش، «غلامرضا اعوانی» در این همایش با بیان اینکه ابن سینا را باید از نو شناخت، اظهار کرد: اما سوال آن است که شناخت او به چه معنا؟ بسیاری از ابعاد فکری فلسفی او ناشناخته مانده است. مسائلی که ابن سینا مطرح کرد تا ملاصدرا و علامه طباطبایی(ره) ادامه دارد، به بیان دیگر ابن سینا راه را باز کرد و مسایل مختلفی را در موضوعاتی نظیر مابعد الطبیعه و قرآن مطرح کرد.
چهره ماندگار فلسفه با طرح این پرسش که عظمت یک فیلسوف چیست؟، گفت: ما یک مُلک حسی داریم که همین زمین است، مثلا می گوییم یک نفر آمریکا را کشف کرد. منظور ما این نیست بلکه منظور مُلک معانی و تسخیر آن است. ولایت جان و مُلک معنا که تا حضرت حق است و مطاع قلیلی است. عظمت ایرانیان آن است که مُلک معنا را تسخیر کرده اند و از این طریق در همه فرهنگ ها اثر گذاشتند.
اعوانی افزود: هیچ فرهنگ دیگری شاعران بزرگی مثل حافظ، مولانا، رودکی، فردوسی و ... را ندارد، عرفا و حکمای ما همه مُلک معنی را تسخیر کردند. اما ابن سینا چه مُلکی را تسخیر کرد، در اینجا به برخی اشاره می کنم. اگر ابن سینا نبود ملاصدرا، سهروردی، توماس آکویناس و کانت هم نبودند. این مباحث مهمی است. بوعلی علم الهی جدید را بر مبنای ماهیت و وجود تاسیس کرد. امروز لفظ ماهیت و وجود را مثل نقل و نبات می شنویم. در دیدگاه ارسطو ماهیت و وجود ، جوهر و عرض هستند اما ابن سینا اولین کسی بود که مابعدالطبیعه را بر مبنای ماهیت و وجود قرار داد.
وی با بیان اینکه مشاییان پیش از ابن رشد همه شارح بودند، افزود: اما ابن سینا فیلسوف است و مسایل فلسفه را از نو بررسی کرد و تعریفی در علم مابعد اطبیعه کرد که الهیات بامعناالاعم و با معناالاخص تقسیم شد. ابن سینا منطق را اگزوماتیک کرد. کتاب شفای ابن سینا اگزوماتیس شده است.
این پژوهشگر با بیان اینکه ابن سینا در ابتدای شفا همه آنچه را که گذشتگان گفتند، باطل کرد، افزود: او در آنجا روش شناسی علم انجام داده است، روش شناسی علوم برای نخستین بار در کل تاریخ فلسفه از سوی بوعلی انجام شد.
اعوانی بیان کرد: وحدت علم به وحدت موضوع است. اثبات موضوع و مبادی علوم بر عهده فلسفه اولی است که ابن رشد این موارد را رد کرده است. اثبات موضوع و مبادی علوم بر عهده فلسفه است که ابن سینا به آن اشاره می کند. ابن سینا می گوید: در هیچ علمی موضوع علم از مسائل آن علم نیست. از یک نظر با توجه به آنچه که ذکر شد باید بوعلی را مبتکر علم آنتولوژی بدانیم.
عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: بوعلی موجود بماهو موجود را مساله فلسفه قرار داد و این بسیار عظمت دارد اینجاست که برهان وجوب امکان مشخص می شود و در نتیجه برای نخستین بار الهیات به معنای اعم از الهیات به معنی اخص جدا می شود. غربی ها به این موضوع پی بردند که میان ابن سینا و ابن رشد در مورد مابعدالطبیعه اختلاف وجود دارد. برخی فیلسوفان قرون وسطا می گویند دو نظر میان ابن سینا و ابن رشد وجود دارد. موجود و ما هو موجود، موضوع مابعدالطبیعه از نظر ابن سینا به حساب می آیند و خداوند و علت نخستین موضوع مابعدالطبیعه از نظر ابن رشد است. این نگاه غربی ها است.
اعوانی در پایان یادآور شد: در این میان بسیاری از غربی ها از بوعلی تاثیر گرفتند از جمله کانت که به یک معنا ابن سینایی است. کانت بی واسطه تحت تاثیر ابن سینا بود.
نظر شما