به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، مصرف سرانه خرما در ایران ۷ کیلوگرم است که میانگینی از مصرف سرانه ۲۵ کیلوگرمی استان‌های جنوبی و یک کیلوگرمی سایر استان‌ها است. در ایران به طور سالانه، یک میلیون تن خرما تولید می‌شود که عمده مصرف داخلی آن در ماه رمضان صورت می‌گیرد.
از میان محصول خرمای هر سال ایران، ۱۰ درصد برای صادرات به کشورهای دیگر اختصاص می‌یابد، ۵۰ درصد به مصرف داخلی می‌رسد و ۴۰ درصد هم در مراحل مختلف برداشت محصول، ضایع‌شده و از بین می‌روند.
ایران به لحاظ تولید حدود یك میلیون تن خرما در سال از بزرگترین تولیدكنندگان خرمای جهان به شمار می رود. سطح زیركشت خرما در جهان به بیش از ۹۵۰ هزار هكتار می رسد كه سطح زیركشت آن در ایران ۲۵۰ هزار هكتار و تولید این محصول در كشورمان بین ۹۰۰ هزار تا یك میلیون تن است. تولید خرما در جهان از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ میلادی از حدود۹/۳ میلیون تن با نرخ رشد ۳۴/۴ درصد به۸۵/۵ میلیون تن افزایش یافته است كه بیشتر این تولیدات مربوط به كشورهای ایران، مصر، عربستان، پاكستان و الجزایر است كه در این میان ایران با تولید حدود یك میلیون تن در سال، بزرگ ترین تولیدكننده خرما در جهان محسوب می شود.
ایران به لحاظ تولید و سطح زیر کشت خرما در رتبه دوم و سوم و از نظر صادرات رتبه پنجم جهان را به خود اختصاص داده است. ۱۱٫۳درصد کل صادرات این محصول به جهان را ایران انجام می دهد. جنوب کرمان با ۱۸ درصد کل تولید، سیستان و بلوچستان ۱۵ درصد، بوشهر و کرمان هر کدام ۱۴ درصد، فارس ۱۳ درصد، خوزستان و هرمزگان هر کدام با ۱۲ درصد از استان های برتر تولید خرما هستند.
بنابراین گزارش، سال گذشته ۲۵۰ هزار تن خرما به ارزش ۲۴۹ میلیون دلار به ۸۵ کشور جهان صادر شد. تولید خرمای ایران با برنامه ریزی های انجام شده و فرهنگ سازی به یک میلیون و ۵۷۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ برسد. و بر این اساس پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۰ صادرات خرما با افزایش ۱۵ درصدی به حدود ۲۸۷ هزار تن برسد.
حالا بر اساس این برنامه ریزی ها مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری معاونت امور باغبانی از صادرات خرمای ایران به ۷۸ کشور جهان خبر داده است.
وزارت جهاد کشاورزی به نقل از «مسعود لطیفیان» نوشته است: «خرمای ایران به ۷۸ کشور جهان صادر می شود و هند با خرید بیش از ۱۱ میلیون دلار بزرگترین مشتری این محصول از ایران به شمار می رود.»
وی با اشاره به صادرات انواع دیگر خرمای کشور افزود: «طی شش ماهه نخست امسال ۵۳۹۱ تن خرمای شاهانی به ارزش ۴ میلیون و ۴۲۹ هزار و ۴۱ دلار و خرمای زاهدی نیز به میزان ۶۶۵۱ تن به ارزش سه میلیون و ۴۷۳ هزار و ۱۱۲ دلار صادر شده است.»
لطیفیان ادامه داد: «بر اساس آمار گمرک ایران، در همین مدت ۳۲۶۱ تن خرمای استعمران به ارزش دو میلیون و ۷۴۳ هزا ر و ۳۱۷ دلار، خرمای کبکاب به میزان ۲۵۶۹ تن و به ارزش یک میلیون و ۸۲۹ هزار و ۳۴۰ دلار و خرمای پیارم با وزن ۵۲۹ تن و به ارزش یک میلیون و ۶۱۴ هزار و ۵۳۷ دلار صادرات داشته ایم. علاوه بر این موارد، ۳۸ هزار و ۴۰۶ تن سایر خرماها در ردیف های دیگر به ارزش ۳۷ میلیون و ۱۷۲ هزار و ۷۱۰ دلار صادر شده است.»
به گفته وی، گران ترین خرمای صادراتی ایران، خرمای پیارم بوده که هر کیلوگرم آن ارزشی بالغ بر ۱۲ هزار تومان دارد.
لطیفیان، هزینه بازاریابی را یکی از مشکلات عمده ایجاد مزیت نسبی صادراتی خرمای ایران دانست و گفت: «هزینه بازاریابی این محصول شامل بارگیری، حمل و نقل، توزین، تخلیه، دستمزد، درجه بندی و ضایعات می شود.»
وی با بیان این که ضریب هزینه بازاریابی در مسیر بازاریابی در استان های کرمان و بوشهر به ترتیب ۹.۱۵ و ۸.۱۶ درصد است، اظهار کرد: «سود خالص بازاریابی در سطح تولید کننده و عمده فروش با توجه به رقم خرما متفاوت است.»
این مقام مسئول در عین حال عرضه محصول غیر یکدست و بهداشتی در بازارهای جهان، زمان بر بودن تشریفات گمرکی، عدم ثبات قوانین و مقررات، مشکلات موجود در وصول پول از بازارهای جهانی، عدم اطلاع کافی صادر کنندگان از مقررات و استانداردهای کشور هدف و عدم استفاده از روش های جدید بازاریابی را از جمله موانع رسیدن ارقام به حداکثر مزیت نسبی صادراتی خرمای ایران عنوان کرد.
وی ادامه داد: «اتریش، آلمان، اندونزی، انگلستان، اوکراین، بلاروس، آمریکا، ایتالیا، ترکیه،کره، چین، دانمارک، ژاپن، شیلی، عراق و فرانسه از جمله مقاصد خرمای ایران هستند.»
مدیرکل دفتر امور میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری معاونت امور باغبانی گفت: «بر اساس تحلیل های بازار جهانی، تولید خرما تا سطح قیمت جهانی ۵.۳۱ سنت به ازای هر کیلوگرم مزیت نسبی برای تولید دارد و بر این اساس نگاهی به ارزش ارقام خرماهای تجاری ایران نشان می دهد که ارزش نسبی آنها بالاتر از این آستانه در سال ۹۷ بوده است. با اصلاح الگوی کشت ارقام خرما، امکان بهبود ارزش نسبی آن وجود دارد و ارقامی مانند مجول، پیارم، دگلت نور، برحی، مضافتی و کبکاب از جمله این ارقام به شمار می روند.»
یادآور می شود: مصر با بیش از یک میلیون و 370هزار تن اولین تولیدکننده خرماست پس از آن عربستان سعودی با بیش از یک میلیون و 122هزار تن و ایران با بیش از یک میلیون تن در مقام‌های دوم تا سوم قرار دارند پس از آن امارات متحده، الجزایر، عراق، پاکستان، عمان، تونس و لیبی در رتبه‌های چهارم تا دهم تولید خرمای جهان جای گرفته‌اند./
نظر شما