به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، موضوع معطلی کالاها در گمرک در چند ماه اخیر نگرانی هایی را ایجاد کرده است و یکی از نقدهای جدی فعالان اقتصادی به دولت ماندن کالاهایشان در گمرکات به خاطر تعدد دستورالعمل، بخشنامه و مصوبات است. تعدد تصمیمات باعث شده که به قول رئیس اتاق بازرگانی تهران 7 میلیون تن کالا در مهرماه سال جاری در بنادر کشور رسوب کند.
ماندن کالا در گمرکات ضربه سنگین‌تری را به اقتصاد کشور وارد می کند چرا که کالاها موقع نیاز وارد نمی شود، این عدم ورود به موقع به بازار باعث جهش قیمتی در کالاها می شود و همانطور که شاهد بودیم نرخ برخی کالاها چون دستمال کاغدی و پوشک بچه در اوایل مهرماه سال جاری رشد فزاینده ای داشت.
اگر آزادسازی کالاها از گمرک به بازار به موقع اتفاق می افتاد دیگر هیجان خرید به خاطر نگرانی از کمبود کالا بین خانوارهای ایرانی رخ نمی داد. با این وجود به دلیل شرایط خاص کشور، دولت برای عبور از مشکلات و بستن راه‌هایی که باعث رانت برای برخی از بخش‌ها می‌شد بخشنامه و دستورالعمل جدید را صادر کرد و همین امر راه‌های ترخیص کالا را روی تجار بست اما بنا به گفته «مجتبی خسروتاج»، رئیس سازمان توسعه تجارت به روزنامه ایران در اول مهرماه سال جاری روند ترخیص کالاها سرعت یافته و دیگر تجار و بازرگانان معطل تصمیم‌گیری نمی‌شوند.
وی گفته بود: «تا چند وقت پیش روزانه 3هزار و 700 کامیون از گمرکات خارج می‌شد ولی با همکاری‌های صورت گرفته این تعداد به طور متوسط روزانه به 5هزار دستگاه کامیون رسیده است و خوشبختانه روند ترخیص کالا سرعت قابل توجهی یافته و طبیعی شده است.»
وی با بیان اینکه وجود 5 تا 6 میلیون تن کالا در گمرکات، امری طبیعی است، خاطرنشان کرده بود: «اکنون به 4 دلیل کالا در گمرکات کشور وجود دارد؛ اول آنکه بخشی از کالاها به خاطر ترانزیت به کشور دیگر در بنادر کشورمان وجود دارد. دیگر آنکه برخی از کالاها باید مجوز از دستگاه‌های فنی چون سازمان ملی استاندارد، وزارت بهداشت و... بگیرند. سومین دلیل متقاضی یا واردکننده کالا، منابع مالی ندارد و از همین رو به‌دنبال منابع ریالی است. آخرین نکته هم این است که کالا وارد کشور شده است اما فعال اقتصادی ارز آن را پرداخت نکرده و منتظر تأمین ارز از سایت سنا، نیما یا حتی آزاد است. از آنجا که فرد اسناد لازم را ندارد، امکان ترخیص کالا فراهم نمی‌شود.»
بنابراین گزارش، یکی از نیازمندی های چرخه تولید، واردات است و معطل شدن کالاهای وارداتی مربوط به حوزه‌های تولید در گمرک، نگرانی‌هایی ایجاد کرده چرا که می‌تواند روی کل فرایند تولید داخلی اثرگذار باشد. این واردات می‌تواند از مواد اولیه تا قطعات یدکی باشد. سرعت رسیدن مواد اولیه و قطعات ماشینی به تولیدکنندگان داخلی از این جهت بسیار مهم است که در اغلب اوقات خط تولید یک مجموعه تولیدی می‌تواند به خاطر عدم وجود یک قطعه یدکی یا مواد اولیه به تعطیلی کشانده شود از این روز نیاز است تا کالاهای وارداتی در بخش تولید نیز به سرعت ترخیص شوند و در همین رابطه مدیر کل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک اعلام کرده است که «با اقداماتی که انجام شده روال ترخیص کالا از گمرک روان شده و انباشت کالا به مقدار زیاد در گمرکات نداریم. وضعیت ترخیص کالا از گمرک نسبت به چند ماه گذشته بهتر شده است. از یک ماه قبل از شهریور روال به سمت عادی شدن رفت، اما در بنادر، گردش کالا همیشه وجود دارد که به دنبال سرعت دادن به آن هستیم.»
«علی معقولی» با حضور در برنامه (یکشنبه 2 دی ماه) تیتر امشب شبکه خبر درباره کالاهای دپو شده در گمرک با اشاره به اینکه ۹۵ درصد کالاها زیر ۳ روز ترخیص می‌شود، افزود: «ما هنوز بسیاری از کالاها ثبت سفارش نشده اند و بخشی هم که ثبت سفارش شده در انتظار تامین ارز از سوی بانک مرکزی است.»
وی با اشاره به وجود چهار خط قرمز در گمرک به تشریح این موارد پرداخت و گفت: «کالای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و موارد مربوط به خط تولید خط قرمزهای ما در گمرک هستند. در تامین کالای اساسی مجوز‌های مربوطه گرفته شده و هیچ مشکلی برای تخصیص ارز و تامین آن در گمرک از این بابت نداریم.»
معقولی ادامه داد: «برای دارو مصوبه‌ای گرفته ایم که با حداقل اسناد بتوانند دارو را از گمرک ترخیص کنند و دو ماه بعد اسناد را ارائه کنند. برای تجهیزات پزشکی هم این مصوبه گرفته شد و مشمول دو ماه با حداقل اسناد برای ترخیص از گمرک می‌شوند. برای خدمات تولیدی مشکلات برطرف شده و هیچ واحد تولیدی نیست که ۷۰ درصد کالای آن بدون کد رهگیری بانک داده نشود بنابراین ما بحران کمبود در ۴ حوزه ذکر شده نداریم.»
مدیر کل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک با بیان اینکه برای پایان سال و سال آینده طرح‌های جدیدی داریم، گفت: «با این کار روال خروج کالا از گمرک تسهیل می شود.»
این در حالی است که چندی پیش معاون اول رییس جمهوری دستور ویژه ای برای ترخیص کالاهای انباشته شده در بنادر و گمرکات صادر کرد.
«اسحاق جهانگیری» در جلسه بررسی مسائل گمرکی کشور که عصر (شنبه اول دی ماه) برگزار شد با اشاره به اهمیت جلوگیری از رسوب و انباشت کالا در بنادر، گمرکات و انبارهای متعلق به سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی، بر سازماندهی لازم به منظور تسهیل در روند ترخیص کالا و تامین نیازهای اساسی کشور در مقطع حساس کنونی تاکید کرد.
معاون اول رییس جمهوری هدف دشمنان ملت ایران از اعمال تحریم را ایجاد اخلال در جریان واردات کالا به کشور ارزیابی کرد و اظهار داشت: «دشمنان می خواهند با ایجاد اختلال در مسیر تجارت خارجی، کشور را در تامین کالاهای مورد نیاز مردم با مشکل روبرو کرده و در نتیجه کشور را با ناآرامی و بی ثباتی مواجه کنند.»
جهانگیری افزود: «دولت نیز در مقابل، برنامه ریزی های لازم را انجام داده است و در جلسات متعدد نظیر جلسات ستاد مقابله با تحریم و جلسات شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، تصمیمات مناسبی اتخاذ شده است تا جریان واردات کالا تحت هر شرایطی انجام شود و کالاهای مورد نیاز در اختیار مردم کشور قرار گیرد.»
معاون اول رییس جمهوری به سفر اخیر خود به استان هرمزگان و بازدید از بندر شهید رجایی و گمرک بندر عباس اشاره و تصریح کرد: «باید با هماهنگی همه دستگاهها و رفع برخی مقررات زائد و دست و پا گیر از رسوب کالاها و مایحتاج کشور در گمرکات کشور جلوگیری شده و به سرعت درباره این کالاها تعیین تکلیف و مراحل ترخیص آن انجام شود.»
وی با اشاره به گزارشات ارائه شده از روند کاهشی میزان کالاهای متروکه و بلاتکلیف در بنادر و گمرکات کشور، از استانداران، سازمان بنادر و کشتیرانی و نیز سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی کشور خواست تا به طور منظم در خصوص میزان رسوب کالاها در بنادر و گمرکات کشور به هیات دولت گزارش های لازم را ارائه کنند.
جهانگیری با بیان اینکه گمرکات در مبادی اصلی کشور باید به طور ۲۴ساعته فعال باشند، بر همکاری وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی برای تامین مساله ارز مورد نیاز برخی اقلام و محصولات کشاورزی به منظور معطل نشدن کشتی ها در بنادر تاکید کرد.
معاون اول رییس جمهور ضمن قدردانی از زحمات همه مدیران و کارکنان سازمان بنادر و کشتیرانی و گمرکات کشور، خواستار تلاش بیشتر برای تسریع در زمان بارگیری و تخلیه کالا شد.
در این جلسه وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز گمرک را پیشانی تجارت خارجی کشور توصیف کرد و گفت: گمرک برای اینکه بتواند وظایف و تکالیف خود را به نحو مطلوب انجام دهد، نیازمند تکمیل زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری است که باید با حمایت های دولت، این نیازها تامین شود.
وزیر کشور نیز در این جلسه بر مدیریت واحد و هماهنگی دستگاهها به منظور جلوگیری از رسوب کالا و مقابله با قاچاق تاکید کرد و خواستار برنامه ریزی در استانهای مرزی برای تسهیل در جریان صادرات و واردات شد.
رییس سازمان بنادر و کشتیرانی هم در این جلسه گزارشی از آخرین وضعیت رسوب کالا در بنادر تجاری کشور ارائه کرد و گفت: مدت زمان ماندگاری کالا در بنادر کشور از مدت زمان نرمال جهانی بالاتر است که باید برای کوتاه تر شدن این مدت تلاش و برنامه ریزی کنیم.
وی همچنین گزارشی از آخرین آمار رسوب کالا در بنادر کشور و مهمترین علل تاخیر ترخیص کالا ارائه کرد و به بیان راهکارها و پیشنهادات برای تسریع در روند ترخیص کالا پرداخت.
رییس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز در این نشست ضمن ارائه گزارشی از آخرین چالش های موجود در گمرکات کشور، به تشریح علل و عوامل عدم ترخیص به موقع کالاها پرداخت و گفت: باید اطلاعات مربوطه به کالاهای وارداتی پیش از ورود به کشور و در حین حمل در اختیار گمرک قرار گیرد تا روند ترخیص کالا با سرعت بیشتری انجام شود.
در این جلسه که وزیر دادگستری، استاندار هرمزگان، رییس سازمان ملی استاندارد، رییس کل دیوان محاسبات کشور، ریس سازمان بازرسی کل کشور و رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز حضور داشتند، پس از بحث و تبادل نظر مقرر شد کارگروهی با نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی برای جلوگیری از انباشت کالاهای متروکه در انبارها تشکیل شود. همچنین به منظور تسریع در موضوع تعیین مابه التفاوت قیمت ارز مقرر شد وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشنهاد خود را در کمیسیون اقتصاد ارائه کند./
نظر شما