نقدینگی را باید با سیاست های مالی به سمت تولید هدایت کنیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، «تیرداد احمدی» با حضور در برنامه شب گذشته (چهارشنبه 28 آذرماه) تیتر امشب شبکه خبر سیما درباره اثرات نقدینگی در اقتصاد و چگونگی مهار آن گفت: «نسبت نقدینگی ما از رشد اقتصادی بیشتر است. سال 92 دولت وقت اعلام کرد که دیگر از بانک مرکزی قرضی نخواهد گرفت اما عملاً دولت از بانک های تجاری قرض گرفت.»

این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه دولت می تواند بر روی ارز محلی قرض بگیرد اما نباید چک برگشتی خود را به بازار آورد، گفت: «خلق نقدینگی و رشد آن منفعل بوده و نقش فعالی در بازار نداشته بلکه بیشتر از نوع سپرده بوده است. این نوع نقدینگی هم نگران کننده است و هم نیست اما مسیر و راه کار نقدینگی غلط و اشتباه بوده است.»

احمدی با بیان اینکه نقدینگی ذاتش مثبت است اما این سیاست های پولی است که عرصه را برای تولید و بنگاه های اقتصادی هموار می کند، گفت: «نقدینگی در بازار سرکشی می کند و از این بازار به بازار دیگر مشکلاتی را به وجود می آورد. نقش سیاست های پولی می تواند بنگاه های تولیدی را در فراز و فرود اقتصادی متعادل و چرخه های تجاری را هموار کند. با سیاست های مالی باید نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنیم و این در صورتی است که تولید جذاب باشد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه مردم باید تجربه شیرینی از بازار سرمایه داشته باشد، تصریح کرد: «مردم هنوز زنجیره ارزش را در بازار شناسایی نکرده اند و این زنجیره هنوز جا نیفتاده است.»

وی با بیان اینکه بانک مرکزی ابزار لازم را برای تغییر سیاست های مالی و پولی دارد، گفت: «در همه جای دنیا بانک مرکزی متولی بازار کار است چون ابزار مالی را در دست دارد.»

بنابراین گزارش، «تیمور رحمانی»، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در این برنامه با مقایشه رشد نقدینگی در برهه زمانه 10 سال در چند کشور گفت: «آمریکا اقتصاد اول دنیاست. در سال 2007 عدد نقدینگی در این سال 7 تریلیون دلار بود و در 2017 به 14 تریلیون دلار که در این 10 سال 2 برابر شده است.»

وی با بیان اینکه در ژاپن رشد نقدینگی در سال 2007 هفتصد تریلیون ین بود که در 2017 به نهصد تریلیون ین رسیده است، ادامه داد: «حجم نقدینگی در چین درسال 2007 چهل تریلیون بود که در 2017 به 170 تریلیون رسیده است. عدد نقدینگی کشور ترکیه در سال 2007، 300 میلیارد بود که در 2017 به 1400 تریلیون رسیده است.»

این کارشناس مسائل اقتصادی در نتیجه گیری این مقایسه گفت: «مقایسه رشد نقدینگی این کشورها در 10 سال نشان می دهد که در ایالت متحده رشد نقدینگی در مدت دو برابر، در ژاپن 1/2 برابر، در چین 4 برابر و در ترکیه نیز عدد نقدینگی در 10 سال 4 برابر شده است.»

رحمانی در بخش دیگری از صحبتهایش به بررسی میزان رشد نقدینگی کشوران در سال های 1340 تا 1397 پرداخت و گفت: «در ایران در یک بازه زمانی 10 ساله و از سال 1340 تا 1350 رشد نقدینگی 5 برابر شده است. از سال 1350 تا 1360 نقدینگی 17 برابر، از سال 1360 تا 1370 نقدینگی 5 برابر، از سال 1370 تا 1380 نقدینگی ما 11 برابر و از سال 1390 تا 1397 حجم نقدینگی ما 4 برابر شده است.»

وی با اشاره به اینکه این آمار نشان می دهد کشورها از نظر رشد نقدینگی شبیه هم نیستند، افزود: «کشورهای دیگر بسته به وضعیت اقتصادی رشد نقدینگی داشته اند اما ایران در واقع در دهه 40 رشد 5 برابری نقدینگی را داشته و در دهه 50 رشد نقدینگی 17 برابر شده است. نقدینگی در طول سال ها رشد می کند بنابراین بزرگ شدن عدد نقدینگی مسئله نیست فقط هماهنگی با نیاز اقتصاد مهم است.»

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر افزایش نقدینگی ما متناسب با رشد اقتصادی نبوده است، گفت: «رشد نقدینگی بالا وقتی تولید رشدی ندارد در تورم خود را نشان می دهد ولی به صرف عدد، رشد نقدینگی نمی تواند نگران کننده باشد.»

وی تاکید کرد: «نباید ترسید اما نوع رشد نقدینگی نگران کننده است بنابراین رشد نقدینگی متکی به سود بالا جای نگرانی دارد.»

رحمانی در ادامه درباره راهکارهای مهار نقدینگی گفت: «اگر نقدینگی در نقطه شروع خوب خلق نشود نمی تواند در مسیر خوب قرار گیرد. وقتی اقتصاد در رکود و سود سپرده بالا، نشان دهنده این است که نقدینگی خوب خلق نشده است. در اقتصادی که اطمینانی به آن وجود ندارد، بازدهی پایین است و هدایت نقدینگی به بخش تولید مشکل می شود بنابراین راهکار اصلی در اینجا بازگرداندن ثبات اقتصادی است.»

این کارشناس اقتصادی از اقتصاد به عنوان مجموعه به هم پیوسته یاد کرد و افزود: «وقتی ما زمینه هدایت منابع بانکی را به سمتی فراهم کنیم که الزاما برای اقتصاد مفید نیست نقدینگی ایجاد شده نیز نمی تواند مفید باشد و در جهت مثبت کارایی داشته باشد.»

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی که سرمایه درگردش بنگاه ها افزایش یافته ممکن است پایه پولی را افزایش دهیم ولی بانک مرکزی باید به فکر این باشد که اقتصاد کشور دچار تلاطم نشود، ادامه داد: «بانک مرکزی در شرایط فعلی به دنبال سیاست های انقباضی و محدود کردن پایه پولی نیست و این نشانه درک خوب بانک مرکزی از شرایط فعلی اقتصاد است.»

رحمانی با اشاره به اینکه کشورهای اروپایی زیادی هستند که از نظر شیوه تامین مالی تولید شبیه ما و متکی به بانک هستند اما به طور کل شیوه نقدینگی در کشورها متفاوت است، اظهار کرد: «نرخ سود تسهیلات و اعتبارات در اختیار بنگاه ها باید با بازدهی اقتصاد هماهنگی داشته باشد و بانک مرکزی آن را از طریق ابزار سرمایه گذاری تضمین کند.»

وی با بیان اینکه بازیگران اصلی بازار سرمایه اهل ریسک هستند، گفت: «شیوه و راهکار مهم این است که اقتصاد به ثبات برسد پس از رشد نقدینگی در برهه ای زمان نترسیم فقط مهم است که نرخ سود با بازدهی اقتصاد هماهنگی داشته باشد.»