به گزارش خبرگزاری شبستان، «محمدجواد حق شناس» رییس کمیته فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در یادداشتی درخصوص تقویت مشارکت مردم در تصمیم گیری ها آورده است: مسئول پیگیری قانون اساسی معاونت حقوقی ریاست جمهوری از تدوین لایحه «رفراندوم محلی» خبر داده است. لایحهای که قرار است موجب افزایش نقش همکاری مردم در اداره امور محلی شود، بحث مراجعه به افکار عمومی در نظرخواهی را به‌طور رسمی در قالب همه‌پرسی مدنظر قرار داده است.
این همان اصلی است که اگرچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و آن هم در سطح ملی و اعمال مربوط به قوه مقننه مطرح شده اما در قوانین عادی مربوط به شورای شهر جایگاهی نداشته و برای نخستین بار است که ایده آن مطرح می‌شود.
مراجعه به آرای عمومی امر جدیدی نیست. شاید برای اولین بار این مبحث در دوران باستان وجود داشته است. در آن دوران زمانی که میخواستند در مورد موضوعی تصمیمی بگیرند، آحاد جامعه جمع میشدند و در مورد آن نظر میدادند. در صدر اسلام هم در برخی از موارد شاهد مراجعه به آرا و افکار عمومی بودهایم.
اکنون هم این روند در کشورهایی مانند سوئیس جاری و ساری است. در این کشور برای تصمیمسازی با توجه به جمعیت محدودی که در آن وجود دارد و سازوکاری که در قانون اساسی آن فراهم شده، براحتی و به کرات به همه پرسی مراجعه می‌شود.
با توجه به چنین تجربیاتی است که تدوین‌کنندگان لایحه رفراندوم محلی طرح موضوع کرده‌اند یا شاید قصدشان این است که به نوعی بحث همه پرسی در قانون اساسی را احیا کنند. به این دلیل که در فضای کلان و عمومی، اجرای اصل ۵۹ قانون اساسی را قابل دستیابی نمی‌دانستند و تصمیم گرفتند که حداقل به شکل منطقه‌ای بتوانند آن را به کار بگیرند و تجربه کنند. حال اگر مجلس این لایحه را تصویب کند، قطعاً فرصتی خواهد شد که شهروندان یک شهر در صورت تشخیص شوراها بتوانند نظرات خود را لحاظ کنند و اعضای پارلمان شهری نیز بر همان اساس تصمیمگیری کنند.
نیاز به برگزاری همه پرسی در سطح شهر تهران را چندی پیش به وضوح احساس کردیم و آن، زمان نامگذاری خیابانی در تهران به اسم دکتر مصدق بود. کمیسیون نامگذاری شورا برای اینکه نام مصدق را برای یکی از خیابان‌های شهر انتخاب کند مردد بود و نمیدانست که آیا شهروندان از تغییر نام خیابان نفت به خیابان مصدق استقبال میکنند یا تمایل دارند خیابان کارگر شمالی یا بلوار کشاورز به این اسم تغییر پیدا کند. اما چون سازوکاری برای فهم نظر مردم وجود نداشت نهایتاً یکی دو نفر از اعضای شورا در فضای توئیتری از مردم نظرخواهی کردیم. مواردی از این دست در شهر بسیار است که میتواند مورد چالش باشد یا اعضای شورای شهر احساس کنند که مسائل مهمی است که باید بتوانند آرای شهروندان را بسنجند.
لایحه رفراندوم محلی ایده راهگشایی خواهد بود که البته جای بحث‌های زیادی هم دارد. تصمیم نمایندگان مجلس برای تبدیل به قانون شدن این لایحه میتواند تأثیر زیادی در نقش دادن شهروندان در توسعه شهری داشته باشد. به هر حال این مهم گام عملی دیگری است در راستای تقویت مشارکت شهروندان در امور اجتماعی و سیاسی و شرکت دادن بیشتر و البته مستقیم آنها در تصمیم‌گیری‌ها.
نظر شما