«فرزاد جهان بین»، در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با اشاره به ویژگی های یک پژوهش کاربردی و راهگشا در مشکلات و چالش های جامعه، اظهار کرد: به جز آن دسته از خصوصیات عمومی که برای پژوهش مطرح شده و به واسطه آنها یک پژوهش را علمی قلمداد می کنند، به نظر من به دو مولفه مهم باید توجه خاص داشته باشیم، نخست آنکه پژوهش ناظر به حل مسایل کشور باشد، تلقی من این است که ما مسائلی داریم که باید حل شوند و اگر پژوهشی ناظر بر حل این مسایل نبود و گره ای را چه در ابعاد نظری و کاربردی باز نکرد، کاربردی نیست.
استاد دانشگاه شاهد ادامه داد: نکته دوم اینکه اعتقاد دارم در مباحث علوم انسانی در عین احترام برای همه پژوهش هایی که انجام می شود، اساسا آن دسته از پژوهش ها که تلاش می کنند در کنار استفاده از سایر منابع، پژوهش را بر اساس منابع اسلامی پیش ببرند از ارزشمندی بیشتری برخوردارند و نوآوری مضاعفی می توانند داشته باشند. به بیان دیگر به تولید نزدیک تر هستند تا آن دسته از پژوهش هایی که صرفا ترجمه و فرآوری دیدگاه هایی است که در غرب ارایه شده است.
وی در مورد تاثیر ترجمه مقالات و آثار وارداتی در روند یک پژوهش، گفت: من مخالفتی با ترجمه ندارم، به هر روی ترجمه بحث های علمیِ دیگران را برای کسانی که به زبان های خارجی تسلط ندارند، مطرح می کند اما بحث اینجاست که همیشه تولید از ترجمه سخت تر است، چون در ترجمه یک مطلب آماده وجود دارد و صرفا برگردان به زبان مقصد می شود اما اینکه خودتان به سمت مسیر تولید بروید سخت تر است.
عضو هیات علمی دانشگاه شاهد تصریح کرد: برای مثال دوره مشروطه یک بحث این بود که قانون اساسی می خواهیم، یک عده گفتند قانون اساسی بلژیک و فرانسه را ترجمه می کنیم و می آوریم، یا قانون تجارت می خواهیم، این ساده ترین راه ممکن بود. در حالی که اگر بر اساس مقتضیات بومی این کار صورت می گرفت ارزش داشت؛ در نتیجه معتقدم باید به این سمت برویم که مساله یابی ما و حل مسائل، بر اساس مبانی و منابع خودمان باشد.
جهان بین همچنین در مورد خرید و فروش انواع و اقسام پژوهش ها در سطوح مختلف از جمله پایان نامه ها و تاثیر آن بر روند نهضت علمی کشور؛ ابراز کرد: شاید یک دلیل آن گسترش بی رویه آموزش عالی و بخش دیگر مربوط به نهادهای حاکمیتی باشد. وقتی پایان نامه هدایت نمی شود طبیعی است که مشکلاتی این چنین پیش می آید. هر بخش از پایان نامه باید به حل مساله هدایت شود در حالی که عمدتا چنین روندی دیده نمی شود. نهادهای حاکمیتی باید از گسترش بی رویه آموزش عالی جلوگیری کرده و در عین حال با حمایت از پژوهشگر به سیر علمی کشور سر و سامانی بدهند.
وی در مورد تاثیر فناوری های نوین در شکل گیری و پیشرفت پژوهش های قابل قبول در کشور، بیان کرد: فناوری بالاخره کمک است، بسیاری از کارهایی که مراکزی نظیر «نور» انجام می دهند کار را تسهیل کرده است، اما آنچه که اهمیت دارد مساله یابی و روش حل آن است. فناوری در نهایت انواع داده ها را ارایه می کند اما برای آنکه داده ها را مدیریت کنیم، به خودمان بر می گردد که بتوانیم با مدل و روشی خاص، تحقیق را بررسی و آن را مدیریت کنیم.
جهان بین در مورد کاربردی سازی پژوهش ها خاطرنشان کرد: اگر برخی تحقیقات در انبارها خاک می خورند به دلیل آن است که متقاضی برایش نبوده است. معتقدم این مساله یک کار حاکمیتی است و باید به نحوی مدیریت شود که بین صنعت و دانشگاه ارتباط ایجاد شود، آن موقع است که دانشگاه مساله اش را از صنعت می گیرد. معتقدم بحث های مرتبط با علم به ویژه بحث های انسانی در یک بخش به فرهنگ باز می گردد و اگر فرهنگ اصلاح نشود طبیعتا این موارد نیز به راحتی حل نمی شوند.
گفت وگو از: فاطمه فرامرزی
نظر شما