«پرنسیپ» کتابی از «ژروم فراری»

به گزارش خبرگزاری شبستان،«پرنسیپ» روایتی است خواندنی از زندگی «ورنر کارل هایزنبرگ»، فیزیکدان آلمانی که نظریات او تحولاتی عظیم در فیزیک کوانتوم ایجاد کرد. این تحولات نه فقط در ساحت علم، بلکه درجهان فلسفه و اندیشه نیز دگرگونی‌های اساسی را رقم زد. ژروم فراری، نویسنده بنام فرانسوی که در سال 2012 موفق به کسب جایزه گنکور شد، روایت‌گر داستان مواجهه هایزنبرگ با جهانی است که در آن کل هستیم که بسیار عظیم‌تر از چیزی است که تصور می‌کنیم، بزرگ‌تر از کشورهای در حال جنگ، ابعاد بزرگش آن‌چنان نامتناسب است که ادراک انسان ها فقط با در هم شکستن آنها می‌تواند حفظ شود.

  در بخشی از این اثر می خوانیم:« تو نتوانستی بخوابی در انتظار ماندی، آنجا، بر بلندای یک صخره، تا آفتاب از فراز دریای شمال طلوع کند. و من امروز اینگونه تو را تصور می‏کنم؛ قلبت در این شب در جزیره‌ی «هلیگولند» چنان زنده می‏تپد که من تقریباً می‏توانم آنجا به تو ملحق شوم، تویی که نامت در فهرست خاکستری کتابهای بی‏پایان مرجع و در میان نام‏های بیشمار آلمانی ناپدید شده است، و همراه با آن نام یک «اصل» غریب و غیرقابل درک.

به مدت سه سال در مونیخ، کپنهاگ و گوتینگن، با مسائلی کلنجار رفتی که به طور وحشتناکی پیچیده بودند‌ آنقدر که حتی تو، که مرد جوانِ خوش‏بین و معصومی بودی، در آن زمان همانند رفقایی که بدشانسی آورده بودند، روزهایی را لعن و نفرین کنی، روزهایی که ایده‌ی مضحک مداخله در فیزیک اتمی به سرت می‌زد. تجربیات و آزمایشات همچنان نتیجه‏بخش بود و به بار می‏نشست. نتایجی که اکثراً نه تنها با پایه‌ی تفکر فیزیک کلاسیک مغایر بود، بلکه شدیداً با آن در تناقض هم قرار می‏گرفت، نتایجی که بی‏معنا بود اما با وجود این امکان بطلان و انکار آن وجود نداشت، که تصویری بود با مفهومی اندک از آنچه در درون یک اتم می‏گذرد، یا ابداً هیچ تصویری وجود نداشت. اما در جزیره‌ی «هلیگولند»، جایی که آمده بودی، صورتت در اثر حساسیت تغییر شکل داده بود، سعی می‏کردی تا خودت را در برابر گَرده‏ها حفظ کنی، و شاید هم در مقابل نومیدی. تو دریافتی که دوران مقدس شمایل‏ها برای همیشه به پایان رسیده است، درست مانند زمانی که طفولیت به پایان می‏رسد. تو از شانه‌ی خدا می‏نگریستی و از میان سطح مادی اشیا، جایی را دیدی که مادیت آن در حال فروپاشی است. در آن محلِ مرموز، که حتی به آن محل هم نمی‏توان گفت، تناقضات همراه پندارها و جسمانیت از میان می‏رود؛ در آنجا هیچ اثری به جای نمی‏مانَد که زبان انسان قادر به توصیف آن باشد، هیچ بازتابی از دوردست‏ها نیست، و فقط شکلی ضعیف از ریاضیات، که گنگ و هراس‏انگیز است به جای می‏ماند. خلوص قرینه‏ها، شکوهِ انتزاعیِ مبدأ ازلی، همه‏ی زیبایی‏های غیرقابل تصوری که همیشه آنجا بوده است، در انتظار آن است که اسرار خود را به روی تو بگشاید....»

«پرنسیپ» اثر«ژروم فراری» با ترجمه«بهمن یغمایی» و«ستاره یغمایی » را موسسه نشر نگاه چاپ کرده است.