«تئاتر مقاومت»؛ آرزوهای بزرگ برای طفل نوپا

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، جشنواره ای که این سال ها به نام «تئاتر مقاومت» می شناسیم و امسال شانزدهمین دوره خود را پشت سر گذاشت، تا دوازده دوره با نام «تئاتر دفاع مقدس» برگزار می شد. برگزارکنندگان جشنواره در زمان تغییر نام، در اندیشه وسعت بخشیدن به گستره مفهومی جشنواره بودند و به همین خاطر مفهوم موسع «مقاومت» را برگزیدند.

حالا پس از چند سال تجربه، شانزدهمین دوره جشنواره تئاتر مقاومت همزمان با چهل سالگی انقلاب برگزار شد. اما در این میان آن چه پررنگ تر از همه موضوعات اصلی و حاشیه ای است، سخنان برگزارکنندگان جشنواره پیرامون کمبود امکانات لازم برای تحقق اهداف جشنواره است. همان گونه که «امیر نصیربیگی» دبیر جشنواره در نشست خبری این رویداد ابراز امیداواری کرد این دوره از جشنواره بتواند اعتماد هنرمندان عرصه دفاع مقدس را جلب کند.

وقتی از هنر می گویند منظورشان تئاتر نیست

دبیر جشنواره تئاتر مقاومت گفت که برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس در دوره های اولیه توانست هنرمندان و مدیران شاخصی به تئاتر کشور معرفی کند؛ اتفاقی که تداوم آن حمایت نهادها و سازمان های مرتبط فرهنگی را می طلبد.

اما سخنان «نصرالله قادری» قائم مقام دبیر جشنواره مقاومت در این باره تندتر بود. او گفت تئاتر در کشور ما چرخ پنجم ماشین هم به حساب نمی آید و مسئولان وقتی درباره هنر صحبت می کنند هیچ گاه منظورشان تئاتر نیست.

تئاتر مقاومت ما هنوز زبان جهانی ندارد

بررسی سخنان فعالان جشنواره تئاتر مقاومت نمایانگر آرزوهای بزرگ آن ها برای این جشنواره است. به طور مثال نصیربیگی پیش از این در گفتگو با خبرگزاری مهر با اشاره به تعداد اندک کارهای مرتبط با موضوع انقلاب، جنگ، مقاومت و .. در حوزه تئاتر، یکی از دلایل آن موضوعات تکراری نمایش ها دانسته بود. او گفته بود که تئاتر مقاومت به نگرش های تازه متناسب با موضوعات روز نیاز دارد: یکی از ضعف های اصلی ما در حوزه تئاتر دفاع مقدس این است که یک نگاه و زبان جهانی را به خوبی پیدا نکردیم. ما الان تئاتر دفاع مقدس مان را در داخل کشور اجرا می کنیم و مخاطبان داخلی با این حوزه ارتباط برقرار کرده اند و حالا لازم است که این گفتمان را در قالب آثاری با زبان جهانی دنبال کنیم و این آثار بتوانند در کشورهای مختلف اجرا شوند تا جمع بیشتری برداشت های ما از موضوع را داشته باشند. در حوزه ادبیات مکتوب دفاع مقدس نیز می توان به این موضوع اشاره کرد که کتاب های تأثیرگذار این حوزه نیز باید به زبان های مختلف ترجمه و در کشورهای مختلف منتشر می شد.

نصرالله قادری که خود از اهالی با سابقه تئاتر به حساب می آید نیز در این زمینه معتقد است: اگر کارهای بخش بین‌الملل در جشنواره حضور داشت و با نوع نگاهی که ما به پسااستعمار داریم با نوع نگاه آنها به پسااستعمار مقایسه می‌شد، همه متوجه می‌شدند که ما چه دستاوردی را در این جشنواره به دست می‌آوردیم.

بخش بین الملل؛ آرزویی که ناکام ماند

تاکید مسئولان جشنواره تئاتر مقاومت بر گستره مفهومی مقاومت و ابعاد بین المللی جشنواره، حداقل در این دوره به خاطر مشکلات مالی محقق نشد. چنان که دبیر جشنواره گفت: زمانی که فراخوان جشنواره داشت اعلام می‌شد، مدیرعامل انجمن تئاتر و انقلاب دفاع مقدس بودم و قرار بود آثاری از کشورهای خارجی و همچنین بازتولید تعدادی از نمایش‌های شاخص در دستورکار ما قرارگیرد که به دلیل مشکلات مالی این امکان فراهم نشد. بودجه مصوب انجمن ۴.۵میلیارد تومان اعلام شده بود اما باید دید چقدر از این بودجه محقق می شود.

نکته ای که قادری هم از آن نگذشت: ما در این جشنواره روی میدان مین قرار داریم چون تئاتر را به‌عنوان یک هنر نمی‌پذیرند. قرار بود حاصل این چهل سال در زمینه دفاع مقدس و مقاومت بازتولید شود اما این اتفاق نیفتاد. چرا این جشنواره باید دو سال و یا سه سال یکبار برگزار شود؟ اگر قرار است ما بگوییم در این چهل سال چه کردیم آثارمان باید در آمریکا و فرانسه و... اجرا شود پس باید کاری کنیم که مسئولان ما تئاتر را به عنوان هنر به رسمیت بشناسند و از آن حمایت کنند. 

به هر روی جشنواره تئاتر مقاومت با همه فراز و فرودها، شانزدهمین دوره خود را پشت سر گذاشت و برگزیدگانش را شناخت، اما بررسی دلایل تاثیرگذار در سهم کم نمایش های مرتبط با انقلاب و دفاع مقدس(مقاومت) در تئاتر کشور و تحقق نیافتن همه اهداف  برگزارکنندگان جشنواره تئاتر مقاومت مجالی دیگر می طلبد.