نظر علمای اهل سنت درباره ولادت امام مهدی(عج)

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: یکی از نقاط وحدت آفرین میان شیعه و اهل سنت، مهدویت است چراکه در پرتوی این باور امیدبخش و نورانی، می توان قلب ها را به هم نزدیک و انسان ها را همدل کرد.

از این رو دانستن نوع نگاه و باور به مهدویت در میان اهل سنت ضرورت دارد، از این رو در این نوشتار پاسخ سوال «آیا به نظر اهل سنت، امام مهدی(عج) متولد شده اند؟» مرور می شود:

در مورد ولادت امام عصر (ارواحناه له الفداء) بین اهل سنت، اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از آنها با نظر شیعه موافقند و اعتقاد دارند که امام مهدی علیه السلام فرزند امام عسکری(ع) است و سال 255 قمری در سامرا متولد شده است. این گروه از علمای سنّی که تعداد آنها کم نیست، تصریح کرده اند که حضرت مهدی علیه السلام متولد شده است.

در ذیل به چند نمونه از این اظهارات اشاره می شود:

1-ابن الصباغ مالی در «الفصول المهمه» می نویسد: «ابوالقاسم محمدبن الحسن در نیمه شعبان سال 255 ه.ق در شهر «سرّ من رای» به دنیا آمد.»1

او درباره علت پنهان نگاه داشتن تولد امام(عج) از عموم مردم، می نویسد: «ابومحمد، فرزندش حجت قائم منتظَر را برای بنیانگذاری حکومت حق، جانشین خویش ساخت و میلادش را از مردمان مخفی و امرش را پوشیده ساخت؛ چون شرایط زمان و ترس از سلطان و دستگیری شیعیان و حبس و زجر آنان چنین اقتضاء می کرد.»2

2-گنجی شافعی در «البیان فی اخبار صاحب الزمان(عج)» ضمن آنکه تولد امام مهدی(عج) را مسلم دانسته است برای پاسخگویی به شبهات کسانی که منکر زنده بودن آن حضرت(عج) شده اند، در کتاب خود فصلی گشوده است با عنوان (مهدی(عج) از هنگام غیبتش تا کنون زنده است) و با دلیل های شیوا، سخنان افرادی را که منکر زنده بودن حضرت مهدی(عج) هستند، رد کرده است.

وی می نویسد: «چه امتناعی از زنده بودن مهدی(عج) وجود دارد، در حالی که عیسی و الیاس و خضر که از اولیای خدا هستند، هنوز زنده اند و دجال و ابلیس که از دشمنان خدا هستند، هنوز زنده اند؟! چه شده است که بر زنده بودن آنها اتفاق نظر دارند اما زنده بودن مهدی(عج) را منکرند؟! من به گونه ای زنده بودن هر یک از آنان را بیان می کنم که برای هیچ عاقلی جای انکار زنده بودن مهدی(عج) باقی نماند.»3

3- سبط ابن الجوزی حنفی در «تذکره الخواص» می نویسد: «ازجمله اولاد او (امام عسکری(ع)) محمد(ص) است، او محمد بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب علیهم السلام و کنیه اش ابوعبدالله و ابوالقاسم است و او جانشین امام، صاحب الزمان(عج) قائم و آخر است و او آخر امامان است.»4

مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا طبسی پس از آنکه نام 40 نفر از بزرگان اهل سنت را بنابر نقل کشف الاستار -نوشته محدث نوری- یادآوری می کند، می نویسد: «من نیز پس از تتبع در کتاب های آنها، بر نام بیست نفر دیگر دست یافتم که همه آنها قائل به ولادت امام مهدی(عج) هستند.»

این افراد عبارتند از: مولی حسین کاشفی در روضه الاحباب؛ ابن خلکان در تاریخ خود، حافظ بیهقی شافعی در شعب الایمان، سیداحمد زینی دحلان در الفتوحات الاسلامیه، ابن حجر در الصواعق المحرقه، ابن الاثیر در الکامل فی التاریخ، ابوالفداء در تاریخ خود، احمد نگری در دستورالعلماء، یاقوت حموی در معجم البلدان، شبراوی در الاتحاف یحب الاشراف، حمزاوی در مشارق الانوار، ذهبی در دول الاسلام، یافعی در مرآه الجنان، شیخ عبدالوهاب در کشف الغمه، ابن سعد در الطبقات الکبری، شمس الدین قاضی مالکی در تاریخ الخمیس، ملاعلی متقی در البرهان، جمال الدین در روضه الاحباب، قرمانی در اخبارالدول، علامه ابن الصبان در اسعاف الراغبین.5

با این بیان روشن شد که ولادت مهدی آل محمد(ص) از قطعیات تاریخ است و شیعه و سنی تاریخ دقیق میلاد مسعود آن حضرت(عج) را بیان کرده اند.»

گروهی از دانشمندان اهل سنت بر این باورند که امام مهدی(عج) هنوز متولد نشده است و در آخرالزمان به دنیا می آید. ابن ابی الحدید معتزلی در «شرح نهج البلاغه» خویش در شرح فرمایش امیرالمومنین علی(ع) که می فرماید: «بابی این خیره الاماء» می نویسد: «امامیه گمان می برند منظور کلام حضرت(ع)، امام دوازدهم آنها است که فرزند کنیزی به نام نرگس است، ولی اصحاب ما گمان دارندکه وی مردی فاطمی است و در آینده از کنیزی متولد می شود. او خواهد آمد و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، پس از آنکه پر از ستم شده باشد. او از ستمگران انتقام می گیرد و انها را به شدیدترن عقوبت ها می رساند.6

گرچه این اولین و آخرین لغزشی نیست که از ابن ابی الحدید سرزده است؛ زیرا وی در بسیاری از مسائل دچار شک و تردید گشته و برخلاف واقع و نظرا کثر دانشمندان اظهارنظر کرده است، کجاست آن کنیزی که حضرت مهدی(عج) از او متولد می شود؟! در حال حاضر کنیز از کجا پیدا می شود چه رسد به آینده؟!

از سوی دیگر، چگونه ممکن است آن همه روایات که به اتفاق شیعه و سنی درباره مهدی علیه السلام وارد شده است، به شخص گمناهی که معلوم نیست فرزند کیست و در چه زمانی متولد می شود، منطبق کنیم و به گفته گنجی شافعی: «به سبب اینکه از طول عمر آن حضرت(عج) فرار کرده باشیم، اصل ولادت امام(عج) را منکر شویم؟!».

پی نوشت ها:

1-الفصول المهمه، ص274؛

2-همان، ص272؛

3-البیان فی اخبار صاحب الزمان(عج)، ص521؛

4-تذکره الخواص، ص325؛

5-الشیعه و الرجعه، ج1، ص122.

*برگرفته از «بامداد بشریت»، محمدجواد مروجی طبسی