به گزارش شبستان به نقل از ایکنا، انقلاب اسلامی ایران دارای اهداف و آرمان‌هایی در زمینه‌های گوناگون از جمله در حوزه مسائل اقتصادی بود که بررسی و آسیب‌شناسی میزان تحقق این آرمان‌ها می‌تواند راهگشای برنامه‌ریزی‌های بعدی برای اقتصاد کشور باشد. در حوزه اقتصادی، تحقق بانکداری اسلامی، یکی از آرمان‌هایی است که همچنان در کشور مورد مناقشه است و دارای حامیان و منتقدانی است. منتقدان وضعیت موجود می‌گویند میزان تحقق بانکداری اسلامی با آرمان‌های انقلاب اسلامی در این زمینه همخوانی ندارد و لازم است در این عرصه آسیب‌شناسی لازم صورت گرفته و گام‌های اساسی برای بهبود عملکرد شرعی نظام بانکی و رفع دغدغه مردم و مراجع دینی برداشته شود.
ابراهیم نکو، کارشناس مسائل اقتصادی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره آرمان‌ها و واقعیت‌ها در حوزه بانکداری اسلامی در چهار دهه گذشته پیس از انقلاب اسلامی اظهار کرد: وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، انتظاراتی هم شکل گرفت که این انتظارات بر اساس آموزه‌های دین و اهداف انقلابی ما بود. از سوی دیگر بسیاری از علما در دوران رژیم گذشته نسبت به برخی از مسائل حوزه بانکداری اشکالاتی وارد دانسته و هشدارهایی دادند و تقاضاهایی داشتند که در حوزه بانکی باید تغییراتی صورت گیرد که بانکداری بتواند براساس واقعیات اسلامی و آموزه‌های دینی فعالیت داشته باشد.
عملیات سیستم بانکی غیرشفاف است
وی ادامه داد: اما به مرور زمان شاهد هستیم که نه تنها آن اتفاقات مورد نظر رخ نداد بلکه شکاف در عملکرد سیستم بانکی و رعایت نکات شرعی بیشتر شد و متأسفانه شاهد بهره‌های بانکی آنچنانی هستیم که بسیاری از علما، آن را به ربا تعریف کرده‌اند. این در حالی است که انتظار می‌رفت نظام بانکداری ما تماما اسلامی باشد.
نکو افزود: البته معتقد نیستم در شرایط فعلی، بانکداری ما کاملا غیر اسلامی است؛ چراکه اتفاقات مبارکی هم رخ داده اما امروزه غیرشفاف بودن عملیات سیستم بانکی و همچنین شیوه‌های بانکداری ما صدای علما را هم درآورده است و این صداها نسبت به اوایل انقلاب بیشتر هم شده است.
شائبه ربوی بودن عملکرد سیستم بانکی آزار دهنده است
این نماینده سابق مجلس تأکید کرد: بهره‌های بالای بانکی و شکل ربوی آن بسیار آزار دهنده است. از سوی دیگر برخی اتفاقات در بانک‌ها در حال رخ دادن است که به نظرم اگر این شیوه تعمیم پیدا کند و بسیاری از بانک‌های ما از چنین بانک‌هایی که وام‌های قرض‌الحسنه‌ای را با ۲ درصد کارمزد اعطا می‌کنند تقلید کنند، قطعا گام مهمی به سوی بانکداری اسلامی برداشته شده است.
نکو یادآور شد: چنین اقداماتی قدمی مبارک است و می‌تواند به مرور زمان و البته با نظارت کافی، بانکداری ما را به معنای واقعی کلمه اسلامی کرده و از مشکلاتی که امروزه شاهد آن هستیم رها کند. بنابراین باید گفت که واقعیت و شعارها در حوزه بانکداری اسلامی در کشور ما دو مقوله جداگانه هستند. آرمان‌هایی برای نظام بانکداری ما طراحی و پیش‌بینی شدکه متأسفانه امروزه در عرصه واقعیت، خلاف آن را در ابعاد گسترده شاهد هستیم اما به مرور زمان می‌توانیم آرمان‌های اول انقلاب را محقق کنیم.
ضرورت تلفیق قواعد بانکداری اسلامی با شیوه‌های نوین بانکداری
این کارشناس مسائل اقتصادی درباره اهمیت اصلاح نظام بانکی کشور گفت: یکبار برای همیشه بایستی تمامی صاحب‌نظران بانکی، علمای دینی و قوای مختلف، برای این موضوع چاره‌اندیشی کنند و به مشکلات نظام بانکی پایان دهند. در این زمینه لازم است سمینارها و نشست‌هایی برگزار شود که نتیجه آن، قانون محکمی برای نظام بانکداری باشد.
وی ادامه داد: بعد از تصویب چنین قانونی در مجلس هم باید شاهد پایداری آن باشیم. نظام بانکداری اسلامی، حرف‌هایی برای گفتن دارد و از سوی دیگر نظام بانکداری نوین هم در حوزه تولید و صنعت دارای شیوه‌های دیگری است؛ بنابراین باید با تلفیقی از این دو، قانونی جامع و محکم را تدوین کرد که اما و اگرها در حوزه بانکداری اسلامی در جامعه از میان برود.
تأیید عملکرد شرعی نظام بانکی توسط علما، خیال مردم را راحت می‌کند
نکو تأکید کرد: امروزه مردم از زبان علما می‌شنوند که مدام از شیوه بانکداری در کشور انتقاد می‌کنند و این وضعیت نشان دهنده آن است که مردم همچنان منتظر تصمیمات قاطعی از سوی مسئولان اقتصادی کشور در راستای اصلاح نظام بانکی و بهبود عملکرد شرعی این سیستم هستند تا در نهایت، علما به لحاظ شرعی و صحیح بودن معاملات بانکی نظر و حکم تأیید خود را اعلام کنند.
این نماینده سابق مجلس در پایان گفت: اگر در تدوین قانون جدید شیوه‌های نوین بانکداری و مسائل شرعی رعایت شود و علما هم آن را تأیید کنند، قطعا مردم هم با خیال راحت نسبت به عملکرد نظام بانکی خوشبین خواهند شد و با آسودگی بیشتر به لحاظ مسائل شرعی، عملیات بانکی خود را انجام می‌دهند و توقعات خود را با معیارهای اسلامی که از زبان علما گفته شده است تطبیق می‌دهند.
نظر شما