زعفران به نام ایرانیان به کام جیب جهانیان

خبرگزاری شبستان، گروه جامعه؛ معصومه بدخشان: زعفران در میان گیاهان ارزشی به میزان طلا دارد. این طلای سرخ  که ارزش غذایی و دارویی زیادی دارد و رنگ دهنده و طعم دهنده ی طبیعی است نه تنها در ایران بلکه در دنیا هم برای استفاده از این گیاه استقبال زیادی می شود و خوشبختانه باید گفت، ایران در این محصول یکی از بزرگترین تولید کنندگان دنیا است.

به گفته ی معاون علم و فناوری ریاست جمهوری  95 درصد زعفران دنیا توسط ایران تولید و صادر می شود. اما متاسفانه از  این همه صادرات تنها 10 درصد از سود آن متعلق به ایران است.

 زعفران گردش مالی 18 میلیارد دلاری در دنیا دارد اما درآمد ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران جهان تنها 380 میلیون دلار است یعنی 10 درصد از 18 میلیارد دلار. به عبارتی این طلای سرخ به نام ایرانیان و به کام جیب جهانیان است.

خام فروشی علت سود کم از صادرات بالای زعفران

در همین ارتباط، دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی به خبرنگار علمی خبرگزاری شبستان می گوید: با تمام زحمات کشاورزان در منطقه خراسان جنوبی، برداشت زعفران که کار طاقت فرسایی است، صورت می گیرد و تولیدات خام بدست آمده به خارج از کشور صادر می شود.

او ادامه می دهد: در خارج از کشور با این ماده خام ما چرخ صنایع مختلف  می چرخد، صنایع از زعفران در رنگ، طعم و تولید دارو های گران قیمت استفاده می کنند.

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با بیان اینکه علت اینکه نمی توانیم این کار را انجام دهیم نداشتن دانش فنی است گفت: باید از نظر علمی به قدرت برسیم.

او بیان می کند: ما باید از  تزریق دانش از کشوری که خام فروشی می کند به کشوری تبدیل شویم که ماده ی نهایی را تولید و صادر می کند.

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی یاد آور می شود: سودی که چرخه اقتصادی در خارج از کشور به دست می آورد، باید به داخل کشور بازگردانیم.

 دانش فنی نداریم

او معتقد است: چون دانش فنی، تامین زیر ساخت و سرمایه گذاری نداریم نمی توانیم سود زیادی هم داشته باشیم.

عصاره با اشاره به جایگاه بالای ایران در صادرات زعفران به دنیا تصریح می کند: اگر ایران زعفران به دنیا صادر نکند، این گیاه در جهان کمیاب می شود.

 گردش مالی هشت میلیاردی دنیا از زعفران

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی خاطر نشان می کند: گردش مالی ما از زعفران 380 میلیون دلار است در صورتی که در دنیا گردش مالی زعفران به هشت میلیارد دلار می رسد.

علت خام فروشی نبود دانش فنی نیست

اما در مقابل این سخنان، یکی از مدیران بخش تحقیق و توسعه شرکت های دانش تولیدات گیاهان دارویی علت خام فروشی گیاهان دارویی را تنها  دانش فنی نمی داند و به خبرنگار شبستان می گوید: اگر بخواهیم پتانسیل را به بالفعل برسانیم، دانش فنی چیزی نیست که نتوانیم کسب کنیم.  ممکن است در برخی از موارد هم دانش فنی نداشته باشیم. اتفاقا در خیلی از مسایل دانش فنی داریم.

بیرانوند ادامه می دهد: خیلی از گیاهان دارویی با ارزشی در کشور وجود دارد که بدون فرآوری به کشورهای خارجی صادر می شود.

خام فروشی نفعی زیادی برای کشور ندارد

این پژوهشگر بیان می کند: خام فروشی نفع زیادی برای کشور ندارد. تنها نفع کوچکی برای کسانی که در چرخه صادرات هستند، دارد. اگر مشکلاتی که برای اکوسیستم پیش می آید را در نظر بگیریم این صادرات برای کشور ضرر هم دارد.

او تصریح می کند: هر چند ممکن است برخی ها بگویند، چون ارز آوری برای کشور دارد ،همین سود آوری کم هم خوب است و می توان از مشکلات آن چشم پوشی کرد.

حمایت از دلال ها مانع رشد دانش فنی

این محقق تاکید می کند: به دلیل سیاست گذاری های اشتباه، عدم حمایت از تولید کننده واقعی و حمایت از کانال های دلالی  موانعی است که در مقابل دانش فنی وجود دارد. این مسایل موجب می شود تا تولید کننده ادامه کار را در این بخش نداشته باشد

او تصریح می کند:.بیش از 90 درصد زعفران دنیا، در ایران تولید می شود ولی ممکن است در آینده ای نزدیک افغانستان جای ما را در تولید بگیرید.

افغانستان در صادرات زعفران از ایران پیشی خواهد گرفت

بیرانوند خاطر نشان می کند: شاید امروز خطر افغانستان خیلی مشخص نباشد اما اگر این روند اشتباه را پیش ببریم ، نه تنها رشدی نمی کنیم بلکه آنچه را هم که داریم از دست می دهیم.

سختی در صدور مجوز از یکی از مشکلات تولیدات فرآوری شده گیاهان دارویی

او اضافه می کند: برای تجاری سازی گونه های خاصی از این گیاهان می توان فرآوری و سود آوری  و صادرات انجام داد، اما صدور مجوز آنقدر سخت است که  تولید کننده عطا رابه لقای آن می بخشد.

بیرانوند تاکید می کند: این همه مشکلاتی است که  در مسیر کسب دانش فنی وجود دارد. در برخی از موارد دانش فنی داریم اما تجهیزات نداریم یا  فضای جامعه به این سمت نیست. این ها عواملی هستند که فرآوری گیاهان را سخت و خام فروشی را سهل می کند.

به هرروی؛ ایران دارای طبعیت غنی است که صادرات آن می تواند جایگزین نفت شود تا بسیاری از مشکلات جامعه همانند مصرف گرا بودن و بیکاری حل شود. همچنین استعداد ها و نیروی انسانی در ایران کم نیست که زیر سایه غفلت مسئولان وسیاست گذاری های اشتباه از بین می روند لذا می طلبد تامسئولان توجه بیشتری به سرمایه های طبیعی و انسانی داشته باشند تا شاهد پیشرفت روز افزون کشور باشیم.