به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، آمریکا از سال ۱۳۵۸ تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران را در واکنش به تسخیر لانه جاسوسی آغاز کرد و از همان سال رویکرد ایالات متحده در تحریم اقتصادی علیه ایران همواره اصلاح ساختار سیاسی کشورمان عنوان می شد در حالیکه تمام این تحریم های تجاری و اقتصادی منافع ملت ایران را هدف گرفته بود.
جزئیات تحریم های آمریکا علیه ایران در ۴۰ سال گذشته
از لغو قرارداد فروش صدها میلیون دلار تجهیزات نظامی و مصادره کردند 12 بیلیون دلار دارایی های دولت ایران در آمریکا گرفته تا ممنوع شدن کلیه مبادلات تجاری بین ایران و آمریکا در همان سال همگی به نوعی برای ملت ایران آسیب اقتصادی به دنبال داشت.
اما در ۸ سال دفاع مقدس در حالیکه ملت ایران زیر آتش صدام بودند آمریکا با حمایت آشکار از صدام و تجهیز نظامی و اقتصادی عراق در کنار رژیم بعث قرار گرفت و در 7 آبان 1366 (29 اکتبر 1987) طبق تصمیم کنگره آمریکا، ورود کالاها و فرآورده‌های آمریکایی به ایران تحریم شد. این اقدام آمریکا به صراحت ضد حقوق بشر ایرانی ها بود و هر گونه ادعای مقامات آمریکایی در مسائل بشر دوستانه را زیر سوال برد.
پس از جنگ تحمیلی نیز که ایران در دوران سازندگی خود قرار داشت آمریکا در 16 اردیبهشت 1374 (6مه 1995) با امضای دستورالعمل اجرایی 12957، تقریباً تمامی معاملات تجاری با ایران و سرمایه‌گذاری در این کشور را ممنوع اعلام کرد و همچنین در 29 شهریور 1374 (20سپتامبر 1995)، با تصویب طرح داماتو، رییس‌جمهور آمریکا اجازه یافت شرکت‌های غیرآمریکایی را که فن‌آوری صنعت نفت را در اختیار ایران می‌گذارند، تحریم کند. این نیز یکی دیگر از اقدامات آمریکا به منظور ضربه زدن به ساختار اقتصادی و معیشت مردم ایران تلقی می شد.
پس از آن نیز قانون «تحریم ایران و لیبی» در کنگره به تصویب رسید که دولت آمریکا را موظف می‌کرد تا هر شرکت خارجی را که بیشتر از 20 میلیون دلار در صنعت نفت ایران سرمایه گذاری کند، تحریم و مجازات نماید البته این قانون که برای مدت 5 سال مقرر شده بود در 12 مرداد 1380 بار دیگر با تصویب کنگره و امضای «جرج دبلیو بوش» تمدید شد.
با آغاز ریاست جمهوری پرزیدنت «جورج بوش» روند تحریم اقتصادی ایران شدت دوباره ای یافت. در ژانویه 2001 دولت بوش با استناد به قانون «منع گسترش قوه نظامی ایران» یک شرکت کره ای را به خاطر فروش قطعات سلاح های موشکی و شیمیایی به ایران مورد تحریم قرار داد. در جون 2001 مجددا یک شرکت کره ای و 2 شرکت چینی به خاطر فروش قطعات سلاح های موشکی و شیمیایی به ایران توسط دولت آمریکا تحریم شدند. بالاخره، در آگوست 2001 قانون تحریم ایران- لیبی برای یک دوره پنج ساله تمدید شد.
در کنار تحریم‌های اقتصادی، در سال 2006 میلادی، یک دادگاه فدرال آمریکا، دستور استرداد یکی از بزرگ‌ترین کلکسیون‌های باستان شناختی تخت جمشید (پارسه) متعلق به ایران را به نفع صدمه‌دیدگان ناشی از عملیات شهادت‌طلبانه فلسطینیان در سرزمین‌های اشغالی صادر کرد. در همین سال آمریکا ده نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف که به دعوت دانشمندان ایالات متحده جهت شرکت در یک گردهمایی به کالیفرنیا دعوت شده بودند را بازداشت و زندانی کرد.در سال 2007 میلادی نیز شرکت‌های آمریکایی «مایکروسافت» و «یاهو»، ایران را از لیست کشورهایی که خدمات وب دریافت می‌کنند، خارج ساختند.
تحریم ها بشر دوستانه اند یا ضد حقوق بشر؟
این تحریم های تاریخی و فناوری نیز حقوق شهروندان ایرانی را به صورت مستقیم نشانه گرفته بودند و ارتباطی با سیاست های دولت نداشتند تا اینکه در ۲ سال ابتدایی دولت اوباما نیز تحریم های تجاری و اقتصادی و بانکی علیه ایران وضع شد. اگرچه با اجرای برجام این تحریم ها تا مدتی لغو شده بود اما حالا دولت فعلی آن ها را به اجرا در اورده است که با نگاهی گذرا به لیست تحریم های آمریکا علیه ایران در طول این ۴۰ سال می توان متوجه شد که هدف اصلی تمامی آن ها از ابعاد اقتصادی، تجاری، دارویی گرفته تا ابعاد غذایی، تاریخی و فناوری همگی معیشت شهروندان ایرانی است که در هر دوره نیز موفق شده تا سختی هایی را در این زمینه بر مردم وارد کند اما هرگز نتوانسته سیاست جمهوری اسلامی ایران را تغییر دهد و این امر نشان می دهد که آمریکا بر خلاف اقداماتش ادعای بشردوستانه دارد.
در همین رابطه، «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در توئیتی نوشته «درست مثل یمن، آقای پمپئو، ایران را مسئول عواقب تحریم های غیرقانونی آمریکا که مانع دسترسی مردم ایران به سرویس های بانکی برای غذا و دارو شده است، قلمداد می کند. طبیعتا ما اینها را برای مردم خود علیرغم تلاش‌های آمریکا فراهم خواهیم کرد. ولی آمریکا باید برای انجام جنایات علیه بشریت علیه مردم ایران و یمن مؤاخذه شود.»
این توئیت «ظریف» در پاسخ به ادعای همتای آمریکایی اش مبنی بر این بود که تحریم ها مردم ایران را هدف نگرفته است.
علاوه براین «حسن روحانی»، رئیس جمهوری نیز پس از نشست سران قوا در بخشی از اظهارات خود در این خصوص گفت: آمریکایی ها با تحریم های نابجا و غلط خود و هدف قرار دادن سیستم بانکی و صادرات نفت و برخی دیگر از اقلام صادراتی که مرتبط با درآمد و منابع کل کشور و واردات کالاهای اساسی است، می‌خواهند بر زندگی و معیشت روزمره مردم تأثیر منفی بگذارند. بنابراین، این حرف که آمریکا به دنبال فشار بر مردم نیست و به دنبال فشار بر نظام و حکومت است، کاملاً ناصحیح و نادرست است و خودشان در عمل این واقعیت را آشکار کردند.
اضافه براین ها، کارشناسان بین المللی نیز معتقدند که تحریم های جدید آمریکا علیه مردم کشورمان که در بخشی محدودیت فروش دارو، غذا و قطعات هواپیما به ایران را شامل می شود نقض حقوق بشر است.
در همین خصوص، «محمدقاسم محب علی» در گفت و گو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان راجع به اقدام ضد حقوق بشر آمریکا در تحریم مواد غذایی، دارو و قطعات هواپیما علیه مردم ایران و مغایرت این اقدام با ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه تحریم ها ملت ایران را هدف نگرفته است، گفت: اگر این تحریم ها شامل آن دسته از مواردی شود که باعث شود که زندگی و جان افراد غیر نظامی و شهروندان عادی به لحاظ نبود دارو و مواد غذایی را به خطر بیاندازد قطعا ضد حقوق بشر است.
مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه با تائید اظهارات «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان مبنی براینکه این اقدام آمریکا قطعا مغایر ادعاهای حقوق بشری مقامات این کشور است، افزود: حتی تحریم قطعات هواپیما یا قطعات خودرو برای ایران که زندگی افراد عادی را به خطر بیاندازد بر خلاف حقوق بشر است و این امر موجب محدود شدن دستیابی شهروندان ایرانی به ناوگان حمل و نقل سالم می شود.
وی با یادآوری این نکته که مقامات آمریکایی مدعی هستند که این موارد را تحریم نکرده اند، اظهار داشت: آن ها دلیل این ادعایشان را معاف کردن چند کشور در اعمال تحریم ها بر خرید نفت ایران می دانند و معتقدند که معافیت دادن به این کشورها به این دلیل بوده که در ازای خرید نفت ایران، مواد غذایی، دارو، قطعات هواپیما و حتی قطعات خودرو را به کشورمان وارد کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: آمریکا در اعمال تحریم ها علیه کشورهای مختلف هیچگاه موارد ضد حقوق بشر را منتفی نکرده است و حتی در تحریم های عراق هم باعث از دست رفتن جان شهروندان عادی شد و در ایران هم شهروندان عادی را مورد فشار و تهدید قرار می دهد که این امر با حقوق بشر مغایرت دارد.
مردم تحریم ها را ضد حقوق بشر می خوانند
سلبریتی ها نیز در واکنش به تحریم های آمریکا علیه کشورمان و اینکه این تحریم ها مردم را هدف قرار داده اند در شبکه های اجتماعی اقدامات گسترده ای را انجام دادند. در همین رابطه، شماری از هنرمندان، کنشگران، فعالان فرهنگی و روزنامه‌نگاران ایرانی با امضای نامه‌ای سرگشاده و راه‌اندازی کارزاری علیه تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، از «مردم جهان» خواستند در برابر تحریم‌ها با آنها «هم صدا» شوند.
«اصغر فرهادی»، سینماگر و فلیسماز ایرانی برنده جایزه اسکار، «رخشان بنی‌اعتماد»، «خسرو سینایی»، «بهمن فرمان‌آرا» و «کیانوش عیاری» از جمله فیلمسازانی هستند که این نامه را امضا کرده‌اند و «حسین علیزاده»، نوازنده و موسیقی‌دان، «کیهان کلهر»، نوزانده و موسیقی‌دان، «لیلی گلستان»، نویسنده و مترجم، «پری صابری»، نویسنده و کارگردان تئاتر، «محمد شمس لنگرودی»، شاعر، «فرح اصولی»، نقاش، «ابراهیم حقیقی»، طراح و گرافیست، «فریده غیرت» و «بهمن کشاورز»، از وکلای دادگستری و «مینا اکبری»، «مژگان جمشیدی» و «پوریا عالمی» نیز از جمله روزنامه نگارانی هستند که این نامه را به امضا رسانده اند.
همچنین، شمار دیگری از سینماگران و چهره‌های سرشناس فرهنگ و هنر ایران با انتشار تصاویری یکسان از بیمارانی روی تخت بیمارستان، از اعمال تحریم‌های بانکی آمریکا علیه ایران انتقاد کردند که هشتگ و شعار مورد استفاده آن حرکت اعتراضی که «پرویز پرستویی»، «باران کوثری»، «سحر دولتشاهی»، «مهتاب کرامتی»، «رضا کیانیان» و «حبیب رضایی» از بازیگران سینمای ایران با آن همراهی کرده بودند، «تحریم من را هدف قرار می‌دهد» بود.در همه آن پست‌ها و مطالب، ویدیویی درباره کودکان سرطانی منتشر شده و متنی درباره آن نوشته شده که تاکید داشت: «تحریم بانکی علیه ایران باعث کمبود دارو و در نتیجه مرگ کودکان سرطانی خواهد شد.»
علاوه براین، «صدرا محقق»، دبیر سرویس اجتماعی روزنامه شرق نیز در یک رشته توییت نوشت شامل ۵ دلیل بررسی کرد که آیا مسئولان دولت ترامپ ادعا می‌کنند تحریم‌های آمریکا علیه ایران شامل دارو نمی‌شود و عده‌ای هم به زبان فارسی همین را در توییتر، تلگرام و اینستاگرام تکرار می‌کنند. این ادعا واقعیت دارد؟/
نظر شما