به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی برنامه شب شعر شبکه ۴، برنامه شب شعر دوشنبه شب شبکه 4 با اجرای «محمود اکرمی فر» و موضوع « ارتباط شعر با مرثیه و تئاتر و همچنین تاثیر شعر بر سایر هنرها» از جمله خوشنویسی و تعزیه روی آنتن رفت.
مهمان اول برنامه «منصف پور»، خوشنویس و پژوهشگر حوزه هنر، درباره این که خوشنویسی هنر خلوت است نه جلوت و اینکه خوشنویسان در جریانات سیاسی یا اجتماعی منفعل عمل می کنند گفت: از منظر رابطه عرفان و خوشنویسی، چون خوشنویسی یک هنر معنایی است، طبیعتا در جلوت رخ نمی نماید ولی یک تفکیکی میان خوشنویس و خوشنویسی باید اینجا واقع شود.خوشنویس متن را در خلوت می نگارد. یکی از مباحثی که می نویسد اشعار بزرگان است که وامدار فضای اجتماعی و سیاسی آن زمان است مثل حبسیه ها. بنابراین فعالیت خوشنویس بروز و ظهوراجتماعی و سیاسی خودش را در اعصار مختلف داشته اس."
وی در پاسخ به این سوال که چرا اولین سرمشق خوشنویس «ادب آداب دارد» است گفت: اگر ادب را به 3 دسته معنایی تقسیم کنیم، در محور اول ادب به معنای عام دانش، به معنی خاص معانی، صرف، نحو و غیره که جمع آن می شود ادبیات است. در محور دوم ادب به معنای نزاکت و محور سوم بدین معناست که فرد برای رسیدن به یک مقصد باید طی طریق وتلاش کند. ادب آداب دارد شامل همه این معانی است و آموزش دهنده باید به آموزش گیرنده بگوید که این مسیر باید با ادب طی شود
منصف پور در واکنش به اینکه شعر مدیون خوشنویسی است یا خوشنویسی مدیون شعر گفت: این سوال مانند سوالهای لازم و ملزوم است.خوشنویس متن تولید شده توسط شاعر را بر باره خود می نشاند و به اقصی نقاط عالم معنا می برد. ایشان در ادامه افزود:"شما شاید ماه ها در دواوین شعر و متون بگردید تا سخنی را حسب حال خود یا جامعه پیدا کنید. هنر خوشنویسی منزه است و سخن سخیف به هنر خوشنویسی نمی نشیند.
منصف پور در پاسخ به این سوال اکرامی فر که یک شعر باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا شما نهایتا انتخابش کرده و بنگاریدش، گفت: از حیث معنا باید معنای تکامل یافته ای منتقل کند و نیز از حیث هنر خوشنویسی، می بایست این حروف در کنار یکدیگر از حیث زیبا شناسی و ترکیب بندی وضعیت زیبایی داشته باشند.
کوپال و سیار مهمانان بخش دوم برنامه با موضوع رابطه هنر و تاتر بودند
دکوپال درباره رابطه شعر گفتن و نمایشنامه نوشتن گفت: از زمان تولد تئاتر در یونان، تمام نمایشنامه هایی که روی صحه می رفت در آنجا به شعر نوشته می شد برای اینکه نمایش نامه نویسی از دل شعر برخاسته بود. در دوران رنسانس این امر دوباره احیا شد و شکسپیر از صنایع شعری برای تاثیر گزاری بیشتر استفاده می کرد تا اینکه به دوره رئالیسم می رسیم و این زبان به نثر روان و نزدیک به گفتار بهره می گیرد.
سیار در پاسخ به این سوال که شعر چقدر از ویژگی های تئاتر برای اثر گزاری خود استفاده کرده گفت: شعر، هنرِ هنرهاست. تلقی مردم از هنر بسیار به شعر نزدیک است. شعر به هیچ ماده جسمانی نیاز ندارد، بقیه هنرها شعری هستند که با مواد مختلف درآمیخته اند." دکتر کوپال در تایید سخنان دکتر سیار گفت: " شعر جوهر و دست مایه فضیلت است. وقتی کسی شعر می سراید، همین کافی است که او را فاضل بدانیم.
اکرمی در ادامه برنامه از دکتر سیار پرسید که چرا تعزیه به شعر است و ایشان پاسخ داد: تعزیه در ایران هنر کمال یافته ای است. موضوع متعالی دارد و همه هنرمندان سعیشان بر این بوده تا هر چه دارند در خدمت خاندان نبوت و برای بیان این تعالیم خرج کنند و شاید زیباترین چیزی که می توانستند هدیه دهند کلام منظوم بوده است تا این گفتگوها گفتگوهای ماندگار تر و اثر گزار تری باشند. هنر تعزیه تلفیقی است ازنمایش و موسیقی وشعر در کنار آیین
کوپال بحث را اینگونه ادامه داد و گفت: وقتی تعزیه در ایران پدید آمد، تئاتر به شیوه اروپایی هنوز وارد نشده بود. پایه گزاری تعزیه از اواخر دوره صفوی و بسط آن در دوره زندیه و اوج آن دوره قاجار است. هنگامی که تعزیه پدید آمد، از دیگر سنت های نمایشی ایرانی بهره می گرفت که این سنت های نمایشی اکثرا به شعر بودند مثل پرده خوانی. موسیقی به کمک شعر می آید تا سوز حزن را تقویت کند. اما شعر تعزیه با شعری که شاعران ما سروده اند و می سرایند قابل قیاس نیست چون شاعران رسمی آنرا نسروده اند. اینها را جزو ادب عامه می توان به حساب آورد.
سیار نیز اینچنین ادامه داد و افزود : این شعرها دارای شاعران گمنامند یا به صورت گروهی سروده شده اند و در طول تاریخ سیقل خورده اند." ایشان این سوال را مطرح کرد که آیا هنوز شعر تعزیه گفته می شود و دکتر کوپال در پاسخ گفت: از نسخه جدید استقبال نمی شود اما چون امروزه هنر مورد توجهی است لازم است نسخه های جدید نوشته شود و آموزشهای جدید داده شود." ایشان از صدا و سیما درخواست کرد که بابی در مورد تعزیه گشوده شود.
نظر شما