خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: کتاب «درآمدی بر سبک زندگی از منظر اسلام» نوشته محمدحسین مختاری؛ استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه از سوی انتشارات دانشگاه مذاهب اسلامی چاپ و منتشرشد.
در خلاصه ای از این کتاب آمده است: سبک زندگی، مفهومی مدرن است اما در زندگی میلیاردها مسلمان که از نژاد و اقوام و زبان‌های گوناگون با هم زندگی می کنند در سایه تسامح و تساهل و فرهنگ رواداری پدید آمده است. طبق فرموده پیامبر (ص) شریعت اسلامی در تقنین و تشریع، دین آسان و آسانگیر و در تعامل با پیروان خود و دیگر انسان‌ها اهل رواداری و خطاپوشی است. از این جهت سبک زندگی اسلامی از لوازم مهم تشکیل امت واحده اسلامی است که می‌بایست توسط اندیشمندان مسلمان به خوبی تبیین و توصیف گردد. سبک زندگی منطبق بر حیات طیبه، باید براساس آموزه‌های دینی باشد.
در دوران گذشته بشر بر مبنای امور حقیقی و معنویِ زندگی، برای حیات اقدام می‌نمود، بنابراین شکل و ظاهر زندگی، نقش محوری را ایفا نمی‌کرد و جامعه تا این حد، به ظاهر و شکل زندگی نمی‌پرداخت، بلکه هدف رسیدن به اهداف عالی و حقیقی بود، بنابراین مردم زندگی خود را در عالمی ماورای این عالم جستجو می‌کردند، اما دنیای مدرن با محور قرار دادن شکل و ظاهر زندگی، روح و روان بشر را به این‌گونه مباحث، به عنوان دغدغه‌ای مهم و راهبردی، مشغول نمود.
واژه سبک زندگی، ابتدا در فرهنگ مدرنیته مطرح شد. ۲۰۰ سال پیش، موضوعی به نام سبک زندگی در محاورات بشر وجود نداشت و اساساً چنین پرسشی در آن زمان معنا نمی‌داد. ولی امروزه این واژه نه تنها معنا می‌دهد، بلکه باید به طور جدی به آن پرداخته شود.مقوله سبک زندگی و تأمل در رفتارهای روزمره بشر در نیم قرن گذشته، مورد توجه بسیاری از جامعه‌شناسان، فیلسوفان و اندیشمندان در حوزه فرهنگ قرار گرفته است. مسائلی نظیر قدرت عمومی مردم و تأثیرات متقابل آن بر جامعه پیرامونی، به ویژه در تقابل با کانونهای قدرت و ثروت، از جمله آنها است.
در دنیای مدرن، پیشرفت محوری به عنوان امری کلیدی برای سبک زندگی غربی موضوعیت یافته است. مقوله پیشرفت فناوری‌محور بر پایه عرضه و تقاضا صورت می‌پذیرد، بنابراین اندیشه پیشرفت‌گرایی، یک آسیب است که کمیت‌گرایی، تجربه محوری، و فناوری محوری از کارکردهای اصلی آن در سبک زندگی غربی است.
با بسط و توسعه محوریت پیشرفت در جوامع مختلف، ارزشهای انسانی و الهی جایگاه واقعی خود را از دست می‌دهند و سودمحوری جایگزین این ارزشها می‌گردد. محوریت علوم فنی در سبک زندگی غربی، جایگاه واقعی علوم انسانی را تنزل داده است؛ زیرا علوم انسانی، برخلاف علوم فنی، انسان را به سمت تعالی رهنمون خواهد ساخت.
در عصر حاضر، جامعه مدرن با تأثیر مستقیم بر بسیاری از جوامع مختلف، سبک زندگی غربی را برای آنها به ارمغان آورده است که این امر باعث واکنش‌های متضاد در جامعه هدف شده است. منشأ مسئله سبک زندگی از غرب آغاز شده و به تبع آن، این موضوع در سایر ملل موضوعیت یافته و افراد را به خود مشغول ساخته است.
سبک و سیاق زندگی، برگرفته از آموزه‌های اسلامی و قرآنی است: «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا»؛ «بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبر بر زمین راه میروند». این آیه عمق تأثیر اندیشه بر رفتار و سبک زندگی آدمی را نشان می‌دهد. تنها گفتمانی که می‌تواند در مواجهه با سبک زندگی غربی، به صورت کارآمد و پویا عمل نماید، گفتمان سبک زندگی اسلامی است. مفهوم سبک زندگی، لزوماً نه بر مبنای ایده سودمحوری و پیشرفت‌گرایی غربی و اصالت ماده، بلکه بر مبنای زندگی حکیمانه تعریف می‌شود که بنیان آن دین و فطرت است. سبک زندگی منطبق بر حیات طیبه، باید براساس آموزه‌های دینی باشد که توجه اساسی به فطرت و نیاز به حکمت اسلامی را نشان می‌دهد.
الگوهای فراگیری که آیات و روایات برای زندگی تعریف می‌کنند، همان سبک زندگی اسلامی است. شناخت چیستی مقوله سبک زندگی و تحقق آن، تمدن نوین اسلامی را موجب خواهد شد. پیگیری دقیق و حساب شده برای بومی سازی مقوله سبک زندگی، نیازمند همفکری نخبگان در جامعه اسلامی است. طرح مباحث نرم‌افزاری و بازتولید معارف اسلامی در جامعه و استقرار و تحقق سبک زندگی اسلامی، مهم‌ترین شاخصه در این امر است.
کتاب «درآمدی بر سبک زندگی از منظر اسلام» نوشته محمدحسین مختاری با شمارگان هزار نسخه با قیمت ۲۰ هزار تومان، از سوی انتشارات دانشگاه مذاهب اسلامی منتشر شده است.
نظر شما