اعضا از پیشرفت ایران قانع شده اند/با بانک مرکزی همکاری می کنیم

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، پس از ۲ سال که ایران تلاش کرد شروط FATF را به منظور خروج از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی انجام دهد در این هفته اعضای FATF نظر خود را در این مورد اعلام می کنند.

بنابراین گزارش، نشست گروه ویژه اقدام مالی FATF از روز یکشنبه ۲۲ مهرماه و به مدت ۶ روز در پاریس برگزار می‌شود که در آن مقام‌های بیش از ۲۰۰ کشور حضور دارند و قرار است در این نشست درباره ایران و اینکه نامش از لیست سیاه و «اقدامات مقابله‌ای» خارج شود تصمیم گیری صورت بگیرد.

اما در اولین اظهار نظر از سوی اعضای FATF راجع به ایران، «دیوید لوئیس»، دبیر اجرایی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در گفت‌وگو با شبکه BBC درخصوص تضمین خروج ایران از لیست سیاه این نهاد در صورت اجرای همه تعهدات اظهار داشت: البته هیچ تضمیمی در کار نیست اما قطعا این کار می‌تواند شرایطی را برای آنها فراهم کند که بتوانند وارد داد و ستد با سایر کشورهای جهان بشوند چرا که می‌تواند به آنها نشان دهد آن کشورها (ایران) محل‌های امنی برای سرمایه‌گذاری هستند (است).

وی افزود: ما نمی‌توانیم هیچ کشوری را وادار به داد و ستد با کشور دیگری کنیم اما می‌توانیم یک برآورد عینی از شرایط موجود در آن کشور ارائه کنیم که نشان بدهد آیا این کشور محل امنی برای سرمایه‌گذاری و کسب و کار است یا خیر. استانداردهایی که در نظر می‌گیریم که جهانی و فنی هستند و هدف‌شان نشان دادن این است که آیا آن کشور تدابیر لازم را برای احتمال جلوگیری از سوء استفاده گروه‌های تروریستی را در نظر گرفته است یا خیر.

دبیر اجرایی FATF در پاسخ به این سوال که شما چه گروه‌هایی را تروریستی می‌دانید، گفت: ما در مورد اینکه کدام گروه‌ها تروریستی هستند تصمیم نمی‌گیریم و این موضوعی است که سازمان ملل درباره آن تصمیم می‌گیرید. حرف ما این است که وقتی سازمان ملل یک گروه را تروریستی قلمداد می‌کند همه کشورها باید قطعنامه این سازمان را در ارتباط با تامین مالی تروریسم اجرا کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اما بعضی از گروه‌ها هستند که بعضی کشورها تروریستی می‌دانند اما بعضی کشورهای دیگر خیر، درباره آنها چه اتفاقی می‌افتد؟ اظهارداشت: به عنوان مثال ما از کشورها می‌خواهیم هرگونه تامین مالی تروریسم را اقدامی مجرمانه معرفی کنند و در مورد ایران چیزی که منتظر آن هستیم و امیداریم انجام دهد، غیرقانونی کردن تامین مالی تروریسم است و همچنین آن است که استثنائاهایی که برای گروه‌های مشخصی در نظر گرفته است را بردارد.

لوئیس در پاسخ به این سوال که اسم گروه‌هایی که می‌گویید چیست، گفت: فکر می‌کنم همه می دانیم کدام گروه‌ها هستند.

وی در واکنش به این نکته که برای روشن شدن ماجرای برای مخاطبان اسامی آنها را بگویید، اظهارداشت:‌ این موضوعی بین ایران و تعداد دیگری از کشورهاست. 

دبیر اجرایی FATF در واکنش به این سوال که ایران بعضی گروه‌ها را تروریسم نمی‌داند و بعضی دیگر از کشورها آن گروه‌ها را تروریسم می‌داند، با این حساب اگر آن کشورها به FATF فشار بیاورند، شما به ایران فشار می‌آورید به آن گروه‌ها کمک مالی نکند؟، گفت: ما درباره اینکه این گروه‌ها هستند صحبتی نخواهیم کرد و کاری که می‌کنیم این است که ایران ساختار قانونی و قوی‌ و قدرتمندی برقرار کرده که به آنها اجازه نخواهد داد برخی گروه‌ها را مستثنی کنند.

وی ادامه داد: در مورد کشورهای عضو FATF روال این است که سالانه نظارت کنیم. 37 کشور عضو مستقیم ما هستند و تیمی را برای سه هفته به آن کشور می‌فرستیم تا سازوکارهای آن کشور را بازرسی کنند. ما 9 نهاد منطقه‌ای داریم که عضو FATF هستند و آنها وظیفه بررسی و بازرسی حوزه‌های زیر نظر خودشان را دارند. یکی از دلایلی که باعث شده ایران در لیست سیاه ما قرار بگیرد این بوده که ایران هیچگاه عضو هیچکدام از این نهادها و سازوکارهای بین‌المللی نبوده است. هم‌اکنون با این نهادهای منطقه‌ای، 204 حوزه قضایی به طور مستقیم و غیرمستقیم زیر نظر ما هستند و تعداد انگشت‌شماری خارج از این حوزه نظارت فعالیت می‌کنند؛ از جمله ایران که حتی یک بار هم نظام مالی این کشور مورد بازرسی قرار نگرفته است.

دیوید لوئیس با بیان اینکه ما یک بار در سال 2016 همکاری را با ایران آغاز کردیم و آنها تعهد دادند با تمام توان استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنند و حالا سه بار در سال ملاقات رو در رو با ایران داریم، افزود: این ملاقات‌ها در رم بوده و آنها مدارک لازم را برای اقداماتی که در حوزه شفافیت مالی انجام داده‌اند را ارائه کرده‌اند و ما هم به دقت آن را بررسی کردیم. وقتی از صحت و دقت ادلّه آنها راضی شویم، آن وقت تیمی را به تهران می‌فرستیم. 

وی در پاسخ به این سوال که با کدام بخش از دولت ایران همکاری می‌کنید، آیا با بانک مرکزی همکاری دارید؟ گفت: بله ما با بانک مرکزی همکاری می‌کنیم. 

دبیر اجرایی FATF در پاسخ به این سوال که آیا این به روال کاری بانک مرکزی ایران با کشورهای دیگر کمک می‌کند، گفت: ایران و بانک مرکزی این کشور به بقیه نشان می‌دهند چارچوب قانونی قوی برای مبارزه با پولشویی و تروریسم دارند و به بانک‌های دیگر کشورها اطمینان می‌دهند که می‌توانند با ایرانی‌ها کار کنند. 

وی در پاسخ به این سوال که مشکل اصلی بانک‌های ایران، تحریم‌هاست که آمریکا اعمال می‌کند، آیا خروج از لیست سیاه FATF کمکی به ایران برای حفظ روابط بانکی با دیگر کشورها خواهد کرد، گفت: بله البته؛ جدا از اینکه کشورهای مختلف چه موضعی در برابر تحریم‌های ایران می‌گیرند، نتیجه همکاری ایران با FATF به هر حال مثبت است. هر چند مجموعه استانداردهای ما درباره ارتباط بانک‌های مرکزی با هم نیست اما این استاندارها کمک می‌کند بانک‌های مرکزی و بانک‌های دیگر کشورها بدانند ایران در نحوه برخوردش با ریسک سرمایه‌گذاری به پختگی رسیده است.

دبیر اجرایی FATF در پاسخ به این سوال که چقدر امیدوارید در پایان بررسی‌های این دوره ایران از فهرست سیاه خارج شود، گفت: این، آن سوال کلیدی است. ایران از ژوئن 2016 با قول همکاری در سطح بالا کار خود را با ما شروع کرد. برنامه عملی به همراه ضرب‌الاجل برای جبران کاستی‌های خود ارائه کرد. البته به هیچکدام از ضرب‌الاجل‌ها نرسید و همه آنها 10 ماه پیش رد شد و ایران نتوانست خیلی از برنامه‌های تدوین شده را اجرایی کند. البته به این معنا نیست که ایران نتوانسته پیشرفتی داشته باشد چرا که توانسته‌‌اند اعضای FATF را قانع کنند پیشرفت‌هایی داشته‌اند و در حال آماده‌سازی برنامه‌ها و قوانین هستند.

وی ادامه داد: به همین دلیل فرصت جدیدی دادیم. اول تا فوریه و ژوئن امسال. در نشست این هفته در پاریس مشخص می‌شود آیا ایران به اندازه کافی اقدامات لازم را در راستای همراهی با FATF انجام داده است یا خیر.

دیوید لوئیس در پاسخ به این سوال که پس هیچ شانسی برای تمدید این مهلت نیست، گفت: این کاملا به کشورهای عضو بستگی دارد. آنها باید تصمیم بگیرند که ایران چقدر در عمل برای اجرای برنامه‌های خود قدم برداشته است و اینکه آیا فکر می‌کنند ایران بتواند در مدت زمان کوتاه باقی‌مانده تعهدات خود را کامل کند یا خیر. اما واقعیت این است که فرصت آنها تمام شده و به تعهدات عمل نکرده‌اند. در موقعیت سختی هستند اما پیشرفت‌هایی هم داشتند و ما تلاش می‌کنیم ارتباط‌مان را ادامه دهیم.

به گزارش شبستان، پیش از این به ایران مهلت داده شده بود تا اقدامات لازم برای اجرای مقررات و توصیه‌های این گروه را انجام دهد تا بتواند از لیست سیاه خارج شود و ایران می بایست ۴۱ توصیه را به اجرا در می آورد و برای اجرای این ۴۱ توصیه ایران نیازمند تصویب لوایح چهارگانه دولت در مجلس بود که موفق به انجام آن شد اما هنوز شورای نگهبان مصوبه مجلس در این خصوص را به تصویب نرسانده است.

در زمان دولت نهم، گروه ویژه اقدام مالی از ایران خواست تا به منظور مشخص شدن وضعیت بانکی خود و نحوه عملکرد سیستم بانکی با این گروه به همکاری بپردازد که با مهم ندانستن این درخواست در دولت وقت در سال ۲۰۰۹ ایران در فهرست دول غیر همکار قرار گرفت و اقدامات تحریمی برای تهران وضع شد اما پس از حضور قوی ایران در مذاکرات هسته ای و مشخص شدن این موضوع که در صورت لغو تحریم های هسته ای، تحریم های گروه ویژه اقدام مالی مانع از ارتباط بانکی ایران با جهانیان می شود، تیمی در سال ۹۵ شکل گرفت تا کشورمان را از این لیست خارج کند و FATF یک فرصت ۱۸ ماهه به ایران داد تا اقدامات لازم برای خروج از این لیست را انجام دهد و حالا ۸ ماه نیز از آن مهلت ۱۸ ماهه گذشته و اقدامات ایران از سوی گروه ویژه اقدام مالی بررسی می شود.

پذیرفته شدن ایران از سوی گروه اقدام ویژه مالی یا همان FATF موجب می شود تا کانال های بانکی ایران برای همکاری های خارجی باز شود. از زمانی که ایران در فهرست سیاه این گروه  قرار گرفته بانک های بزرگ دنیا از همکاری با بانک های کشورمان دچار ترس و وحشت شده اند و بر این باورند که به دلیل عدم مقابله ایران با تامین مالی تروریسم و پولشویی FATF از پذیرفتن کشورمان سر باز می زند.

اما در خصوص توقعاتی که ایران از FATF دارد نیز امروز ۲۳ مهرماه «بهرام قاسمی»، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری خود گفت: این مساله بر اقتصاد کشور اثر مثبتی دارد و سودمندی آن بسیار است و ما طبق صلاحدید و قوانین کشورمان در این رابطه عمل می کنیم./