خبرگزاری شبستان، گیلان؛ استان گیلان از دیرباز به داشتن آیین‌های سنتی عزاداری به ویژه در ماه محرم و صفر مشهور بوده و جای جای این استان دارای سنتی مخصوص به‌خود است.
این آئین‌های سوگواری که هویت فرهنگی مردمان سرزمین گیل است این روزها، براثر بی‌توجهی، گرد و غبار فراموشی بر تن کرده و رفته رفته در حال نابودی است.
یکی از این سنت‌ها که در شرق گیلان دارای قدمتی حدود یکصد سال است، سنت مجمعدهی است که در ماه محرم و صفر به ویژه در روستاهای شهرستان‌های لاهیجان و لنگرود دایر است.
در سال‌های اخیر در کمتر نقطه‌ایی می‌توان سنت مجمعدهی که سنت اطعام عزاداران حسینی نیز نامیده می‌شود را مشاهده کرد.
مجمعدهی یا همان اطعام عزاداران به سبک سنتی و با محوریت مساجد در شب‌های جمعه ماه محرم و صفر برگزار می‌شود. در این آئین زنان روستایی غذاهایی که بیشتر شامل فسنجان، مرغ، کوکوی محلی می‌شود را درون سینی بزرگی که مجمع نامیده می‌شود قرار داده و به مساجد روستا تحویل می‌دهند تا عزاداران را اطعام کنند.
در واقع سنت مجمعدهی از شب اول محرم در مساجد آغاز شده و تا شب یازدهم هر شب ادامه دارد و بعد از آن تا پایان ماه صفر این سنت شب‌های جمعه در مساجد برگزار می‌شود.
ابوالقاسم حسن‌نیا، پیرمرد ۹۵ ساله ساکن روستای رودبنه در این خصوص به خبرنگار شبستان گفت: از زمانی که به یاد دارم این آئین همزمان با ماه محرم و صفر و نیز هنگامی که شخصی فوت می‌کرد به مناسبت سومین شب درگذشتش در مساجد برگزار می‌شد.
وی با بیان اینکه زنان روستایی قبل از آغاز ماه محرم مجمع‌ها (سینی‌های بزرگ مسی ) را بیرون آورده و و وسایل موردنیاز برای این آئین سنتی را تدارک می‌دیدند اظهارکرد: در هر خانواده بزرگ خانواده وظیفه مجمعدهی را برعهده داشت.
حسن‌نیا ادامه داد: زنان از ظهر آشپزی را شروع کرده و غذاهای محلی چون پلوی محلی (قوام، برنجی سیاه که با شیره انگور پخته شده و برای مراسم‌های رسمی استفاده می‌شود) با فسنجان، مرغ، شیرین خورشت و کوکوی محلی را آماده کرده و هنگام غروب آفتاب غذاهای طبخ شده را درون ظرف‌هایی ریخته و در مجمع قرار می‌دهند.
این پیرمرد روستایی ادامه داد: با غروب آفتاب و شنیده شدن بانگ اذان از مساجد، مردها، و در برخی مناطق بانوان مجمع‌ها را که برای چهار نفر تدارک دیده شده، بر سر گذاشته و روانه مساجد می‌شدند تا پذیرای عزاداران مسجدشان باشند.
وی با بیان اینکه بردن مجمع به مسجد بیشتر توسط جوانان خانواده انجام می‌شد تصریح کرد: بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، مجمع‌ها در صفوف منظم در مسجد چیده شده و عزاداران گرد آن نشسته و غذا میل می‌کنند.
حسن‌نیا که از بزرگان روستاست ادامه می‌دهد: اوج این مراسم در شب‌های تاسوعا و عاشورا و ۲۸ صفر، رحلت حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) و شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) است که جمعیت بسیاری در مساجد حضور می‌یابند و در این آیین شرکت می‌کنند.
وی با ابراز ناراحتی از کمرنگ شدن این آیین در سال‌های اخیر تصریح کرد: متاسفانه امروز جوانان به بهانه‌های مختلف اهمیتی به این آیین نداده و در حال رنگ باختن است و که در ۱۱ روز اول محرم با شور برگزار شده و تنها در برخی از روستاها تا پایان ماه صفر ادامه دارد.
حسن‌نیا با بیان اینکه سنت مجمعدهی که در شب سوم فوت درگذشتگان برگزار می‌شود، برچیده شده و دیگر دیده نمی‌شود اظهارکرد: سنت مجمعدهی از رسوم کهن مردم این دیار است که باید جوانان امروز آن را به نسل‌های آینده انتقال داده تا این اطعام سنتی رنگ نبازد.
نظر شما