واردات تجهیزات و دارو با دستور موقت دادگاه لاهه به شکل موقت آزاد می‌شود

«کیومرث عزتی پور» در گفتگو با خبرنگار سیاسی قضایی خبرگزاری شبستان در مورد دستور موقت دادگاه لاهه و دادخواست تقدیمی ایران در مورد ایالات متحده آمریکا گفت: شکایت ایران به طرفیت ایالات متحده امریکا به دادگاه لاهه به دلیل نقض عهدنامه و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی از سوی آمریکاست که این دادخواست به دبیرخانه دیوان لاهه تقدیم شده است.

وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه حقوق ادامه داد: ایران در دادخواست تقدیمی خواسته دیگری هم مطرح کرده بود و آن رفع توقیف 2 میلیارد دلاری دارایی بانک مرکزی در آمریکا و پرداخت خسارت های حاصله است که نسبت به این امر دادگاه لاهه توجهی نکرده لذا با توجه به اینکه رسیدگی به موضوع خاصه تابع تشریفات خاصی است این رسیدگی تا صدور و اجرای حکم زمان بر است و امکان دارد در طول رسیدگی از نقض این عهدنامه (1334 مودت) که روابط اقتصادی و حق کنسولی بین ایران و ایالات متحده آمریکاست باعث بروز زیان غیرقابل جبران شود به همین جهت تقاضای دستور موقت از سوی ایران شده است.

وی در مورد عهدنامه مودت گفت: عهدنامه مجموعه ای از تعهدات در حمایت از حقوق و منافع و اتباع و شرکت های متبوع در کشور است و هیچ کشوری حق نقض آن را ندارد در صورتی که تصمیمات 8 می 2018 و رفع مجدد تحریم در واردات و چهارم نوامبر 2018 آمریکا اقدام به تحریم مجدد و حتی تشدید کرده که این تحریم ها مشمول اتباع و شرکت های ایرانی شده و این خود یعنی ضرر و زیان غیرقابل جبران که به منافع و حقوق ایران اعم از اتباع و شرکت های ایرانی ضرر وارد می کند، این عمل یعنی نقض ترتیبات عهدنامه مودت که برابر بند 4 ماده 74 آیین دادرسی خودداری آمریکا از اتخاذ اقدامات به عمل آمده و بی اعتنایی به آن موجب ضرر و قابل پیگیری حقوقی و دستور موقت است.

عزتی پور خاطرنشان کرد: جا دارد برای روشن شدن عهدنامه و واقعیت آن که منجر به طرح دادخواست حقوقی و دستور موقت شده توضیح واضح داده شود.

وی در مورد موضوع عهدنامه موقت و جوانب مهم آن گفت: بخش یک عهدنامه خود گویای نقض آشکار پیمان از سوی آمریکاست و این نقض آشکار مستقیما بر تجارت اشخاص حقیقی و حقوقی نظیر خرید و فروش هواپیما، تجارت های گوناگون حتی اقلام خوراکی اثر گذاشته است حتی بر اثر این تصمیمات آمریکا فعالیت های وارداتی و سرمایه گذاری در امور بانکی و مهمتر از آن واردات و اقلام پزشکی با این گونه تحریم ها تخریب شده و موجب تخریب ارزش پولی رایج ایران شده است.

این وکیل دادگستری در مورد دستور موقت دادگاه لاهه گفت: دستور موقت یا دادرسی فوری از جمله اقدامات تامینی است که نقش ویژه ای را پیش از طرح دعاوی یا پس از طرح آن یا در جریان دعاوی اصلی ایفا می کند. دادگاه قانونا زمانی می تواند دستور موقت صادر کند که رسیدگی به آن امر فوریت داشته باشد به نحوی که تاخیر در رسیدگی اصل دعاوی سبب خسارت شود و چون فوریت امری است و تشخیص آن به صلاحدید دادگاه است به همین دلیل به اصل دعاوی رسیدگی می کند.

وی افزود: در هر پرونده ممکن است شرایط متفاوت باشد ضمنا دستور دادخواست موقت هم با خواهان دعوی است حال باید ببینیم اقدامات ایالات متحده با این تعریف سازگاری دارد. در چندین بند شاهدیم که در این پیمان طرفین از اعمال محدودیت تجاری و مالی بر یکدیگر منع شده اند به همین دلیل لغو مجوز مبادلات تجاری با ایران و اعمال محدودیت و انتقال اقلام به ایران، لغو مجوز واردات از ایران و مبادلات مالی نقض مفاد پیمان است.

وکیل پایه یک دادگستری تصریح کرد: چون تحریم در بهداشت و درمان تاثیر بر جان و سلامت انسان ها گذاشته است و سلامت آنها در خطر است پس از این رو ایران با صدور دستور موقت از دخالت زیان جلوگیری می کند. همچنین در جایی که عملیات صنعتی و تجاری یک شرکت مانند نفت با تهدید جدی مواجه شود و زیان حاصله غیر قابل جبران تلقی شود دیوان لاهه قرار موقت صادر می کند که این قرار صادر شده است. معنی این دستور موقت خودداری آمریکا از اجرای تحریم ها است پس با این دستور موقت صادرات باید آزاد شود به طور مثال دارو و تجهیزات پزشکی،‌ مواد غذایی و اقلام زراعی و غیره و حتی قطعات یدکی تجهیزاتی، خدماتی مخصوصا برای هوانوردی هیچ محدودیتی ندارند.

وی گفت: پذیرش این طرح آثار بسیار مهم و چند جنبه مثبت را در پی دارد. با دستور موقت دادگاه لاهه طرح دادخواست ایران که پذیرفته شد حقوق ایران را با باورپذیری قبول کردند، در حقیقت حقانیت حقوق ایران با این دستور موقت تا رسیدگی ماهیتی به این پرونده و نقض حقوق ایران از سوی آمریکا مسلم شده است. این دستور موقت از ضرر و زیان غیرقابل جبران جلوگیری می کند. مهمترین جنبه شکایت ایران این است که دیوان لاهه خود را صالح به رسیدگی این پرونده دانسته زیرا ایالات متحده در جلسه دادگاه اولین ایرادی که به شکایت ایران گرفته است عدم صلاحیت دیوان به طرح شکایت ایران است.

عزتی پور با اشاره به اینکه آمریکا مدعی بوده که تحریم های جدید هیچ ارتباطی به نقض برجام ندارد، گفت: آمریکا مدعی است که این اعمال برای تامین منافع حیاتی و امنیتی کشور آمریکا بوده که این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد.

وکیل پایه یک دادگستری اظهار کرد: حالا باید منتظر باشیم که آیا از سوی آمریکا این دستور موقت اجرایی می شود یا خیر یا اینکه مانند عدم اجرای دستور موقت صادره از سوی دیوان توسط ایران در مورد گروگان گیری که ایران اهمیتی به آن نداد عملا اجرا نمی شود، در هر صورت دادگاه لاهه ۲ مرحله رسیدگی دیگر دارد که یکی صلاحیت رسیدگی و دیگری رسیدگی ماهیتی دعوی است که باید دید و آن را رصد کرد و منتظر نتیجه بود./