عروس آفریقا گرسنه است

خبرگزاری شبستان//قم

مرزهای این کشور در غرب به اتیوپی، از شمال و نیمه غربی به جیبوتی، از جنوب غرب به کنیا، از شمال به خلیج عدن و اقیانوس هند در شرق محدود می‌شود. در حال حاضر حاکمیت سومالی انحصاراً در حد حقوق قانونی قرار داشته و این کشور فاقد حاکمیت دولت مرکزی برسمیت شناخته شده بوده و از هرگونه شاخص‌های مرتبط با دولت مستقل ثابت محروم است.

مقامات غیر رسمی در اختیار دولت‌های نهادی غیر منتخب مناطق سومالی لند، پانت لند، شورای عالی دیوان اسلامی و دولت انتقالی موقت ضعیف ولی قابل قبول سازمان ملل متحد مستقر در شهر بایدوا واقع در حدود 250 کیلومتری شمال غرب پایتخت، موگادیشو قرار دارد.

خشونت بمانند آفتی کشنده سومالی را از زمان جنگ‌های داخلی برآمده از اخراج محمد زیادباره دیکتاتور پیشین در سال 1991 فرا گرفته‌است.

سومالی یکی از کشورهای متعددی بود که مورد هجوم امواج تسانومی قرار گرفت که به ‌دنبال زلزله سال 2004 اقیانوس هند ایجاد، سواحل اقیانوس هند را در هم کوبیده، تمام روستاها را از بین برده و 300 کشته بر جای گذارد.

سومالی از مستعمره پیشین ایتالیا منطقه تراست سومالی و مستعمره پیشین انگلستان سومالی‌لند تحت الحمایه انگلستان (که هم اکنون در پی شناخت استقلال خویش توسط جامعه جهانی است) تشکیل شده ‌است. طول خط ساحلی سومالی 3025 کیلومتر است که بیشترین ساحل در بین کشورهای آفریقائی بحساب می‌آید.

عوامل اصلی آب وهوایی این کشور عبارتند از آب و هوای گرم درسراسر سال، بادهای موسمی فصلی و باران‌های غیر منظم که باعث بروز خشکسالی‌های تکرار شونده می‌گردند. متوسط حداکثر دمای روزانه از 30 تا 40 درجه سانتی گراد است که استثنای آن مناطق مرتفع و در امتداد خط ساحلی شرق است. متوسط حداقل دمای روزانه از حدود 15 تا 30 درجه سانتی گراد است.

کشاورزی مهمترین بخش فعالیت‌های اقتصادی بوده و حدود 40 درصد درآمد سرانه و حدود 65 درصد درآمد صادراتی را بخود اختصاص می‌دهد. اقوام ایلیاتی و شبه ایلیاتی کوچ نشین که برای ادامه حیات به دام‌های خود وابسته هستند نیز بخش عمده‌ای از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. پس از دام، موز دیگر قلم صادراتی مهم کشور است؛ شکر، ذرت خوشه‌ای، ذرت و ماهی اقلام تولیدی برای مصرف داخلی هستند. بخش صنعتی کوچک کشور که در رشته پردازش فرآورده‌های کشاورزی فعالیت می‌کند، 10 درصد درآمد سرانه را ایجاد می نماید.

سومالی یکی از بالاترین درصدهای مرگ و میر کودکان جهان را داراست. 10 درصد کودکان در هنگام تولد و 25 درصد از آن دسته که در هنگام تولد جان سالم بدر می‌برند قبل از رسیدن به پنج سالگی از دنیا می‌روند. ولی از سوی دیگر، سومالی از لحاظ مبتلایان به ویروس ایدز "اچ آی وی" کمترین درصد در آفریقا و جهان را داراست.

در سومالی که از زمان آغاز جنگ داخلی و به مدت 14 سال در انزوا بوده و دارای جمعیت مذهبی مسلمان نیز است، نرخ این بیماری در حد یک و نیم تا 2 درصد کل جمعیت بزرگسال است.

موگادیشو:
موگادیشو پایتخت و بزرگترین شهر کشور آفریقایی سومالی است. این شهر در سده دهم میلادی توسط ایرانیان و اعراب مهاجر بنا شد که این مهاجران بعدها با مردم محلی درآمیختند. موگادیشو در منطقه‌ای به نام بنادر واقع شده‌است و نام آن برگرفته از واژه عربی-فارسی "مقعد الشاه" به معنی سکونتگاه شاه است که نشان‌دهنده تاثیری است که این محل از بازرگانان ایرانی گرفته ‌است. نام منطقه بنادر نیز از واژه فارسی بندر گرفته شده و به 2 بندر براوه و موگادیشو اشاره داد و اهمیت این دو بندرگاه را برای بازرگانان ایرانی نشان می‌دهد.
 

در ادامه برخی از گزارش های مستند موجود در برخی خبرگزاری ها در خصوص وضعیت این کشور آمده است که با مطالعه این قسمت ها و قیاس آن با گرسنگی حاکم در سومالی، آمار بالای مرگ و میر و سوء تغذیه در میان کودکان این کشور غم و اندوه تمام وجود انسان را دربر می گیرد.

در این قسمت ها به هزینه خرید سطحی ترین اسلحه ها تا مدل پیشرفته آن اشاره می شود و این در حالی است که این پول ها تنها باعث سنگین تر شدن حساب بانکی تاجران اصلی تسلیحات و گرسنه تر شدن مردم سومالی است. باید دید چه سیاستی پشت پرده است:

صلح برای تاجران اسلحه به معنی ورشکستگی است
ادامه جنگ در "سومالی" فعالیت سوداگران اسلحه این کشور را رونق بخشیده است به گونه ای که در زمان حاضر بیش از 400نفر در "موگادیشو" سرگرم تجارت و خرید وفروش انواع اسلحه هستند.

خبرگزاری "رویترز" در گزارشی از موگادیشو موازنه تجارت جنگ و ناآرامی های و تاجران مرگ را در این کشور اینچنین تشریح می کند: "عثمان بری" یکی از سوداگران اسلحه در سومالی می گوید درآمد ناشی از فروش اسلحه با هیچ تجارت دیگری قابل مقایسه نیست، "صلح" برای این قشر از تاجران به معنی ورشکستگی مطلق است.

وی که توانسته است فقط در پنج سال 2 ویلا بسازد و چند مغازه برای 2 همسر خود راه اندازی کند گفت: که با یک تلفن همراه معامله های چند صد هزار دلاری انجام می دهد.

با وجود تحریم های سازمان ملل علیه فروش اسلحه به سومالی این کشور جنگ زده واقع در شاخ آفریقا روزانه شاهد ورود انواع اسلحه از سراسر جهان است.

درگیری دولت سومالی با گروه های تندرو مخالف در این کشور در 2 سال اخیر بیش از 18هزار کشته برجای گذاشته است.

کارشناسان می گویند همواره رقبای درگیر با شکست طرف مقابل خود اسلحه رقیب را غارت برده و در بازار به فروش می رسانند. در حدفاصل سال های 2006 تا 2009 ( 1385 تا 1388 ) سلاح های بسیاری از "اتیوپی" وارد این کشور شده است.

پیشتر نیروهای حافظ صلح وابسته به "اتحادیه آفریقا" به قاچاق اسلحه به سومالی متهم شدند این درحالی است که گروه های منطقه ای می گویند "اریتره" و برخی کشورهای آفریقایی در مسلح کردن شورشیان دست دارند.

برخی گزارش ها نیز از ورود آزاد اسلحه از مرز مشترک با "کنیا"، "جیبوتی" و "اتیوپی" که کنترل چندانی نمی شود، حکایت می کند. دیگر گزارش ها هم به ورود اسلحه به سومالی از راه هوا یا دریا هرچند که دریا شاهد حضور انبوه دزدان دریایی مسلح است، اشاره می کند.

بازار اسلحه موگادیشو یکی از فعال ترین بازارهای غیرقانونی سلاح جهان به شمار می رود.

به گزارش یک مرکز آمار مستقر در "ژنو"، دست کم بیش از 640میلیون قبضه سلاح در جهان وجود دارد که تنها یک سوم آن در دست ارتش و دستگاه های امنیتی کشورهاست و ما بقی آن در دست شبه نظامیان و یا افراد عادی است.

بری می گوید: "امتیازی که هست این است که کالای ما تمامی ندارد... ما پول زیادی به دست می آوریم هرچند که همیشه در هراسیم."

وی می افزاید: "صدها هزار خرده فروش وجود دارند که هرکدام چهار محافظ دارند."

سوداگران اسلحه سومالی می گویند به استثنای هفت تیرها که از یمن و مسلسل کلاشینکف که از کره شمالی به کشورشان می رسد، بقیه اسلحه ها دست دوم هستند.

به گفته آنان ارزانترین نوع اسلحه مسلسل کلاشینکف ساخت هند است که قیمت هر قبضه آن 140 دلار است ولی همین اسلحه اگر ساخت کره شمالی باشد با 600 دلار و اگر ساخت روسیه باشد با 400دلار خرید و فروش می شود.

بر اساس این گزارش گرانترین سلاح سبک در بازار سومالی یک هفت تیر روسی است که قیمت آن به یک هزار دلار می رسد این درحالی است که بمب دستی با 25دلار و مین با 100دلار معامله می شود.

ناظران صنعت اسلحه می گویند بیشتر اسلحه موجود در سومالی به صورت قانونی و در کارخانه های نسبتا بزرگ ساخته می شود.

در موگادیشو نه تنها سوداگران اسلحه که قبرکن ها نیز از سود قابل توجهی به خاطر جنگ بهره می برند. براساس این گزارش قیمت حفر یک قبر بالغ بر 15دلار است که با افزایش شمار کشته شدگان درآمد قبرکن ها روند صعودی پیدا می کند.

"علی عثمان" یک کارگران قبر کن موگادیشویی می گوید: گاهی وقت ها تا 20قبر در روز می کنم... ماه گذشته که آتش جنگ شعله ور شده بود، درآمد بسیار خوبی داشتم... هربار که جنگ شدت پیدا می کند کار ما رونق می گیرد و حواله های بانکی مان افزایش پیدا می کند.

علت های حضور آمریکا در این کشور:
دولت های آمریکایی از زمان جیمی کارتر تاکنون همواره چشم طبع به نفت این کشور آفریقایی داشته اند زیرا به خوبی می دانند که این کشور دارای منابع بکر و دست نخورده نفتی می باشد.

دولت های آمریکایی همچنین چشمشان به دنبال دستیابی نامحدود به بندرگاه های استراتژیک در اقیانوس هند و دریای سیاه، تاسیسات نظامی رها شده از سوی اتحاد جماهیر شوروی سابق و یک دولت فرمانبردار و سرسپرده در موگادیشو است در جستجوی رسیدن به این اهداف، آمریکا از پیشنهاد هر موقعیت مطلوب از سوی هر گروهی برای رسیدن به این اهداف بدون توجه به سوابق حقوق بشری آنها حمایت کرده است.

ایران برای بیش از یک سال حضور در سومالی برنامه دارد

خلیل الله سائلی که چند روز پیش که در راس گروهی از امدادگران برجسته قم و در قالب اولین گروه منسجم استانی از ایران به سومالی اعزام شده بود از این سفر پر از تجربه های جالب در کنار بغض ناشی از دیدن صحنه های دردناک از نزدیک برای خبرنگاران چنین می گوید:

سائلی ابتدا کمی در مورد موقعیت جغرافیایی این کشور، استان ها و وضعیت حکومت در سومالی توضیح می دهد و می افزاید: این کشور در شاخ آفریقا قرار دارد البته منظور شاخ کرگدن است چرا که آن قسمت از شمال آفریقا شبیه به جسه گرگدن عظیم الجسه ایست که سومالی دقیقا روی آخرین قسمت و روی تیزی شاخ این کردگدن قرار گرفته و مجاور اقیانوس است.

وی ادامه می دهد: این کشور 20 سال است که دولت ندارد و توسط دولت انتقالی اداره می شود، طبق گواه تاریخ قبل از این 20 سال هم دولت دیکتاتوری در این کشور حکومت داشت. همین دولت انتقالی هم تنها در استان موگادیشو توان فعالیت دارد و در دیگر استان ها گروه هایی مثل الشباب القائده زمام امور را در دست دارند و هیچ کشوری جرات حضور در آن استان ها جهت کمک رسانی به مردم آن را ندارد.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم با اشاره به درصدهایی از آمار آوارگان جهان چنین می گوید: در دنیا 27 میلیون و پانصد هزار نفر آواره وجود دارد که 9 درصد اروپایی، 14 درصد اهل خاورمیانه، 17 درصد آسیایی، 20 درصد آمریکایی و 40 درصد آفریقایی هستند.

وی خاطرنشان می کند: در حال حاضر دولت انتقالی سومالی را به 18 استان تقسیم کرده اند و موگادیشو شهر ساحلی بسیار زیبایی است که در گذشته این شهر را به نام "عروس آفریقا" می شناختند.

وی مهم ترین مشخصه خانواده های سومالیایی را جمعیت زیاد و گاها بیش از 10 نفر عنوان می کند، می گوید: در سومالی 250 هزار خانوار آواره وجود دارد که از این تعداد یک میلیون و 500 هزار نفر آواره واقعی هستند که حتی یک سرپناه هم ندارند.

سائلی ادامه می دهد: از علت های اصلی آوارگی مردم این کشور 80 درصد را به خشکسالی، 8 درصد فقدان معاش، 8 درصد عدم امنیت و 4 درصد نیز به عوامل دیگر نسبت داده اند ولی به نظر من مهم ترین علت این اتفاق عدم امنیت و نداشتن دولت مستقل است.

وی با اشاره به آمار بالای آوارگان در استان های مختلف این کشور تصریح می کند: 690 هزار نفر فقط در موگادیشو آواره هستند و این آمار به علت اینکه این استان تنها شهر امن این کشور و دارای دولت خود مختار است و گروه های امدادی که عمدتا از کش.رهای مسلمان آمده اند در این استان مستقر شده اند به موگادیشو سرازیر می شوند.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم ادامه می دهد: در این کشور کمک ها تنها از سوی یک یا دو کشور اروپایی وجود دارد و آمریکا نیز در مدت حضور خود به دنبال منافع خود است و همه امور مربوط به تخلیه بار در این شهر را در اختیار خود گرفته و کمک ها از سوی کشورهای مسلمانی همچون ترکیه، قطر، عمارات و ایران است.

وی خاطرنشان می کند: نکته قابل توجه در خصوص حضور کشورهادر این شهر بندری علاقه وافر مردم این کشور به جمهوری اسلامی ایران است و با وجود حضور پررنگ کشورهایی مثل ترکیه که حتی با حضور رئیس جمهور این کشور هم تلاش شد تا تبلیغات گسترده ای صورت گیرد ولی این مردم علاقه خاصی به ایران، رهبر ما و حتی رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران دارند.

سائلی با اشاره به وجود دزدان دریایی در مسیر کشتی های حامل مواد غذایی، پزشکی و بهداشتی در نقاط ساحلی این کشور می افزاید: اتحادیه آفریقا 13 هزار نیرو در این کشور و با مرکزیت موگادیشو جهت حفظ امنیت مستقر کرده است ولی فعالیت گروه های خرابکار در دیگر استان ها همچنان ادامه دارد.

وی ادامه می دهد: یکی از نکات قابل توجه در این کشور استفاده از تیز هوایی بجای بوق زدن در ترافیک هاست که در نوع خود و با وجود وضعیت نابهنجاری اقتصادی در این کشور و وفور اسلحه جای تامل دارد.

وی می گوید: در مجموع جمهوری اسلامی ایران تاکنون 550 تن کمک هایی از نوع اقلام زیستی، بهداشتی، مواد غذایی و دارویی به این کشور ارسال کرده و عمده کمک های ارسالی ایران پنج هزار تون شامل تجهزات پزشکی و اقلام زیستی است که سه شنبه این هفته با کشتی از بندر های جنوبی ایران به سمت بندر موگادیشو در شاخ آفریقا حرکت کرده و این کشتی برای رسیدن به مقصد 13 روز در راه است.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم در ادامه خاطرنشان می کند: انبار نسبتا وسیع و خوبی هم با ظرفیت 20 هزار تن برای اقلام اهدایی از سوی ایران در بندر موگادیشو جهت ذخیره این اقلام در نظر گرفته شده است.

وی می افزاید: این کمک ها باید به گونه ای میان قوم و قبیله های مختلف گردهم آمده در این استان تقسیم شود که در این اقوام در مقابل شما جبهه نگیرند و ما برای عبور از این مشکل تلاش کردیم تا با معتمدین هر یک از این قبایل جهت توضیع عادلانه تر مواد غذایی و دیگر کمک ها ارتباط برقرار کنیم.

سائلی با اشاره به میزان نیاز یک ماهه خانوارهای آواره در موگادیشو می گوید: این قلام شامل برنج، حبوبات و روغن می شود و بیشتر غذاهای آنها شامل برنج شفته و افزودنی های دیگر می شود.

وی می افزاید: این اقلام توسط گروه ارزیاب نیاز غذایی ما شناسایی شد و قرار شد با توجه به مصرف بالای این خانواده های پرجمعیت و جلوگیری از اصراف هر 15 روز 17 کیلو برنج، 5/16 کیلو حبوبات و 12 کیلو گرم روغن به هر خانواده کمک شود.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم با اشاره به برنامه ای این جمعیت برای آینده در کشور سومالی، ادامه می دهد: طبق برنامه ما حداقل یکسال در این کشور می مانیم تا اوضاع بهداشت و خورام آوارگان به سر و سامانی برسد و همچنین ریال به ریال کمک های چشمگیر ملت ایران تبدیل به کمک هایی در قالب اقلام مورد نیاز مردم سومالی شود.

وی با اشاره به برنامه ریزی صورت گرفته برای حضور هر یک از استان های ایران در سومالی با عنوان گروه منسجم استانی، می گوید: مدت این حضور دو هفته است و قم به عنوان اولین استان اعزامی ماموریت خود را به پایان رسانده و همکاران ما از این کشور بازگشته اند.

وی عدم تمایل جهت اسکان در چادر را یکی دیگر از ویژگی های مردم این کشور عنوان کرده و می افزاید: آنها به علت گرمای هوا چادرها را نمی پسندد و خود کپرهایی می سازند که دارای منافذی جهت تهویه هوا و خنک شدن فضای داخل آن است.

سائلی می گوید: آوارگان در موگادیشو حتی زیلو، پتو و یا موکت های اهدایی از جانب ما را برای استفاده روی زمین کپرها نمی پسندند و با تاکید بر اینکه زمین خنک تر است، روی خاک می نشینند.

وی تصریح می کند: البته با این وجود ما در مدت حضور 223 دستگاه چادر به آوارگان اهدا کردیم که البته در صورت عدم تمایل به استفاده این چادرها را به کمپ های این جمعیت باز می گردانند.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم توسعه چادرها یا کمپ های درمانی را از جمله فعالیت های مفید گروه منسجم استانی اعزام شده از قم دانسته و ادامه می دهد: در مدت دو هفته حضور ما کمپ های الاحسان، سی سی، ریگلی، بنادیر و بادلی بنا شد و فراخوانی هم در جهت جذب پزشکان، پرستاران و تکنسین دارویی سومالیایی در کمپ های درمانی صورت گرفت تا پس از جذب این افراد گروه اعزامی از سوی ایران فقط نقش نظارتی بر این کمپ ها را داشته باشند.

وی می گوید: یکی از معضلات جدی در سومای وضعیت اسفبار در مسائل بهداشتی است و در کنار این مورد مردم این کشور از آب آشامیدنی سالم و سیستم دفع زباله به صورت بهداشتی نیز برخوردار نیستند.

سائلی با اشاره به اقدامات صورت گرفته و رایزنی های صورت گرفته با وزیر بهداشت ایران در این راستا می افزاید: اقداماتی در جهت بهداشتی شدن آب، دفع بهداشتی زباله ها و مسائل بهداشت محیط در موگادیشو صورت گرفت و تلاش می شود تا این معضلات طی یک برنامه چند مرحله ای به نتیجه مطلوب برسد.

وی در پایان خاطرنشان می کند: از ایران و از جمعیت هلال احمر قم سه پزشک و سه پرستار در ابتدای کار در موگادیشو حضور یافتند که امور بهداشتی و ویزیت بیماران را بر عهده داشتند که در ادامه و با جذب نیروهای محلی یعنی هفت پرستار و هفت تکنسین دارویی به تدریج بچه های خودمان نقش نظارتی پیدا کردند و روزانه در کمپ های درمانی 380 نفر ویزیت می شدند.

پایان پیام/

عذری صفری