پیوندهای عاشورا و انتظار

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: امام مهدی (عج) فرزند امام حسین علیه السلام و فرهنگ انتظار، برآمده از فرهنگ عاشوراست و این دو پیوندی دیرین و محکم با یکدیگر دارند. یکی پشتوانه فرهنگی و زمینه ساز برای دیگری است؛ یکی رمز حیات شیعه است و دیگری رمز بقای آن؛ یکی رمز قیام و به پا خاستن شیعه است و دیگری عامل حفظ و استمرار آن. مهدی(عج) وارث عاشوراست، همچنانکه حسین علیه السلام وارث پیامبران است. پیوند عاشورا و انتظار و حسین علیه السلام و مهدی(عج)، پیوند پدر و فرزند است. این پیوند روشن و گویا، از نگاه نامحرمان نیز مخفی نمانده تا آنجا که می گویند: «شیعه با دو نگاه همراه است: نگاه سرخ و نگاه سبز؛ عاشورا و ظهور. با الهام از یکی انقلاب می کند و با دیگری آن را استمرار می بخشد». به یقین انتظار و عاشورا دو بال پرواز شیعه است؛ اگر این دو نبود چشمه غدیر می خشکید.

از این رو، در این نوشتار به برخی از وجوه ارتباط این دو با یکدگیر اشاره می شود:

دعای ندبه و یاد امام حسین علیه السلام

یکی از دعاهای بسیار مهم و با ارزش، دعای ندبه است که عاشقان حضرت مهدی(عج) هر صبح جمعه دور هم گرد آمده و با خواندن آن، با حضرت(عج) تجدیدعهد و پیمان می کنند. بخش عمده و چشمگیر این دعا، پناه بردن به حضرت مهدی(عج) و تأسف از غیبت و دردمندی، از فراق آن بزرگوار است. بخش هایی از این دعا هم به جد بزرگوار امام زمان(عج) سالار شهیدان(ع) مربوط می شود. ندبه کنندگان مهدی(عج)، منتظران منتقم آل محمد(ص) اند تا تقاص خون به ناحق ریخته شده فرزند فاطمه علیهاالسلام را بگیرد و موجب شادی رسول خدا صلی الله علیه و آله شود. صبح جمعه و دعای سوزان ندبه، در فراق امام زمان(عج) و یاد سیدالشهدا علیه السلام است و چه بسا همین یاد امام حسین علیه السلام ، اثری ژرف در صدق و صفای دعاکننده بر جای نهد.

زیارت عاشورا و یاد مهدی(عج)

زیارت عاشورا که از سوی امام محمدباقر علیه السلام به شیعیان و شیفتگان تعلیم داده شده، مضامین والایی دارد. در یکی از قسمت های این زیارت، زیارت خوان، مشارکت در خونخواهی امام حسین علیه السلام به دست امام زمان (عج) را طلب می کند؛ چرا که مقصود از امام منصور، حضرت ولی عصر(عج) است. علت نامگذاری حضرت(عج) به منصور این است که ایشان در طلب خون جدشان یاری می شود. امام باقر علیه السلام در شرح آیه شریفه، «و من قُتل مظلوما» فرمودند: «مهدی(عج) منصور نامیده شد، همان طور که احمد به محمد صلی الله علیه و آله و عیسی به مسیح علیه السلام نام گذاری شده است».

حضرت مهدی(عج) خونخواه امام حسین علیه السلام

از نوای غریبانه یاری خواهی امام حسین علیه السلام قرن ها می گذرد، اما انعکاس آن را می توان در لحظه لحظه تاریخ به گوش جان شنید. این فریاد نه تنها رو به خاموشی نگذاشته، بلکه هر روز پرصلابت تر، بر خروش و جوشش آزادگان جهان افزوده است. گویا امام حسین علیه السلام قرن هاست چشم به راه دوخته و به انتظار نشسته است تا امام مهدی(عج) ندایش را پاسخ گوید و پرچم بر زمین مانده اش را به دوش گیرد. روز ظهور، هنگام پاسخ به یاری خواهی مظلومانه امام حسین علیه السلام است و حضرت مهدی(عج) پاسخ دهنده آن. قرآن این ارتباط را با مفاهیم مختلفی بیان کرده است؛ ازجمله آیه 23 سوره اسراء، از امام حسین علیه السلام با صفت مظلوم و از امام مهدی(عج) با صفت منصور و خونخواه امام حسین علیه السلام یاد کرده است. امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمود: «منظور آیه، حسین بن علی علیه السلام است که مظلوم کشته شد و ما اولیای دم اوییم. چون قائم ما قیام کند، به خونخواهی حسین علیه السلام برآید».

مهدی (عج) مفسر امام حسین علیه السلام

امام مهدی (عج) در بعضی روایات، حضرت امام حسین علیه السلام را این گونه توصیف می کند: «تو ای حسین! برای رسول خدا فرزند، برای قرآن سند و برای امت بازو بودی. در طاعت خدا تلاشگر و به عهد و پیمان حافظ و مراقب بودی و از راه فاسقان سر بر می تافتی. آه می کشیدی؛ آه آدمی که به رنج و زحمت افتاده است. رکوع و سجود تو طولانی بود. زاهد و پارسای دنیا بودی؛ زهد کسی که از دنیا رخت برکشیده و با دیده وحشت زده به آن نگاه می کند».

در این عبارات، امام (عج) جد بزرگوار خود را سند و پشتوانه قرآن و بازوی پرتوان امت و دین اسلام در همه دوران معرفی کرده است که از راه و روش فاسقان روی برگردان بود و با آنان از راه گفت و گو و صلح وارد نمی شد و عبادت آن حضرت مایه شگفتی بود.

امام حسین علیه السلام مفسر مهدی(عج)

امام حسین علیه السلام در روایتی امام مهدی (عج) را معرفی کرده و می فرماید: «دوازده امام از ما هستند؛ علی بن ابی طالب اول آنان و آخرشان نهمین فرزند من و قائم به حق است. خدا به برکت وجود وی زمین مرده را زنده و آباد می کند و دین حق را بر تمام ادیان پیروز می گرداند، گرچه مشرکان کراهت داشته باشند. مهدی(عج) مدتی از نظرها غایب می گردد. در زمان غیبت، گروهی از دین خارج می شوند، ولی گروهی دیگر ثابت قدم می مانند و از این راه اذیت ها خواهند دید. از باب سرزنش به آنان گفته می شود: اگر عقیده شما صحیح است، پس امام موعود شما چه زمانی قیام می کند؟ ولی بدانید که هر کس در ایام غیبت، آزار و تکذیب دشمنان را تحمل کند؛ مانند کسی است که در کنار رسول خدا با شمشیر جنگیده است».

*برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی حوزه