به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به نقل از طلیعه: حجت الاسلام سید احمد رهنمایی، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره مولفه های تحقق تربیت دینی در فرزندان گفت: در مولفه های تربیت دینی هم عناصر انسانی و هم عناصری که مشتمل بر برنامه های اجرایی می شوند را باید مد نظر قرار داد. اولین مولفه عناصر انسانی خوش باور و انگیزه مند هستند که در قلمرو تربیت دینی فعالیت در خور توجهی داشته باشند. عناصر انسانی انگیزه مند شامل مربیان و والدین می شوند.
وی افزود: دومین مولفه برنامه های مدون مرحله بندی شده است. تربیت دینی را نمی توان به زمان خاص اختصاص داد بلکه فرآیندی است که با توجه به رشد انسان ادامه پیدا می کند و در هر دوره ای با توجه به تحول انسانها متحول می شود. سومین مولفه ضمانت اجرایی کافی و کارآمد است. باید در مراکزی که رسالت آنها تربیت دینی است، ضمانت اجرایی کارآمد وجود داشته باشد. این ضمانت ها شامل برنامه نویسی و افراد پیگیر با مسئولیت های خاص می شود.
عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: چهارمین عامل تمهیدات و تجهیزات لازم برای تداوم بخش بودن تربیت است. ما برای آغاز و تداوم و نتیجه بخش بودن تربیت دینی نیاز به برنامه داریم. اگر این سه بخش تامین شود می توانیم امیدوار به نتایج خوب آن باشیم.
رهنمایی با اشاره به اینکه مقوله تربیت دینی در مدارس مغفول مانده است، گفت: علت مغفول ماندن تربیت دینی در مدارس و منازل شامل هفت عامل است: اول بی تفاوتی والدین و مربیان نسبت به تربیت دینی است زیرا دغدغه آنها بیشتر وضعیت آموزشی فرزندان است و برای آنها عمل به وظایف دینی دارای اهمیت زیادی نیست. دوم نابسامانی ارتباط حوزه های علمیه با مدارس است. زمانی که بحث تربیت دینی در آموزش و پرورش مطرح شد نهادهایی متکلف آن شدند از جمله ستاد همکاری حوزه های علمیه با آموزش و پرورش. اما اکنون مشخص نیست متصدی این امر کیست و تاکنون چه روندی طی شده است؟
وی افزود: سوم عدم باورمندی مربیان به اهمیت تربیت دینی است، زیرا تصور می کنند تربیت دینی را هر شخص با ذوق و سلیقه خود می تواند دنبال کند. چهارم برنامه ریزی دقیق برای تربیت دینی در مدارس وجود ندارد تا مشخص شود در طول هر هفته با چه کمیت و کیفیت باید فرزندان تمرینات لازم را انجام دهند.
رهنمایی تصریح کرد: عامل پنجم اینکه برنامه ها و آزمون هایی با تبلیغات زیاد انجام می شود اما آیا می توان بر حسن اجرای این برنامه ها ضمانت کرد یا خیر؟ ششم برای مسائل آموزشی تسهیلات و امکانات و کتاب های مختلفی نوشته می شود اما برای تربیت دینی چنین تسهیلاتی وجود ندارد و یا در حداقل است.
وی در ادامه گفت: هفتم متاسفانه می بینیم نظام آموزش و پرورش ذهن دانش آموزان را از مسائل غیر ضروری انباشته می کند و واحدهای درسی که ارتباطی با سلیقه و طرح های دانش آموزان برای آینده ندارد را می گنجاند. در نتیجه به مرور زمان می بینیم اقیانوسی از آموزش به عمق یک میلیمتر ایجاد شده است؛ پهنا زیاد اما محتوای اطلاعات کم است. این مساله باعث انباشت اطلاعات غیر ضروری در ذهن دانش آموزان می شود و فرصتی برای مطالعه تربیت دینی باقی نمی ماند.
رهنمایی با اشاره به طرح تحول بنیادین آموزش و پرورش و نقش آن در ارتقای تربیت دینی در مدارس گفت: من این طرح را بارها مطالعه کرده ام و زحمات زیادی برای آن کشیده است. این طرح در دولت هشتم و نهم مطرح شد اما در دولت دهم و یازدهم مغفول ماند و اما متاسفانه به دلیل فاصله ای که در مقام اجرا ایجاد شده، زمینه برای اجرایی شدن این طرح از بین رفت.
وی تصریح کرد: طرح تحول بنیادین در دو یا سه سال قبل با شرایط ما کاملا سازگار بود و وضعیت فکری و ذهنی کارگزاران ما در امر تربیت دینی برای دریافت این طرح آماده بود اما اکنون ذائقه ها تغییر کرده و در چند سال اخیر بعضی از فرهنگ های تحمیلی رسوب کردند. می توان با تشکیل کمیته های مختلف و حضور عوامل ایجادکننده آن، این طرح به روزرسانی شود و آیین نامه های اجرایی برای آن نوشته شود.
دانشیار موسسه امام خمینی(ره) افزود: آیین نامه اجرایی برای هر طرح بسیار مهم است. باید بخشنامه خرد و کلان برای آن صادر و نقاط قوت و ضعف آن برطرف شود و علاوه بر جنبه نرم افزاری که آیین نامه های اجرایی آن است، تجهیزات و تمهیدات برای اجرایی شدن آن لازم است که در این صورت موفق خواهد بود.
رهنمایی با اشاره به نقش والدین در تحقق تربیت دینی در فرزندان گفت: والدین باید در دورانی که فرزندان به طور کامل در منزل و زیرنظر آنها هستند، ایفای نقش کنند. یکی از اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند، بسیاری از آموزش ها را به عهده مدارس می گذارند اما طبق دستورات اسلام باید قبل از تولد فرزندان و حتی قبل از ازدواج در انتخاب خود دقت کنند تا فرزندان شایسته ای داشته باشند. اگر با توجه به شرایط چنین مولفه هایی مورد توجه قرار نگرفت باید بعد از تولد فرزند، نقش پدرومادر در تربیت دینی مشخص شود.
رهنمایی ادامه داد: والدین نقش هایی دارند که از طریق رفتارشان ایفا می کنند و نقش هایی از راه گفتار و عواطف ایفا می شود. باید همه عوامل که خدا در اختیار والدین قرار داده برای تربیت دینی و اخلاقی فرزندان به کار گرفته شود زیرا اولین نقشی است که در ماندگاری تربیت دینی ایفا می شود. هرچه پایه و مبنا قوی تر باشد استحکام تربیت بیشتر خواهد شد.
وی اضافه کرد: نباید منتظر به تکلیف رسیدن فرزندان ماند تا راجع به تربیت دینی آنها اقدام کرد. فرصت ها را نباید از دست داد. برای ماندگاری تربیت دینی باید از شروع زندگی فرزند آغاز کرد. دومین نقشی که می توان برای والدین در راستای ماندگاری تربیت دینی درنظر گرفت، اهتمام جدی والدین به عمل به وظایف دینی است. نباید والدین انتظار داشتن فرزندان متدین داشته باشند اما خودشان چنین رفتاری نداشته باشند.
وی در پایان سخنانش گفت: عده ای از والدین در دوران قبل از ازدواج و یا بعد از آن به وظایف دینی اهتمام زیادی ندارند اما در نقش پدری و مادری باید توجه جدی به برنامه دینی داشته باشند. برای ماندگاری تربیت دینی در ذهن فرزندان باید پدرومادر اهتمام جدی داشته باشند. در سومین عامل در ماندگاری تربیت دینی، نباید همه وظایف را به عهده آموزش و پرورش گذاشت بلکه باید همکاری بین خانواده و منزل وجود داشته باشد تا والدین بتوانند آنچه را که کاشته اند، برداشت کنند.
نظر شما