به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: یکی از مسایل مبتلابه جامعه ایران و به طور کلی جامعه جهانی ورود انواع و اقسام معنویت های نوپدیدی است که به رهبری افرادی با پیشینه های مختلف سعی دارند که مردم را به قول معروف به راه راست هدایت کنند، آنها با روش های مختلفی دست به فعالیت می زنند و عده ای را جذب می کنند.
از این رو در بررسی ماهیت این معنویت های نوپدید که در کشور ما عموما به عرفان های نوظهور شناخته می شوند، سلسله مباحث حجت الاسلام حمیدرضا مظاهری سیف، رییس موسسه بهداشت معنوی را که به همت گروه ادیان شبکه جهانی ولایت آماده شده، مرور کنیم؛ در ادامه دومین بخش این مباحث به حضورتان تقدیم می شود:
حجت الاسلام مظاهری سیف با بیان اینکه موضوع عرفان های نوظهور، مسئله جدیدی نیست و همواره در طول تاریخ، افراد و حتی پیامبران دروغینی بودند که ادعاهایی را مطرح کردند، گفت: اگرچه کار برخی از آنها پس از مدتی به رسوایی کشیده می شد، اما در دوره هایی موفق می شدند که افرادی را به خود جذب کنند.
وی ادامه داد: عرفان های نوظهور یا معنویت های نوظهور، معنویت کاذب و ... تعابیری است که در جامعه ما نسبت به این موضوع رایج شده است، در خارج از ایران معمولاً این جریان ها را به اسم جنبش های دینی جدید یا ادیان جدید یا ادیان رقیب یعنی ادیانی که آمده اند و می خواهند با ادیان اصیل گذشته مثل اسلام و مسیحیت و سایر ادیان اصیل رقابت کنند، می شناسند.
رئیس موسسه بهداشت معنوی در ادامه تصریح کرد: ما در جامعه تعبیر دین را به دلیل جایگاه و تقدسی که دارد، بیشتر در مورد اسلا به کار می بریم، نهایت آن است که در فرهنگ عمومی جامعه ما ادیان ابراهیمی را هم دین حساب می کنند، چون لفظ دین در جامعه ما کاربرد خاصی دارد.
عرفان کاذب و غیر کاذب دارد؟
این پژوهشگر اظهار کرد: اما در اینجا و ذیل این بحث، دین بیشتر به اسم عرفان مطرح شده است، یعنی جریان هایی که ادعاهای سیر و سلوکی داشته و مدعی یافته های ماورایی اند و از سوی مردم به عنوان عرفان یا جریان معنویت گرا یاد می شوند، اما بحث اینجا پیش می آید که آیا ما می توانیم عرفان کاذب داشته باشیم یا خیر؟
مظاهری سیف اضافه کرد: تعبیر عرفان های کاذب که در سال های گذشته در جامعه ما فراوان به کار رفته است مخالفانی هم دارد، برخی می گویند چرا باید بگوییم عرفان کاذب مگر عرفان می تواند کاذب باشد؟ عرفان یعنی معرفت، شناخت، وقتی که معرفت و شناخت هست دیگر کاذب و غیر کاذب ندارد.
وی تاکید کرد: عرفان تعاریف مختلفی دارد؛ تعریف ساده و مختصر و حداقلی اش آن است که انسان نوعی معرفت شهودی پیدا کند، یعنی معرفتی فراتر از دیدن با حس ظاهری، انسان یک قابلیت دیگر هم برای شناخت دارد و آن به تعبیری دل و قلب و روح اوست که می تواند حقایقی را درک کند.
مظاهری سیف تصریح کرد: همان طور که عشق را درک می کنیم از جمله عشق به فرزند، عشق به یک دوست، عشقی که در جامعه ایمانی بین مومنین وجود دارد و ... و همچنین آن حب ایمانی که در جامعه اهل ایمان هست، یا شوقی که به عبادت داریم. این موارد همه ادارکات شهودی و دریافت های قلبی و روحانی ماست، عرفان به همین ادراکات و دریافت ها می پردازد ولی در سطوح بالاتر و گسترده تر.
بالاترین عرفان شهود معصومان(ع) است
وی با بیان اینکه درک فراتر در قلمرو عرفان قرار می گیرد، ابراز کرد: ما اکنون با این موضوع مواجهیم که عده ای هستند که ممکن است از ادراکات و شهودات خود صحبت کنند اما باید توجه داشت که از همه مهمتر آنچه برای ما معیار و حجت است شهود پیامبراکرم(ص) بوده که در قالب قرآن کریم و فرمایشات گوهربار ایشان به ما رسیده است و اهل بیت(ع) از مشاهداتی درباره قیامت، فرشتگان، از حقایق هستی، خدای متعال، معرفت خدا، اسما و صفات و کمالات الهی و ... حقایقی را به ما گفته اند، این موارد شهودهای صادقی بوده که از طریق معصومین علیهم السلام به ما رسیده است.
این پژوهشگر اظهار کرد: اولیای خدا هم در سطح بالایی این شهودها را دارند ولی کمتر در مورد آنها گفت وگو می کنند به این دلیل که هرچه که آنها به آن می رسند، همانی است که در قرآن، فرمایشات اهل بیت(ع) و متون دعایی ما وارد شده است، لذا اولیای الهی و عارفان راستین دلیلی ندیده اند برای اینکه مستقلا شروع کنند و شهودهای خودشان را بیان کنند و معمولا هم این کار را نکرده اند.
وی ادامه داد: با این تفاسیر عرفان صادق را می توانیم در مکتب قرآن و اهل بیت(ع) به دست بیاوریم و با آن آشنا شویم؛ ولی افرادی هم هستند که اکنون ادعای کشف و شهود دارند، در گذشته هم داشته اند و شروع می کنند مستقل از آیات و روایات صحبت کردن و حتی برداشت های خودشان را نسبت داده اند و ادعای خود را به آیات قرآن تاویل کرده اند.
رئیس موسسه بهداشت معنوی با بیان اینکه مدعیان با ادعای اینکه ما باطن قرآن را برای شما بیان می کنیم، افراد را جذب می کنند، افزود: آنها می گویند رمزهای قرآن و باطن قرآن را کشف و حقایق نهفته آیات الهی را بیان می کنیم؛ در مورد فرمایشات اهل بیت(ع) نیز اینگونه هستند. البته در این میان برخی اصلا کاری به قرآن ندارند و کشف و شهودهای خود را بیان می کنند و زمانی که ما آنها را با قرآن و فرمایشات ائمه(ع) می سنجیم، متوجه تعارض ها و تفاوت ها می شویم و اینجاست که با عرفان کاذب رو به رو هستیم.
وی یادآور شد: یعنی فردی یا جریانی که ادعای کشف و شهود دارد ولی کشف و شهود او مطابق با واقعیات معنوی نیست، مطابق با واقعیات جهان هستی نیست و این عدم تطابق یعنی کذب.
نظر شما