معرفی سازمان هایی که به قانون «دسترسی آزاد به اطلاعات» نپیوسته اند/ دسترسی آزاد به اطلاعات، اکسیژن دموکراسی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، جلسه تبیین ابعاد مختلف موضوع شفافیت و بهره گیری از نظرات و آرای اصحاب رسانه، نشست هم اندیشی پیرامون «سازوکارهای قانونی شفافیت»، ظرفیت های قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با حضور دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیش از ظهر امروز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

بنابراین گزارش حسین انتظامی،دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر کمیسیون در سخنانی در این نشست گفت: در حال حاضر میانگین زمان بررسی و جوابدهی به درخواست ها در سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات 54 روز است در حالی که قانون گفته طی 10 روز باید به درخواست کاربران رسیدگی شود.تصور می کنم بیشترین چیزی که در این حوزه کمک می کند کار رسانه ای است.

انتظامی پیشنهاد داد کمپین رسانه ای تشکیل شود و نام همه سازمان هایی که به این قانون نپیوسته اند، رسانه ای شود تا شاید اهرم فشاری باشد برای پیوستن به قانون دسترسی آزاد به اطلاعات.

وی  توضیح داد: خیلی از سازمان ها هنوز از کارکرد این سامانه بی خبر هستند اما تصور می کنم امروز زمان مناسبی است تا دستگاه ها برای پیوستن به این قانون اقدام کنند.

انتظامی خواستار شد همه روزنامه نگاران این قانون را حفظ کنند و به آن تسلط داشته و  آن را توسعه دهند و از ظرفیت های این قانون برای پیشبرد امور روزنامه نگاران استفاده کنند.

دبیر کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات تاکید کرد: مصرف کننده اطلاعاتی که در این سامانه به کاربر داده می شود یک فرد نیست و قرار است منتشر شده و در اختیار همه قرار گیرد. رییس این کمیسیون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است و طبیعتا در این زمینه از او انتظار بیشتری است.

نمک دوست: دسترسی آزاد به اطلاعات، اکسیژن دموکراسی است 

دکتر حسن نمک‌دوست، استاد علوم ارتباطات، دیگر سخنران این نشست بود، وی در سخنانی گفت: قانون دسترسی آزاد به اطلاعات 250 سال پیش برای نخستین بار مطرح شد. سوئد از جمله کشورهایی است که سالهاست این قانون را رعایت می کند و این قانون نتیجه دموکراسی در این کشور است. قانون دسترسی آزاد به اطلاعات در واقع روی همه قوانین دیگر کشور تاثیر می گذارد و به نوعی اکسیژن دموکراسی است.

این استاد ارتباطات از رسانه ها خواستار شد که همه در صفحه اصلی رسانه شان آیکون حق دسترسی آزاد به اطلاعات را قرار دهند زیرا اطلاعات متعلق به کل جامعه است.

وی تاکید کرد: سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات بحث انحرافی است و بحث اصلی دسترسی به اطلاعات است، سامانه تنها امکانی است برای این موضوع. هر شهروندی حق دسترسی دارد به اطلاعاتی که ماحصل کنش و واکنش های دولت است.

نمک دوست تاکید کرد: در تمام دنیا تلاش می شود هرچه بیشتر در جزئییات این قانون ابهام زایی شود زیرا هرچه این قانون شفاف تر باشد همه موظف به ارائه اطلاعات دقیق تری به درخواست کنندگان اطلاعات می شوند. موارد استثنا باید بیان شود و دقیق باشند تا کسی نتواند با استناد به این استثناها حق مردم را ضایع کرده و در حوزه کاری خود جوابگو نباشد.

وی بیان کرد:قانون دسترسی آزاد به اطلاعات کاستی های بسیار دارد و مشارکت روزنامه نگاران می تواند به برطرف شدن کاستی ها و ابهامات کمک کند. روزنامه نگاران باید مطالبه کنند تا دستگاه ها جوابگو باشند.

نمک دوست از دکتر انتظامی و دکتر انصاری خواستار شد ترتیبی داده شود تا مسئولان کمیسیون قانون دسترسی آزاد به اطلاعات به تحریریه های روزنامه ها و خبرگزاری های مختلف سر بزند، در مورد این قانون گفتگو کرده و نظرات را بشنوند.

وی در آخر گفت: نیروی اصلی و پیش برنده قانون آزادی اطلاعات که 250 سال پیش برای نخستین بار آمد، روزنامه نگاران هستند. روزنامه نگاران به دلیل شغل و وضعیت مشخصی که داشتند به اطلاعات احتیاج داشته و همیشه در پی حق مردم بودند.

تدوین ۲۰ شیوه نامه برای رفع موانع دسترسی آزاد به اطلاعات

بنابراین گزارش دکتر باقر انصاری، مشاور حقوقی کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات نیز گفت: این جلسه به منظور بهره گیری از نظرات و آرای اصحاب رسانه برگزار شده است و بناست به نقش روزنامه نگاران در اجرای این قانون بپردازیم، قانونی که دوره ای 13 ساله را طی کرده است.

وی تاکید کرد:در حوزه شفافیت افراط و تفریط شد و نمی دانم چه موضوعی باید شفاف و چه موضوعی شفاف نباشد. خبرنگاران به دو صورت متمرکز و غیرمتمرکز می توانند به سازمان ها و ادارات رجوع کنند، روش غیرمتمرکز از طریق سامانه و روش متمرکز به روش حضوری البته هر دوی این روش ها با موانع و چالش های فراوانی روبرو هستند.

عنوان محرمانه باب شده

انصاری با بیان اینکه اصلی ترین چالش و فرآیند اجرای قانون این است که موسسات نمی دانند چه اطلاعاتی باید به کاربران ارایه شود، افزود:باید در این زمینه آموزش و شفاف سازی صورت بگیرد. در حال حاضر برخی استارت آپ ها تنها منوط به یک کد پستی هستند و تنها راه ارتباط با آنها یک کد پستی است. همچنین استثناها در این قانون دچار ابهام هستند، اسم و عنوان محرمانه به صورت کلی باب شده یعنی ممکن است خیلی از اطلاعات را به افراد ندهند تحت عنوان اینکه اطلاعات محرمانه است.

وی توضیح داد: فرمت و هزینه اطلاعات هم بسیار مهم است. همچنین زمان ارایه اطلاعات نیز از چالش های پیش روست. روزنامه نگاران نقش کلیدی در این حوزه دارند، به نوعی کاتالیزور قانون هستند،این در حالی است که جامعه رسانه ای و روزنامه ای با این قانون و ظرفیت هایش بیگانه است، کشورهایی که عزم جزمی در این حوزه داشته اند روزنامه نگاران و خبرنگاران را بسیار مورد توجه قرار دادند.

انصاری در آخر توضیح داد: چالش های فراوانی در این قانون پیش روی ماست، 20 شیوه نامه برای برطرف شدن چالش ها در حال تدوین است.