به گزارش گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حج، نشست علمی «پیامدهای دنیوی و اخروی ترک حج» با حضور آیت الله دکتر احمد عابدی استاد درس خارج حوزه علمیه قم در سالن همایش های حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت قم برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی معاون پژوهشکده حج و زیارت در ابتدای این نشست با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) در مورد قیام دین به کعبه اظهار داشت: این حدیث اهمیت خانه کعبه و حج را بیان می کند و مفهوم مخالف آن یکی از پیامدهای ترک حج است.
وی افزود: اگر خدایی ناکرده زمانی این خانه که اولین بیتی است که برای مردم وضع شده، جایگاه خود را از دست بدهد دین مقدس اسلام هم پابرجا نخواهد ماند و در سال های اخیر افرادی خواسته یا ناخواسته با قلم و بیان خود در تضعیف باورهای جامعه نسبت به فریضه باعظمت حج تبلیغات سوئی ایجاد کردند.
معاون پژوهشکده حج و زیارت عنوان کرد: برخی می خواهند این واجب بزرگ را با بهانه های مختلف زیر سؤال ببرند؛ گاهی به خاطر حوادث ناگواری که در ایام حج در عربستان پیش آمده است، گاهی به دلیل فقر و نداری قشری از جامعه و گاهی به دلیل این که یک فرقه به نام وهابیت بر حرمین شریفین حاکم است رفتن زائران به بیت الله الحرام را منع می کنند.
وی با اشاره به این که البته برخی از این تضعیف باورها و عقاید مردم به صورت عامدانه صورت می گیرد، تأکید کرد: بیان و تبیین جایگاه حج و این که آثار و برکات زیادی از این فریضه به جای می ماند و از آن طرف اثرات سوء ترک این واجب بسیار اهمیت دارد.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی مطرح کرد: رهبر معظم انقلاب در سخنان اخیر خود با صراحت به بعد سیاسی حج و اهمیت آن اشاره کردند به همین جهت یکی از برکات مهم حج پررنگ شدن ارتباط دین و سیاست است در حالی که عده ای امروز بر طبل جدایی دین از سیاست می کوبند.
وی یادآور شد: این اعمال و مناسک حج به صورت روشن بیان می کند که سیاست جزیی از دین و بعدی از اسلام به شمار می رود و این نشست علمی نیز در همین راستا برگزار شده تا یکی از ابعاد مهم حج را که بررسی پیامدهای ناگوار دنیوی و اخروی ترک حج را بیان کند.
معاون پژوهشکده حج و زیارت در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به توضیحاتی در مورد پژوهشکده حج و زیارت ابراز داشت: ما در پژوهشکده حج و زیارت یکی از وظایف خودمان را برگزاری نشست های علمی با موضوعات مختلف در مورد حج و زیارت می دانیم و معمولا از اساتید برجسته ای دعوت می شود و مطالب مهمی نیز ارائه می شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر نشست های علمی، پژوهشکده دارای چهار گروه علمی است که از همه روحانیون محترم دعوت می شود که با این گروه های علمی در ارتباط باشند و از مقالات و آثار شما نیز استقبال می کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی ادامه داد: یکی از کارهای ما در پژوهشکده تألیف «موسوعه بزرگ رد شبهات» است که 12 جلد آن تا به امروز منتشر شده است، دانشنامه حج و حرمین شرفین نیز به 13 جلد خواهد رسید و همین طور دانشنامه عتبات در موضوع زیارت نیز در آینده نزدیک راه اندازی می شود.
شهر مکه حرم امن الهی است
آیت الله عابدی در این نشست که از سوی گروه کلام و معارف پژوهشکده حج و زیارت برگزار شد، با اشاره به این که شهر مکه با توجه به آیات قرآن کریم حرم امن الهی محسوب می شود، ابراز داشت: از زمانی که کعبه معظمه به این شکل ساخته شد هیچ خانه ای به صورت مکعب نبود بلکه برای احترام به این خانه به صورت دایره وار می ساختند.
وی افزود: اولین افرادی که در مکه خانه ها را به صورت مکعب ساختند، بنی امیه در زمان معاویه بودند، همین طور در آن زمان هیچ خانه ای درب نداشت چون می گفتند کعبه درب دارد و خانه های دیگر نباید به احترام کعبه درب داشته باشد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر این که کعبه محل امانات مردم نیز محسوب می شد، ابراز داشت: در دین اسلام به همین خاطر که وقتی اولین نفر به خانه خدا دست درازی کرد، دست او را قطع کردند و اسلام نیز همین حکم را تأیید کرد.
وی یادآور شد: در تاریخ هیچ چیزی وجود ندارد که از چه زمانی مسجدالحرام درست شد، آن چه مشخص است این است که خانه کعبه از زمان حضرت ابراهیم(ع) ساخته شد و خانه های مردم نیز در اطراف آن بود و عبارت مسجدالحرام نیز در قرآن به معنای شهر مکه است نه مسجدی که امروز شاهد آن هستیم.
آیت الله عابدی تصریح کرد: در زمان جاهلیت سیلی آمد و خانه کعبه را خراب کرد و برای ترمیم آن به دلیل این که پول نداشتند خانه کعبه را کوچکتر درست کردند و از این رو قسمتی که امروز به حجر اسماعیل شناخته می شود داخل کعبه شمرده می شد و به همین خاطر است که برای طواف کردن نباید وارد حجر اسماعیل بشویم.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم ابراز داشت: این ها توضیحاتی در مورد خانه کعبه بود ولی بحث اصلی ما در مورد آثار دنیوی و اخروی ترک حج است؛ اولا باید به این آیه قرآن اشاره کنیم: «لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا و من کفر فان الله غنی عن العالمین» و همین طور روایاتی داریم که می گویند فرد مستطیعی که حج را به جای نیاورده باشد مسیحی یا یهودی از دنیا می رود.
حج عبادتی ویژه اسلام است
وی با اشاره به معنای روایت فوق ابراز کرد: ما در دین یک سری عباداتی داریم از جمله نماز، روزه، اعتکاف، قربانی و نذر و قسم در ادیان مختلف به اشکال خاص خودش حتی امروز هم وجود دارد ولی حج ندارند، بنابراین این که روایات می گویند فرد مستطیعی که به حج نرفته مسیحی یا یهودی از دنیا می رود به همین معنا است که فرد مسلمان وجه شاخص بین اسلام و مسیحیت و یهودیت را ندارد.
آیت الله عابدی عنوان کرد: در آیه مورد بحث نیز لام در عبارت «لله» به معنای مالکیت است به این معنا که انسان مستطیع بدهکار خداوند متعال است و دینی از خداوند بر گردن او است و برخلاف نماز و روزه از جمله واجبات وضعی محسوب می شود.
وی افزود: وقتی از پیامدهای ترک حج بحث می شود ابتدا باید بگوییم خیلی از اعمال دارای آثار مختلف دنیوی و اخروی است که از جمله آنها مغفرت و لطف خداوند نسبت به بندگان است، ولی گاهی یک سری خواصی برای برخی عبادات بیان شده مثل این که خاصیت ویژه قرآن کریم، شفاء و رحمت است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر این که برخی از کلمات و الفاظ دارای خواص مهمی هستند، عنوان داشت: در این مسأله شکی نیست، برخی خواص از جمله ویژگی های معنوی است و همین طور برخی خواص دنیوی برای اذکار و اعمال وجود دارد؛ همین ویژگی ها گاهی فردی و گاهی اجتماعی است مثل این که امروز در ترکیه بیشترین آثار از رسول گرامی اسلام وجود دارد که عثمانی ها برای پیروزی خود از آنها استفاده می کردند.
آثار فردی و اجتماعی حج فراوان است
وی یادآور شد: این طور آثار فردی، اجتماعی و دنیوی و اخروی در مورد عبادات و اعمال و رفتار فراوان است؛ در روایات فراوان آمده است که «یدالله مع الجماعه» و هرکس که جماعت را ترک کند طعمه گرگ می شود و اگر این زمان یا هر زمانی حج را ترک کنیم مصداق این طور اعمالی می شویم.
آیت الله عابدی با بیان این که حج آثار تربیتی و فرهنگی و اخلاق زیادی به همراه دارد، خاطرنشان ساخت: این طور ویژگی ها در روایات فراوان است که نمی خواهیم وارد آن شویم بلکه می گوییم اگر حج مشرف شویم متوجه دغدغه های دنیای اسلام از نظر فکری و گروه های فرهنگی می شویم و اگر به حج نرویم کارهایی می کنیم که به درد دنیای اسلام نمی خورد.
وی تصریح کرد: انسان در حج متوجه می شود که از نظر فکر و فرهنگ در دنیای اسلام چه خبر است تا بتواند بر اساس کارهای بعدی خود را انجام بدهد؛ امروز یکی از بلاهای بزرگ دنیای اسلام همین گروه های تکفیری است، ما خیلی از اوقات با مسلمان ها پیوند نداشتیم و افکاری تکفیری با برداشت نادرست از آیات جهاد از مصر به عربستان آمد که ما در مقابل آن کاری نکردیم در صورتی که می توانستیم از حج بیشترین بهره را ببریم.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم ابراز داشت: اگر ما شعارهای اول انقلاب را داشتیم و آیات جهاد را درست معنا می کردیم همین افرادی که امروز در سوریه و عراق و کشورهای مختلف شیعه کشی به راه انداختند با یهودیان و صهیونیست ها مباره می کردند.
حج زمینه آشنایی مسلمانان با تفکرات یکدیگر است
وی با اشاره به این که حج غیر از این که عبادت بسیار بزرگی است زمینه آشنایی با تفکرات مسلمانان جهان است، ابراز کرد: ما می توانیم بفهمیم مثلا منطقه خاورمیانه یا غرب آسیا یا اندونزی و مالزی آبستن چه مسائلی است و کجای دنیای اسلام آسیب پذیر است.
آیت الله عابدی عنوان کرد: در تاریخ داریم حضرت علی(ع) زمانی که در کوفه حاکم بودند، در کنار دروازه های شهر مأمورانی برای آمار گیری قرار داده بودند تا وضعیت دنیای اسلام را درک کنند که این سیره برای امروز ما نیز الگو است؛ ما باید بدانیم اسرائیل و آمریکا امروز در کدام مناطق اسلام بیشترین حضور دارند و از همین حالا به فکر باشیم.
وی افزود: ترک حج موجب ناآمادگی در برابر جنگی می شود که به صورت ناگهانی برای ما پیش آمده است؛ در واقع حج یک کنگره ای است که مسلمان ها به وسیله آن خطرات آینده را پیش بینی و جلوگیری می کنند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پایان با تأکید بر این که باید به حج به عنوان یک واجب بین المللی توجه کنیم، ابراز امیداوری کرد که مسلمانان ایران و سایر بلاد اسلامی با حضور گسترده خود در این کنگره عظیم بتوانند روز به روز بیشتر با نقشه های دشمنان به ویژه استکبار جهانی علیه اسلام آشنا شده و برای آنها برنامه ریزی داشته باشند.
یادآور می شود، در این نشست که جمع زیادی از روحانیون حج و عتبات عالیات و همین طور جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم حضور داشتند، جلسه پرسش و پاسخ نیز برقرار بود.
نظر شما