به گزارش خبرگزاری شبستان از ایلام، شهرمرزی مهران در 100 کیلومتری جنوب مرکز استان ایلام واقع‌شده است، این شهر درگذشته منصورآباد نام داشت که در سال 1309 به تصویب فرهنگستان زبان فارسی بنام مهران نام‌گذاری شد.
این سرزمین به خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش در جلگه بین‌النهرین، در ادوار مختلف تاریخی نبردهای مهمی پشت سر گذاشته است، و از زمانی که حزب بعث در عراق روی کارآمد بخصوص در سال 1347 مورد طمع آن رژیم بود.
پاره‌ای از درگیری‌های عراق با ایران در دوره پهلوی بر سر تصاحب این دهلیز صورت گرفت و ارتفاعات مهم آن چند بار اشغال شد، هرچند آغاز رسمی جنگ سی‌ویک شهریور 59 بود.
ولی مهران قبل از این تاریخ زیر آماج گلوله‌های خمپاره و توپ بود، انقلاب نوپا و عدم استقرار بیشتر ادارات، سازمان‌ها و همچنین نیروی‌های نظامی و انتظامی به‌ویژه در مناطق محروم و دوردست کشور یکی از دلایل عدم سازمان‌دهی برای مقابله با حملات پراکنده حکومت عراق بود همین امر باعث شده بود مردم این منطقه بجای تخلیه شهر، اسلحه را به دست گرفته و به‌عنوان نیروی مردمی در کنار رودخانه کنجانچم با احداث سنگر و خاکریز در مقابل ارتش عراق از سرزمین و شهر خود به دفاع بپردازند.
درخردادسال 59 یکی از روحانیون استان که نقش به سزایی در سازمان‌دهی نیروهای مردمی داشت مرحوم آیت‌الله حیدری ایلامی بود، ایشان ضمن فراهم کردن امکانات و اقلام موردنیاز جبهه، آخرین اطلاعات مربوط به تحرکات ارتش عراق به دستگاه‌های مافوق گزارش می‌کردند.
بالاخره در آخرین روز‌های شهریور 59 ارتش عراق از زمین و هوا مرزهای ایران اسلامی را مورد تجاوز و شهرهای مرزی کشور به اشغال خود درآورد، و مهران هم باوجود مقاومت مردم تصرف شد که بعد از 35 ماه در عملیات والفجر 3 به آغوش میهن بازگشت. عملیات موفق «والفجر 8» که به تصرف شبه‌جزیره فاو و کوتاه کردن دست عراق از شمال خلیج‌فارس انجامید روحیه ارتش عراق را به‌کلی تضعیف کرد.
رژیم بعث عراق پس از ناکامی در بازپس‌گیری فاو از رزمندگان ایرانی و برای جلوگیری از حملات گسترده ایران، در پی حملات متعدد در غرب کشور، شهر مهران را به تصرف درآورد و با هیاهو آن را به رخ جهانیان کشید، عراقی‌ها جشن گرفتند و گفتند نیروهای طلایی صدام در عملیات خونخواهی قهرمانانه مهران را تصرف کردند، رادیو بغداد با چنان آب‌وتابی خبر فتح مهران را اعلام کرد که گویا تهران را فتح کرده‌اند.
صدام اعلام کرد مهران مهریه فاواست و تا زمانی که ایران در فاواست، آنها هم محکم و استوار در مهران خواهیم ماند و ایران فکر نکند ما ضعیف هستیم و به دو شرط عقب نشینی می‌کنیم:
عقب‌نشینی ایران و عراق به مرزهای بین‌المللی و عدم دخالت در مسائل داخلی یکدیگر صورت گیرد، عقب‌نشینی ایران از فاو در مقابل عقب‌نشینی عراق از مهران خواهد بود، این تبلیغات تا سطحی بود که حضرت امام «ره» به موضوع حساس شدند و شخصاً از فرمانده سپاه پیگیری کردند که تکلیف مهران را روشن کنند و بعثی‌ها را وادار به عقب‌نشینی کنند.
با پیگیری‌های حضرت امام «ره» و جلسات متعدد فرمانده هان و اقدامات مختلف تیم‌های شناسایی، تصمیم بر انجام عملیات کربلای 1، گرفته شد. علی‌رغم اینکه اغلب فرمانده هان یگان‌های سپاه اعلام کرده بودند که نیرو و تجهیزات کم است اما به دلیل حساسیتی که امام در این موضوع نشان دادند، همه به میدان آمدند
با نزدیک شدن زمان حمله، جابجایی و نقل و انتقالات شروع شد، در این هنگام طوفان نسبتاً شدیدی همراه با گردوغبار درگرفت و سطح منطقه عملیاتی و عقبه نیروهای خودی را پوشاند به‌طوری‌که دشمن امکان دید را از دست داد، بدین ترتیب در ساعت 22:30 دقیقه مورخ نهم تیرماه سال 1365 عملیات آزادسازی مهران تحت عنوان «کربلای 1» و با رمز «یا ابوالفضل العباس ادرکنی» آغازید.
طراحی این عملیات 5 مرحله بود که به حول قوه الهی درهمان مرحله اول و دوم قوای اسلام به اهداف موردنظر مورد یافتند و شهر مهران بعد از 45 روز اشغال و همچنین بیش از 175 کیلومترمربع از اراضی اشغال‌شده، ارتفاعات قلاویزان، کله‌قندی، روستاهای رضاآباد، پاسگاه مرزی بهرام‌آباد، جاده مهران_دهلران به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و شهرهای بدره و زرباطیه عراق زیر دید و تیر قوی نیروهای اسلام درآمد.
در حالی که دیوارهای شهر مهران به نوشته «مهران آزاد شد، قلب امام شاد شد»، مزین شده بود، مرکز مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی اعلام کرد که کارشناسان نظامی در لندن معتقدند عملیات مهران پدیده جدیدی را به وجود آورده که به اسارت درآمدن بسیاری از افسران عالی‌رتبه ارتش عراق که میانشان فرمانده تیپ و جانشین لشکر و فرمانده واحدهای مختلف ارتش هم هستند و علت این اسارت‌ها را عدم ایمان افسران عالی‌رتبه و کارکنان و سربازان ارتش عراق به ادامه جنگ و بیهوده انگاشتن ایستادگی در برابر نیروهای ایران است.
نظر شما