دکتر عابدین سیاحت اسفندیاری، مدیر بنیاد بین المللی نظریه پردازان در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با بیان اینکه نفس برگزاری کرسی های آزاداندیشی فارغ از نتیجه قطعی، موضوعیت دارد و ما را به هدفی رسانده است، اظهار کرد: اما از سوی دیگر در حوزه علوم انسانی آنچنان که باید نسبت به این امر توجه نشده و نمی شود.
وی ادامه داد: برعکس ایران در کشورهای دیگر به علوم انسانی بسیار توجه می شود، دانشگاه های بزرگ سایر ممالک عموما این رشته ها را بورسیه نمی کنند و دانشجویان علوم انسانی را برای ملت خودشان نگه می دارند و بورس بیشتر برای رشته های فنی مهندسی و تجربی است.
این پژوهشگر با بیان اینکه حوزه علوم انسانی حوزه ای انسان ساز است، تصریح کرد: مهمترین بحث در هر کشوری منابع انسانی است و این منابع انسانی را رشته های علوم انسانی به عنوان علومی که به یک مملکت جهت می بخشند، شکل می دهند، زیربنای توسعه هر کشوری در گروی تقویت این علوم است اما این پویایی و تقویت نیازمند آن است که نوزایی و پویایی مستمر داشته باشیم که اگر نداشته باشیم، قطعا این گستره علمی به ویرانی می رسد.
سیاحت اسفندیاری تاکید کرد: کشورهایی که به حوزه های علوم انسانی چندان توجه و در آن فعالیتی ندارند، در آینده متضرر خواهند شد، در کشور ما هم به اهمیت این مساله رسیده اند و با تاکیدات مقام معظم رهبری به ویژه در حوزه های علمیه این موضوع با جدیت پیگیری می شود، لذا می توانیم بگوییم که دغدغه برگزای کرسی ها، ایجاد شده هرچند که انتقاداتی هم در حوزه متولیان و سیاست گذاران امر احساس می شود که نیاز است بیشتر به این حوزه توجه شود.
هنوز فرهنگ شنیدن حرف نو در جامعه ایجاد نشده است
مدیر بنیاد بین المللی نظریه پردازان افزود: مشکلی که در جامعه ما وجود دارد این است که هنوز فرهنگ شنیدن حرف نو را در جامعه ایجاد نکرده ایم، یعنی هنوز زیرساخت ها آماده نیست چون حوزه نظریه پردازی حوزه ای است که باید در آن حرف نو بزنید و ممکن است حرفی که می زنید بسیار مغایر با دیگران باشد، تصور کنید که بزرگان یک رشته در طی قرن ها یک حرف را زده اند و امروز سخنی خلاف آن بشنوند؛ این واقعا سخت است.
حرف های نو به دگراندیشی متهم می شود
وی ادامه داد: اکنون سازمان ها و نهادهایی که در زمینه کرسی های آزاداندیشی کار می کنند، باید ظرفیت پذیرش حرف نو را داشته باشند، ولو اینکه به آن نظریه عمل کنند یا نکنند، این آستانه صبر و ظرفیت که بتوانند یک سخن جدید را بپذیرند یا اقلا بشنوند، بسیار اهمیت دارد، متاسفانه، بعضا شرایطی دیده می شود که اگر کسی حرف نو بزند متهم به دگراندیشی می شود.
سیاحت اسفندیاری تاکید کرد: این فضا باید فرهنگ سازی شود، افرادی را می بینیم که حرفی برای گفتن دارند و زمانی که به آنها می گوییم این مباحث را در قالب کرسی مطرح کنیم، می گویند که به این باور رسیده اند که هنوز بسیاری نمی توانند سخن جدید را بپذیرند، در واقع امنیت روانی برای نظریه پردازان ایجاد نشده است.
نباید ظرفیت کرسی های نظریه پردازی فقط داخلی باشد
وی ادامه داد: یکی از ضعف هایی که در کشور داریم این است که از نظریه پردازانی که در خارج از کشور فعالیت دارند، استفاده نمی کنیم و ظرفیت کرسی های نظریه پردازی در ایران تماماً داخلی است و به بیان دیگر تمامی شخصیت های نظریه پرداز، ایرانی هستند در حالی که ما در بنیاد فضایی را ایجاد کرده ایم که نظریه پردازان از سراسر جهان اسلام که در حوزه علوم انسانی اسلامی حرف برای گفتن دارند در این بنیاد اقدام به ارایه مباحث خود کنند.
مدیر بنیاد بین المللی نظریه پردازان با اشاره به ویژگی هایی که یک نظریه پرداز باید داشته باشد، گفت: فردی که منتقد است، غیر از این که تسلط علمی و اشراف به موضوع دارد و جوانب را می بیند، باید انصاف هم داشته باشد. گاها در کرسی هایی شرکت کرده ایم وقتی از منتقد درباره تندی سخنان اش پرسیدیم، گفت: من دیدگاه منفی نسبت به مساله ندارم ولی اقتضائات سبب شد که در قامت یک منتقد این گونه مبحث را طرح کنم. علت این مساله آن است که هنوز قدرت پذیرش حرف های جدید را نداریم.
سیاحت اسفندیاری تاکید کرد: چه بسا در سده های مختلف، نظریات متعددی مطرح شده باشند و امروز فردی بیاید و نظریه جدیدی را مطرح کند، طبیعتاً با حاشیه و هزینه مواجه می شود، خیلی وقت ها پیش می آید که نظریه پرداز قدرت تحمل این شرایط و مخالفت ها را ندارد، در نتیجه سکوت می کند.
کرسی های آزاداندیشی به دانشگاه فرصت زدن حرف های نو را می دهد
وی اضافه کرد: همان طور که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) اشاره کردند، دانشگاه ما باید محل حرف نو باشد، کرسی های آزاداندیشی فرصتی برای تحقق این مهم است. ما نیز در بنیاد بین المللی نظریه پردازان در پی تحقق این مساله هستیم که نظریه پرداز بتواند با طیب خاطر به بیان مباحث علمی خود بپردازد.
مدیر بنیاد بین المللی نظریه پردازان در پایان خاطرنشان کرد: در این بنیاد به دنبال آن هستیم، فضایی را ایجاد کنیم تا افرادی که در داخل و خارج از کشور در حوزه علوم انسانی اسلامی نظریات جدیدی دارند، بتوانند فعالیت کرده و نظریات با روش درست و از منظر علمی مطرح و در مقابل نقد هم شوند.
نظر شما