به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، در کتاب «آداب روزه داری، احوال روزه داران(از بیانات حضرت آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای (مد ظله العالی)، رهبر معظم انقلاب)» آمده است:
یکی از ویژگی هایی که بسیار مهم است تا برای خودسازی به آن توجه کنیم و شاید جنبه تقدمی هم داشته باشد، اخلاص است. اخلاص عبارت است از کار را خالص انجام دادن و اینکه کاری را مغشوش انجام ندهیم. گاهی هست که کسی عبادت نمی کند و گاهی عبادت می کند، اما مغشوش و ناخالص. این هم مثل آن است. خالص بودن عبادت و خالص بودن عمل، این است که برای خدا باشد. در بین مردم متاسفانه خیلی رایج است که کارهای خوب خودشان را بر زبان بیاورند و بگویند. کَانَّه توجه ندارند که نباید کار نیک را به زبان آورد و گفت که ما می خواهیم این کار را بکنیم یا ما این کارها را می کنیم.
البته برخی جاها استثناست. در جاهایی بعضی از کارها باید در علن انجام گیرد. در روایات در باب صدقه آمده است که «صدقه سِرّ» این ثواب را دارد و «صدقه علانیه» این ثواب را. یا مثلا عبادات گروهی، جلوی چشم مردم انجام می گیرد و باید انجام گیرد؛ و این از شعائر الهی است. اما بسیاری از عبادات یا اغلب عبادات، آن روابط که بین خود انسان و خداست، ذکر، توجه، دعا، نافله، شب زنده داری، سحرخیزی، احسان و کارهای نیک باید بین خود انسان و خدا بماند. مبادا انسان به خاطر اینکه دیگران ببینند کاری را انجام دهد!
کاری که انسان به خاطر توجه دیگران به خودش انجام دهد، از نکردن آن کار بدتر است، زیرا نکردن کار یعنی انسان کاری را انجام نمی دهد. کاری که انسان برای جلب توجه دیگران نسبت به خودش انجام داده، کَانَّه انجام نداده است. البته بدتر بودنش هم از این جهت است که عمل شرک آلودی انجام داده و این عمل شرک آلود، فعل حرام است و دورکننده است. بنابر این، همه مان در هر جا و در هر موقعیتی که هستیم باید خیلی تلاش کنیم که کار خالص را انجام دهیم.
اگر کار برای خدا انجام گیرد و نیت برای خدا خالص باشد، اشکالاتی که معمولا در کارها مشاهده می شود پیش نخواهد آمد. ما وقتی مصالح واقعی را فدای حرف این و آن می کنیم که بخواهیم کار را برای این و آن انجام دهیم. انسان وقتی کار را برای خدا می خواهد انجام دهد، فقط نگاه می کند ببیند تکلیفش چیست؟ نگاه نمی کند که یکی خوشش می آید، یکی بدش می آید؛ پیش چه کسی آبرو پیدا می کند و پیش دیگری از آبرو می افتد. امروز در جمهوری اسلامی، در همه شئون، کار برای خدا ساری و جاری است. هر کس در این کشور و این نظام، هر کاری که انجام می دهد، می تواند آن را برای خدا انجام دهد و از آن اجر و ثواب و بهره معنوی را ببرد و پیش خدا خودش را روسفید کند.
من روایتی را در باب اخلاص یادداشت کرده ام که برایتان می خوانم. از پیغمبر اکرم(ص) نقل شده است که فرمود: «إنَّ لِكُلِّ حَقٍّ حَقيقةً»(1)، هر چیزی دارای حقیقتی است و یک روح و معنا و یک حقیقت دارد. «وَ مَا بَلَغَ عَبْدٌ حَقِیقَةَ الْإِخْلَاصِ»(2)، بنده به حقیقت اخلاص و به آن معنای حقیقی اخلاص نمی رسد «حتّى لا يُحِبَّ أنْ يُحْمَدَ على شي ءٍ مِن عَمَلٍ للّه»(این خیلی سخت است، این مرتبه اش از آن مراتب بسیار بالاست)(3)، مگر اینکه دوست نداشته باشد که مردم او را برای هیچ یک از کارهایی که برای خدا انجام می دهد، ستایش کنند. مثلا فردی است که کار را برای دیگران انجام می دهد، احسان و کمک صدقه ای می دهد و مجاهدتی برای خدا می کند. اما دوست می دارد که مردم بگویند: «ایشان چه قدر آدم خوبی است»، کارش را برای مردم نکرده است. کار را برای خدا انجام داده و تمام شده، اما از مدح مردم و از اینکه مردم از او تعریف کنند، خوشش می آید. می فرماید این، آن مرتبه عالی اخلاص نیست.
مرتبه عالی اخلاص این است که این را هم دوست نداشته باشد. اصلا کاری به کار مردم نداشته باشد! می خواهد بدانند، می خواهد ندانند، می خواهد خوششان بیاید، می خواهد خوششان نیاید، نگاه کند ببیند خدا از او چه خواسته است و دقیقا آن را انجام دهد.
من، این صفت و این روحیه را در امام رضوان الله تعالی علیه، در بسیاری از موارد مشاهده کردم. در موارد متعددی، بنده این خصوصیت را در ایشان دیده بودم. کاری نداشت که کسی خوشش می آید یا خوشش نمی آید. تکلیفش را انجام می داد. وقتی که بار سنگین است؛ وقتی که کار بزرگ است؛ وقتی که کار خطرناک است، اخلاص بیشتر به کار می آید. مثل امروز که وضع جمهوری اسلامی این چنین است.
پی نوشت ها:
1.بحارالانوار(ط بیروت)، ج51، ص112
2.بحارالانوار، ج 69ص294
3.روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج2، ص414، بحارالانوار، ج69، ص294
نظر شما