احمد رزاقی، روانشناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان در خصوص مقام و موقعیت و جایگاه زنان در جامعه گفت: بحث در مورد مقام و موقعیت زنان و دختران و شکل و شیوه روابط بین گروه های غیرهمجنس و نیز علل و عوامل رویکرد تبعیض آمیز نسبت به زنان و دختران از جمله مباحث مهم و مستمری بوده که همواره توجه بسیاری از متفکران، جامعه شناسان و سیاستمداران را به خود جلب کرده است و نکته قابل توجه این است که آغاز و انجام این مباحث علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با تجلیل و تعظیم از بانوان و دفاع از حقوق تضییع شده آنان و ارایه راهکارهای کلان در جهت ریشه کن کردن فرهنگ و نگرش مردسالارانه همراه بوده است.
وی بیان کرد: تقریبا تمامی رهبران، مصلحان و پرچمداران نهضت ها و خیزش ها در جهان و نیز متولیان و گردانندگان احزاب و گروه های سیاسی همواره پاسخگویی به مطالبات زنان و دختران و مقابله با هر نوع تبعیض و بی عدالتی علیه آنان را از اصلی ترین شعارها و اهداف مبارزاتی خود اعلام کرده اند.
رزاقی با بیان اینکه جامعه ما نیز هیچگاه از فرآیندهای فوق مستثنی نبوده است، تصریح کرد: در سال های قبل از پیروزی انقلاب به تقلید ناشیانه از ممالک اروپایی و به بهانه ها و مناسبت های مختلف به تجلیل و تکریم مقام و منزلت دختران و زنان پرداخته می شد. سمینارها، گردهمایی ها، سخنرانی ها و مراسم فراوان و پرهزینه ای را در بزرگداشت مقام زن برپا می کردند اما جالب اینجاست که تلاش و کوشش های مذکور باعث تعمیق و گسترش هرچه بیشتر فرهنگ مردسالارانه و تشدید روند به تزاید تغییر و تبعیض علیه دختران و زنان در جامعه می شد.
این روانشناس افزود: گروهی به بهانه مبارزه با آثار و عوارض مفاسد و ناهنجاری ها به سوغات رسیده از غرب و حفظ حجاب و کرامت و منزلت زنان و دختران آنان را از هرگونه تحصیل و کوشش در جهت کسب علم و دانش و مهارت های لازم محروم ساخته و به نام دینداری از حضور آنان در حوزه فعالیت های فرهنگی اجتماعی ممانعت به عمل می آوردند.
نقطه اشتراک دو گروه متجدد و متهجر ترویج و فرهنگ مردسالارانه بر تمام شئون زندگی است
این استاد دانشگاه بیان کرد: لذا هر دو گروه (متجدد و متهجر) در یک نقطه به اشتراک منافع رسیده بودند و آن استفاده ابزاری از زنان و دختران و ترویج و تعمیق فرهنگ مردسالارانه بر تمام شئون زندگی بود.
وی افزود: پس از پیروزی انقلاب و با ارایه تعریف جدیدی از رسالت، وظایف و مشارکت زن در جامعه و حضور گسترده و آگاهانه بانوان در عرصه های مختلف انقلاب رویکرد مردم و مسئولان نظام نسبت به بانوان دچار دگرگونی و تحولی جدی شد و اقدامات شایان توجهی نیز در این راستا به عمل آمد اما به رغم این تحولات و فراهم آمدن زمینه های رشد و بالندگی فکری و فرهنگی زنان و دختران و تجلیل و تعظیم های فراوانی که در خصوص جایگاه و پایگاه بانوان تاکنون انجام گرفته است هنوز زنان و دختران از محرومیت و محدودیت های زیادی رنج می برند. هنوز در اغلب نهادها مراکز تقنینی، اجرایی و حقوقی نوعی نگرش مردسالارانه حاکم است.
هنوز ساخت و ساز مراکز علمی، فرهنگی و تفریحی ما با رویکرد مردانه ساخته می شوند
این مشاور خانواده با بیان اینکه هنوز ساخت و ساز اکثر مراکز علمی، فرهنگی، هنری و تفریحی ما با رویکرد مردانه انجام می گیرد، اظهار کرد: به عنوان مثال دانشگاه ها، مدارس، پارک ها و ورزشگاه ها به گونه ای ساخته می شوند که مناسب حضور بانوان نبوده و در اکثر اماکن مذکور می بایست با پوشش و حجاب کامل حضور یابند.
رزاقی تصریح کرد: همچنین هنوز در بسیاری از خانواده ها زنان و دختران موظف به انجام کلیه کارهای داخل خانه اعم از شستن ظروف و لباس، پختن غذا و نظافت منزل می باشند و افراد ذکور خانواده غیرمستقیم می آموزند که اینگونه کارها را کارهای زنانه تلقی نموده و خود را معاف از هر نوع مسئولیت در داخل منزل بدانند.
وی با اشاره به علل و عوامل تبعیض علیه دختران افزود: طبق نظرسنجی هایی که از دانش آموزان چند دبیرستان دخترانه تهران به عمل آمده و بر اساس شکوه های مکرری که از سوی دختران دانش آموزان و دانشجو در مراکز و مجامع مختلف طرح و تکرار می شود اغلب با این سوال مواجه شده ایم که چرا دختران کمتر از پسران همسال خود از آزادی های فردی و اجتماعی برخوردار بوده و دختران بیش از پسران محدودیت ها و محرومیت ها رنج می برند.
رزاقی افزود: یکی از پیش زمینه های اصلی طرح سوالات فوق عدم اطلاع دقیق اقشار مختلف جامعه از فلسفه تفاوت های طبیعی بین دختران و پسران بوده است لذا بدون توضیح و تشریح تفاوت های جسمی و روحی دختران و پسران و بدون توجه به ممیزی های خاصی که جهان خلقت در نهاد آدمیت به ودیعه نهاده نمی توان وجوه مختلف محدودیت های لازم و طبیعی با محدودیت های تحمیلی و غیرمعمول را به خوبی مطالعه و بررسی کرد و در نتیجه به سوالات پاسخ داد.
زنان به دلیل عدم درک صحیح فلسفه وجودی خود؛ زن بودن را نوعی کاستی می دانند
وی تصریح کرد: بسیاری از دختران و زنان جوان به دلیل عدم درک صحیح فلسفه وجودی تفاوت های ذاتی و طبیعی آدمیان و راز و رمز نهفته در این حکمت الهی اصولا زن بودن خود را نوعی کاستی تلقی می کند و احیانا دچار بدبینی نسبت به نظام خلقت و سستی اعتقادات دینی می شود.
وی گفت: بنابراین اگر افراد جامعه به ویژه دختران از همان کودکی و نوجوانی حقوق حدود و مقام و منزلت خود را در جامعه دریابند و تفاوت های جسمی و روحی زن و مرد را نافی توانایی ها و استعدادهای بالقوه زنان تلقی نکنند بسیار از زمینه ها و عوامل تشدیدکننده محرومیت ها و محدودیت های کاذب علیه دختران در جامعه از بین خواهد رفت.
این روانشناس افزود: آنچه از مطالعه منابع دینی به دست می آید این است که اسلام و قرآن نه تنها نسبت به زنان نگرش توام با اکرام و احترام خاص دارد بلکه در برابر آرا و عقاید تحقیرآمیز سایر فرق و مذاهب نسبت به سرشت و خلقت زنان ساکت نبودند.
نظر شما