به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان بیست و دومین همایش بزرگداشت ملاصدرا با عنوان «فلسفه، پرستش و نیایش» صبح روز چهارشنبه، 26 اردیبهشت ماه با حضور جمعی از اندیشمندان و استادان فلسفه در مجتمع آدینه برگزار شد.
بنابر این گزارش، دکتر حسن بلخاری، استاد فلسفه هنر دانشگاه تهران با موضوع «عالم معبد است، تأملی در رویکرد فلسفی به معماری پرستشگاه با تاکید بر آرای فلسفه یونانی و حکمت صدرایی» در این همایش سخنرانی کرد.
وی اظهار کرد: معماری به فعل و واکنش انسان جهت می دهد، حقیقت معماری مقدس است، آدمی به اختیار سجده می کند و تسلیم می شود، سجده به اختیار، سجده اکبر است.
بلخاری گفت: عالی ترین صورت پرستش در اسلام، نماز است، نماز واجباتی دارد، اول نیت، سپس تکبیرة الاحرام و در نهایت به سلام ختم می شود، چون تکبیرة الاحرام می گوید تازه وارد حرم می شوید. با تکبیر به گویش نماز وارد می شویم، در حکمت ما این ورود به حرم است و با سلام بدرقه می شوید. مگر نه این است که نماز بهشت مومن است؟ اگر بر بنیاد این مقدمات فکر کنیم، می توان گفت که سلام آخر سلام حق است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افزود: نماز شما حالت معقول شماست ولی در معبد و مسجد باید فضا به گونه ای طراحی شود که ما را به پرستش برانگیزد. کعبه، معبد مطلقِ مسلم است، کعبه یک هندسه است، هر که عالم به زبان معماری باشد از عبادت در معبد و کعبه لذت می برد.
بلخاری خاطرنشان کرد: فلسفه معماری آن است که بتواند شما را از شلوغی و کثرت در زمان بودن برهاند و شما را در قلمرویی قرار دهد که سکون یابید. روح اگر ساکن نباشد، پرستنده نخواهد بود.
بنابر این گزارش، حجت الاسلام دکتر احمد احمدی، رئیس سازمان سمت و استاد فلسفه دانشگاه تهران نیز با موضوع «نیایش و پرستش در فلسفه» به سخنرانی پرداخت و با اشاره به آیه فطرت، گفت: مرحوم شهید مطهری و علامه طباطبایی(ره) و آیت الله جوادی آملی به بحث فطرت تاکید بسیار دارند، در قرآن کریم دو جا به فطرت اشاره می شود: «وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ؛ و هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذريه آنان را برگرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا پروردگار شما نيستم گفتند چرا گواهى داديم تا مبادا روز قيامت بگوييد ما از اين [امر] غافل بوديم»، یعنی ذریه شان را گرفت و آنان را بر خودشان گواه گرفت. می خواهم بگویم که آدمی از خدا ناگزیر است.
وی ادامه داد: «آنتونی فلو» فیلسوفی بود که همیشه به دین حمله می کرد، او در نهایت در آخر عمر از این عقیده خود برگشت چراکه ذات آدمی به خداوند گرایش دارد. البته این گرایش گاهی در کانت هم دیده شد، او که در خانواده پروتستان بزرگ شده بود و خود نیز پروتستان بود اما بعد از آشنا شدن با فلسفه دین،و همه چیز را کنار گذاشت ولی با این حال گفت که خدا هیچ وقت از ذهنم دور نشد.
استاد فلسفه دانشگاه تهران تاکید کرد: خدا هیچ وقت انسان را رها نمی کند، «هیوم» کتابی دارد که راجع به خدا نوشته شده است، هیوم در این کتاب از یک طرف مسیحی ساده و از یک طرف فیلسوفی سختگیر است، او بیست و پنج سال در مورد خدا فکر کرد و این نیست مگر به دلیل آنکه خدا انسان را رها نمی کند. انسان با بحث های فلسفی پیچیده خداشناس نمی شود ولی همواره به خدا گرایش دارد.
نظر شما