به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر مجید تفرشی، پژوهشگر و تاریخ‌نگار امروز در نشست آسیب شناسی تاریخ شفاهی در ایران که در نمایشگاه کتاب در سالن فرهیختگان برگزار شد به تاریخ شفاهی به عنوان یک ابزار در عرصه پژوهش نگاه می‌کنم، چند سالی است که به ضرورت تاریخ شفاهی توجه شده است. از 16 سالگی کار تاریخ شفاهی می کردم بدون اینکه بدانم تاریخ شفاهی چیست. در ظرف حدود 40 سال در این کار با افرادی در داخل و خارج از کشور مواجه شدم که ویژگی های مختلفی داشتند.
دکتر تفرشی اظهار داشت: گاهی مصاحبه کننده خود را ضبط صوت می داند که این مسئله کاملا اشتباه است زیرا مصاحبه شونده آگاهانه یا ناآگاهانه فرمان او را در دست می گیرد و بدین ترتیب مصاحبه کننده ابزار می شود. گاهی مصاحبه کننده دچار چند عارضه می شود. مصاحبه کننده ممکن است مرعوب یا مفتون مصاحبه شونده شود، این امر کیفیت کار را کاهش می دهد. اگر مصاحبه کننده آگاهی لازم را نداشته باشد می تواند یک سوژه را به شهادت برساند و بر زمین بزند.
این پژوهشگر و تاریخ‌نگار خاطرنشان کرد: مصاحبه‌شونده ممکن است دچار چند عارضه شود، ممکن است با مصاحبه‌کننده سازگاری نداشته باشد و اطمینان پیدا نکند، در این صورت همه مطالب را بیان نمی کند. برخی از صاحبان خاطرات در راستگویی صرفه جویی می کنند و همه واقعیت را نمی گویند، خیلی اوقات خاطرات صادق است اما به نظر صاحب خاطره بعضی از مطالب مهم نیستند و او آنها را بیان نمی کند.
وی اظهار داشت: وقتی با مصاحبه شونده جدل می شود، مصاحبه حکم بازجویی را پیدا می کند. مصاحبه باید چالشی باشد اما تا جایی که اعتماد طرفین از بین نرود. پیدا کردن مرز چالش و بازجویی مشکل است و این مسئله در افراد مختلف تفاوت دارد. تاریخ شفاهی ابزار تاریخ نویسان و تاریخ نگاران است.
نظر شما