رمان‌های ایرانی مضامین عمیق ندارند

شهریار زمانی، از نویسندگان و رمان نویسان کشورمان در پاسخ به این سوال که رمان‌های ایرانی نسبت به خارجی دارای چه ضعف هایی هستند به خبرنگار شبستان گفت: بعد از مشروطه جامعه ایران با ادبیات مدرن آشنا شد. در 50 سال اخیر آثار زیادی از نویسندگان مختلف  همچون کافکا، تولستوی و همینگوی ترجمه شده است. باید بررسی کنیم که این کار بد بوده یا خوب. کسی نمی تواند بگوید انتقال این تجارب و تکنیک ها بد بوده است.

زمانی با بیان اینکه کتاب های خارجی ژانر و موضوع متنوعی دارند، عنوان کرد: در صورتی که در آثار تالیفی شاهد تنوع مضمونی نیستیم. در شخصیت سازی به خصوص در کتاب های نوجوان شخصیت هایی که می سازیم تیپ مثبت و تیپ منفی هستند یعنی شخصیت های کلیشه ای. فردی هم خوشتیپ است هم پولدار و هم خوش رفتار و در مقابل این شخص، فردی فقیر و بدرفتار و زشت وجود دارد. در دنیای واقعی اینطور نیست که کسی همه محاسن یا معایب را داشته باشد.

 نویسنده آثاری چون " خانه پدری"، " ناهید " و " شیر علم " تصریح کرد: اگر افراد رمان ایرانی بخوانند و با شخصیت های آن ارتباط برقرار  نکنند، از کتاب تالیفی زده می شوند. نوجوان می بیند شخصیت های داستان، ما به ازای داخلی ندارد، در نتیجه از کتاب ایرانی زده می شود و سراغ کتاب ها و رمان های خارجی می رود. 

زمانی اظهار داشت: نویسندگان خارجی به دلیل تجارب، زیست و شرایطی که دارند دست شان در انتقال مطالب بازتر است و  در روند قصه گویی آموزش هایی هم می دهند و حتی مسایل ابتدایی فلسفی و جامعه شناسی را در آثارشان آموزش می دهند. آنها حتی در کتاب هایشان به خصوص کتاب های کودک و نوجوان مسایل شهروندی را آموزش می دهند و زمینه ساز ارتقای فرهنگ شهروندی می شوند علاوه بر اینکه کتاب هایشان از جذابیت برخوردار است.

وی  با بیان اینکه ما در مضامین مشکل داریم، عنوان کرد: ممکن است نویسندگان ما تکنیک را خوب یاد گرفته باشند و از نظر تکنیک از نویسندگان خارجی عقب نباشند اما مشکلی که داریم در مضامین است. ما همپای نویسندگان خارجی تکنیک را یاد گرفتیم اما در مضامین عمیق نیستیم. برخی از نویسندگان ما حتی با فرهنگ بومی آشنا نیستند. این افراد چطور می توانند این فرهنگ را در آثارشان انتقال دهند. شرایط آشنایی نویسندگان با فرهنگ بومی فراهم نیست. آنها تجربه کافی و تبادلات کافی  ندارند زیرا فرصتی هم ندارند.

این رمان نویس خاطرنشان کرد: از نظر عمق نمی توانیم مطالب خوبی ارایه دهیم با وجود اینکه سوژه زیاد داریم. تبدیل سوژه به قصه جذاب بحث مهمی است. اینکه مصالح و مواد داستانی  به کار خوب و جذاب تبدیل شود باید بررسی شود .مساله  کشش خوانندگان به رمان های خارجی نیازمند آسیب شناسی جدی است. این مساله، کاری بیشتر از مصاحبه های کوتاه می طلبد باید این بحث  جمع بندی شود و راهبرد و کار قابل استناد ارایه شود.