خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "ماه رجب دوشنبه ۲۷ فروردین در شرایطی قرار ندارد که امکان رویت آن حتی با تلسکوپ وجود داشته باشد، بنابراین ۲۸ فروردین ماه آخرین روز ماه رجب خواهد بود. وقتی که 30 روز ماه پر شود به طور معمول هلال ماه بعد در کمان ارتفاع 16 درجه ای خواهد بود و فردا شب کسانی که ماه را نگاه کنند ماه یک ساعت و 27 تا 28 درجه بعد از غروب آفتاب در آسمان خواهد ماند و ضخامت هلال هم قابل توجه خوا هد بود. به گونه ای که برخی ممکن است بگویند این هلال دوشبه است اما این تصور درستی نیست."
آنچه در ادامه می آید گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با علی رضا بوژمهرانی، عضو ستاد استهلال مقام معظم رهبری است.
در آغاز گفتگو توضیحی درباره رصد ماه های قمری که چند سالی است به صورت منظم در ستاد استهلال مقام معظم رهبری صورت می گیرد بفرمایید.
ببینید در ستاد استهلال هر ساله برنامه ریزی برای رصد هلال برای همه ماه های قمری صورت می گیرد و خاص یک ماه و دو ماه نیست، این اتفاق در روز 29 هر ماه انجام می شود و نتایج مشاهدات گروه های رصدی در مناطق مختلف کشور در سایت رسمی دفتر مقام معظم رهبری منعکس می شود. استهلال از طریق دفاتر ائمه جمعه سراسر کشور صورت می گیرد. البته تعداد گروه های استهلال زیاد نیست که تصور کنید که همه شهرها و استان ها گروه های رصد هلال دارند اما ستاد استهلال گروه های زبده ای در مناطق مختلف کشور دارد که فعالیت های لازم در این حوزه را انجام می دهند و نتیجه کار را به شورای سیاست گذاری ائمه جمعه مناطق و از طریق این شورا به شورای استهلال ارسال می کنند.
ابزارهای رصد چگونه است؟
ما اکثر موارد از چشم غیر مسلح استفاده می کنیم. خوشبختانه عزیزانی هستند که علاقمند به رویت هلال ماه هستند و ستاد استهلال از این ظرفیت استفاده می کند. در کنار این افرادی هستند که اطلاعات و دانش نجومی تخصصی دارند و مایلند به واسطه ابزارهایی مثل دوربین ها و گاه تلسکوپ ها این کار را انجام دهند.
از هواپیماها هم استفاده می شود؟
پرواز هواپیما دیگر انجام نمی شود مگر این که ضرورت خاصی داشته باشد و شرایط خیلی خاصی بر کشور از حیث بارندگی و غبار حاکم باشد اما این اتفاق بسیار به ندرت ممکن است روی دهد چون خوشبخاته ایران کشور پهناوری است و همیشه می شود مناطقی را در آن یافت که امکان استهلال بر آن مناطق حاکم باشد.
برخی می گویند در دنیای امروز که طبیعتا بسیاری از زوایای احجام و کره های آسمانی مثل نسبت های ماه و زمین قابل اندازه گیری است آیا نمی توان به طور قطعی رویت هلال را مشخص کرد که دیگر نیازی به استهلال های ماهانه نباشد؟
ببینید ما امروز با تکیه بر دانش نجوم می توانیم خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی های 30 سال بعد را هم مشخص کنیم و به همین نسبت می توان به شکل بسیار دقیقی درباره رویت هلال هم سخت گفت با این حال مواردی وجود دارد که ممکن است کارشناس معتقد باشد هلال در مرز دیده شدن یا نشدن قرار دارد در آن موارد خاص احتمال رویت نیاز به رصد داریم. البته فتوای مراجع این است که در ایام خاصی از سال حتما باید رصد و رویت هلال صورت بگیرد چون فی المثل روزه گرفتن در عید فطر حرام است بنابراین برای فقها و مراجع مهم است که به اطمینان برسند که هلال ماه شوال دیده شده است همچنان که روزه گرفتن در روز اول ماه رمضان یک واجب شرعی است بنابراین مهم است که بدانیم هلال ماه رمضان دیده شده است. البته برخی از فقها معتقدند که اگر منجمان احتمال رویت هلال را از پیش صفر بدانند شهود شاهدان باطل خواهد بود.
نظر ستاد استهلال درباره پایان ماه رجب و آغاز ماه شعبان چیست؟
ماه دوشنبه در شرایطی قرار ندارد که امکان رویت آن حتی با تلسکوپ وجود داشته باشد، بنابراین فردا آخرین روز ماه رجب خواهد بود.
در چه مختصاتی هلال ماه شعبان با چشم غیر مسلح قابل رویت است؟
وقتی که 30 روز ماه پر شود به طور معمول هلال ماه بعد در کمان ارتفاع 16 درجه ای خواهد بود و امشب شب کسانی که ماه را نگاه کنند ماه یک ساعت و 27 تا 28 درجه بعد از غروب آفتاب در آسمان خواهد ماند و ضخامت هلال هم قابل توجه خوا هد بود. به گونه ای که برخی ممکن است بگویند این هلال دو شبه است اما این تصور درستی نیست.
نظر شما