به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد شاه که به نامهای مسجد سلطانی و از پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به مسجد امام یا مسجد امام خمینی(ره) نیز شهرت دارد، در منطقه بازار تهران قرار دارد و از بناهای دوره قاجار است. این اثر در تاریخ ۱ مهر ۱۳۶۳ با شمارهٔ ثبت ۱۶۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این مسجد با قدمتی در حدود ۱۸۰ سال از زیباترین مساجد تاریخی تهران است. بانی آن فتحعلی‌شاه قاجار (۱۲۱۲–۱۲۵۰ هـ. ق) بود و از این رو در آغاز آن را مسجد شاه می‌نامیدند. بنابر شواهد تاریخی این دومین جامع بزرگ تهران بعد از مسجد جامع بازار یا جامع عتیق بود.
بنابر کاشی‌نوشته‌ها و کتیبه‌هایی که در ایوان جنوبی مسجد به جای مانده، زمان تقریبی شروع ساخت آن سال ۱۲۱۲ یا ۱۲۲۴هـ. ق است. در سال ۱۳۰۷هـ. ق به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار در اصلی در جهت شمال تعمیر و نیز به دستور وی دو مناره در دو طرف گل‌دسته مسجد ساخته شد؛ بنابراین تکمیل‌کننده اصلی آنرا می‌توان ناصرالدین‌شاه قاجار نامید. این مسجد، بنایی چهار ایوانی است که شبستان‌های اصلی آن در جبهه جنوبی قرار دارد و معماری کلی و نیز پاره‌ای از جزییات آن از مسجد وکیل شیراز گرفته شده و در طراحی و ساخت آن مانند سایر ابنیه آن زمان هنرمندان شیرازی دست داشته‌اند.
همزمان با ساخت این مسجد در تهران، در شهرهای دیگر همچون بروجرد، قزوین و …، مساجدی به همین سبک و شیوه معماری ساخته شد که آنها نیز به مسجد سلطانی شهرت دارند. در ساخت مساجد سلطانی از شیوه معماری مسجد وکیل شیراز پیروی شده است.
آیت الله کاشانی و همچنین رهبران فدائیان اسلام در فاصله سالهای 28-1326 نیز بانی تظاهرات بزرگی علیه رژیم صهیونیستی در مسجد شاه متعاقب جنگ اول اعراب و اسرائیل بودند. در این مسجد همچنین در فاصله سالهای 28-1327 سخنرانیهای افشاگرانه مهمی توسط آیت الله محمد تقی فلسفی علیه حزب توده صورت پذیرفت. ترور دو تن از نخست وزیران عصر پهلوی به نامهای سپهبد حاجعلی رزم آرا (در 16 اسفند 1329) و حسین علا (در 25 آبان 1334) در همین مسجد به وقوع پیوست که البته ترور علاء منجر به مرگ وی نگردید.
مسجد شاه پایگاه موثری در افشاء چهره بهائیت و سخنرانیهای روشنگرانه آیت الله محمد تقی فلسفی در این رابطه طی دهه 1330 بود . وقوع این گونه حوادث در مسجد شاه بیانگر نقش و اهمیت این مسجد در سیر تحولات سیاسی تاریخ معاصر ایران می باشد.
در جریان قیام اسلامی 15 خرداد 1342 و همچنین در جریان اعتراضات مردم نسبت به تقلبات انتخاباتی دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی، مسجد شاه از جمله پایگاهها و محورهای فعالیت مبارزان بود. در جریان شکل گیری انقلاب اسلامی نیز مسجد امام خمینی صحنه تجمعات مردمی و به راه افتادن تظاهرات ضد رژیم ستمشاهی بود.
نظر شما